İLKOKULLARDA GÖREV YAPAN SINIF ÖĞRETMENLERİNİN EĞİTİMDE SOSYAL ADALETE İLİŞKİN GÖRÜŞLERİ

Yıl 2020, Cilt: 7 Sayı: 10, 14 - 31, 29.10.2020

Ezgi Alpaslan Sadık Kartal

Öz

Bu araştırmanın amacı, ilkokullarda görev yapan sınıf öğretmenlerinin eğitimde sosyal adalete ilişkin görüşlerini ortaya çıkarmaktır. Çalışmada nitel araştırma deseni kullanılmış ve veri toplama aracı olarak araştırmacılar tarafından hazırlanan yarı yapılandırılmış görüşme formu kullanılmıştır. Araştırmanın katılımcılarını 2017-2018 eğitim öğretim yılı bahar döneminde Burdur ili Merkez ilçesinde yer alan ilkokullarda görev yapan 50 sınıf öğretmeni oluşturmuştur. Sınıf öğretmenlerinin eğitimde sosyal adalete ilişkin görüşlerinden elde edilen sonuçlar betimsel analiz yöntemi kullanılarak çözümlenmiştir. Araştırma sonuçlarına göre sınıf öğretmenleri sosyal adaleti; adaletin, hakların ve özgürlüklerin herkese eşit olarak sunulması, fırsat eşitliği ve devletin kişiler arası ayrım yapmaması şeklinde tanımlamışlardır. Sınıf öğretmenleri eğitimde sosyal adaleti ise öğrencilerin okul ve sınıf içerisinde eşit haklara sahip olması ve eğitimcilerin öğrencilere adil yaklaşımı şeklinde tanımlamaktadır. Eğitim öğretimde kullanılan kitapların ücretsiz dağıtılması, başarılı öğrencilere burs, kırtasiye ve kıyafet yardımlarının yapılması, sınıf öğretmenlerine göre Türkiye’de eğitimde sosyal adaletin sağlanması için yapılan önemli uygulamalardır.

Anahtar Kelimeler

sınıf öğretmeni, sosyal adalet, eğitimde sosyal adalet

Kaynakça

• AKKUŞ, Şükrü (2019). Okullarda Sosyal Adaletin Geliştirilmesine İlişkin Yönetici, Öğretmen ve Öğrenci Görüşleri, Gaziantep Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, (Yüksek Lisans Tezi), Gaziantep.
• BANKS, James A., COOKSON, Peter, GAY, Geneva., HAWLEY, WillisD., IRVINE, J. Jordan, NIETO, Sonia ... & STEPHAN, Walter G. (2001). “Diversity within Unity: Essential Principles for Teaching And Learning In A Multicultural Society”. Phi Delta Kappan, S.83(3), ss.196-203.
• BOGOTCH, Ira E. (2002). “Educational Leadership and Social Justice: Practice Into Theory”. Journal of School Leadership, S.12(2), ss.138–156. BOZKURT, B. (2017). Okul Müdürlerinin Sosyal Adalet Liderliği Davranışlarına Yönelik Bir Ölçme Aracı Geliştirme Çalışması. Gaziantep University Journal of Social Sciences, 16(3), 71-73.
• CHİU, Ming Ming & WALKER, Allan (2007). “Leadership For Social Justice In Hong Kong Schools: Addressing Mechanisms Of Inequality”. Journal of Educational Administration, S.45(6), ss.724–739. CHO, Hyunhee (2017). “Navigating the Meanings Of Social Justice, Teaching For Social Justice, And Multicultural Education”. International Journal of Multicultural Education, S.19(2), ss.1-19.
• ÇAĞLAR, Çağlar (2013). “Eğitim Fakültesi Öğrencilerinin Öğrenme Ortamına İlişkin Adalet Algıları İle Öğretmenlik Mesleğine Yönelik Tutumları Arasındaki İlişki”. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, S.12(46), ss.50-69.
• ÇELİK, Vehbi (1998). “Eğitimde Dönüşümcü Liderlik”. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, S.16(16), ss.423-442.
• ENSLİN, Penny (2006). “Democracy, Social Justice and Education: Feminist Strategies İn a Globalizing World”. Educational Philosophy and Theory, S.38 (1), ss.57–67.
• GALE, Trevor (2000). “Rethinking Social Justice in Schools: How Will We Recognize When We See It?”. International Journal of Inclusive Education, S.4(3), ss.253‐269.
• GEWIRTZ, Sharon, & CRIBB, Alan. (2002). “Plural Conceptions Of Social Justice: Implications For Policy Sociology”. Journal of Education Policy, S.17(5), ss.499-509.
• GRANT, Carl A. & GIBSON, Melissa L. (2013). “The Path Of Social Justice: A Human Rights History Of Social Justice Education”. Equity & Excellence in Education, S.46, ss.81-99.
• GÜRGEN, Begüm (2017). Okullarda Sosyal Adalet Algısının İncelenmesi, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, (Yüksek Lisans Tezi), Eskişehir.
• HENDERSON, Michelle A. (2009). We All Make A Difference: Social Justice Education Through Service-Learning And Critical Literacy, Indiana University.
• İDİN, Şahin & AYDOĞDU, Cemil (2017). “Fen Bilimleri Öğretmenlerinin Sosyal Adalet ve Eşitlik Perspektifinde Fen Bilimleri Eğitimine İlişkin Görüşler”. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, S.17(3), ss.1328-1349.
• MAFORA, Patrick (2013). “Learners’ and Teachers’ Perceptions Of Principals’ Leadership In Soweto Secondary Schools: A Social Justice Analysis”. South African Journal of Education, S.33(3). ss.1-15.
• MCCABE, Nelda Cambron & MCCARTHY, Martha M. (2005). “Educating School Leaders For Social Justice”. Educational Policy, S.19(1), ss.201-222.
• MERCİK, Volkan (2015). Eğitimde Fırsat Eşitliği, Toplumsal Genel Başarı ve Adalet İlişkisi: PISA Projesi Kapsamında Finlandiya Ve Türkiye Deneyimlerinin Karşılaştırması. Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimleri Enstitüsü, (Yüksek Lisans Tezi), Balıkesir.
• ÖNDER, Emine & GÜÇLÜ, Nezahat (2014). “İlköğretimde Okullar Arası Başarı Farklılıklarını Azaltmaya Yönelik Çözüm Önerileri”. Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, S.40(40), ss.109-132.
• PAREKH, Bhikhu. (2002). Çokkültürlülüğü Yeniden Düşünmek (B. Tanrıseven, Çev.). Phoenix Yayınevi, Ankara.
• PHİLPOTT, Rhonda J. (2009). Exploring New Teachers' Understandings and Practice of Social Justice Education, Simon Fraser University, (Doctoral Dissertation).
• POLAT, Selda (2007). Eğitim Politikalarının Sosyal Adalet Açısından Sonuçları Konusunda Yönetici ve Öğretmen Görüşleri, Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, (Doktora Tezi), Ankara.
• ROSNER-SALAZAR, Theresa Ann (2003). “Multicultural Service Learning and Community-Based Research as a Model Approach to Promote Social Justice”. Social Justice, S.30(4), ss.64-76
• SAĞDIÇ, Ahmet (2018). Okullarda Sosyal Adalet Uygulamalarına İlişkin Yönetici Ve Öğretmen Görüşleri, Gaziantep Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, (Yüksek Lisans Tezi), Gaziantep.
• SPEİGHT, Suzette & VERA, Elizabeth M. (2004). “A Social Justice Agenda: Ready, Or Not?” The Counseling Psychologist, S.32(1), ss.109-118.
• SUNAL, Onur (2011). “Sosyal Politika: Sosyal Adalet Açısından Kuramsal Bir Değerlendirme”. Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, S.66(3), ss.283-305.
• ŞİŞMAN, Mehmet (2006). Eğitimde Demokrasi Ve Sosyal Adalet: Türkiye Eğitim Sisteminin Değişmeyen Miti. Türk Eğitim Sisteminde Yeni Paradigma Arayışları Bildiriler Kitabı içinde, ss.291-305.
• TEZCAN, Mahmut (1985). Eğitim Sosyolojisi, Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Yayınları, Ankara.
• TOMUL, Ekber (2009). “Measuring Regional İnequality Of Education İn Turkey: An Evaluation By Gini İndex”. Procedia-Social and Behavioral Sciences, S.1(1), ss.949-952.
• TOMUL, Ekber (2010). “İlköğretim Okullarındaki Sosyal Adalet Uygulamalarına İlişkin Yönetici Görüşleri”. Eğitim ve Bilim, S.34(152). ss.126-137.
• TOMUL, Ekber, ÇELİK, Kazım & TAŞ, Ali (2012). “Justice in the Classroom: Evaluation of Teacher Behaviors According to Students' Perceptions”. Eurasian Journal of Educational Research, S.48, ss.59-72.
• TURHAN, Muhammed (2007). Genel ve Mesleki Lise Yöneticilerinin Etik Liderlik Davranışlarının Okullardaki Sosyal Adalet Üzerindeki Etkisi, Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimleri Enstitüsü, (Doktora Tezi), Elazığ.
• WADE, Rahima C. (2001). “Social Action İn The Social Studies: From the İdeal to the Real”. Theory Into Practice, S.40(1), ss.23-28.
• YILDIRIM, Ali (1999). “Nitel Araştırma Yöntemlerinin Temel Özellikleri ve Eğitim Araştırmalarındaki Yeri ve Önemi”. Eğitim ve Bilim, S.23(112).ss.7-17.
• YILDIRIM, Filiz (2011). Üniversite Gençliği “Sosyal Adalet” Ten Ne Anlıyor. Sosyal Adalet İlkeleri Bağlamında Bir Eğilim Belirleme Araştırması, Ankara Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, (Doktora Tezi), Ankara.
• YILDIRIM, Ali & ŞİMŞEK, Hasan (2011). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri, Seçkin Yayıncılık, Ankara. İnternetten alınan bilgiler
• https://arquivo.pt/wayback/20170222114013/http://www.projectored.uevora.pt/documentos/LICE.pdf, Student’s Attitudes Toward Learning And School-Study Of Exploratory Models About The Effects Of Socio-Demographics And Personal Attributes. Adelinda, A CANDEIAS, Ncole REBELO & Manuela OLIVEIRA. 05 Nisan 2019.