BİR MODERNLEŞME ÖNCÜLÜ OLARAK TÜRK ORDUSU KUVVET YAPISI ve ASKERİ VESAYET PARADİGMASININ BİLİNÇALTI MÜKTESEBATININ BİR DEĞERLENDİRMESİ

Yıl 2020, Cilt: 7 Sayı: 11, 126 - 149, 01.12.2020

Murat Şengöz

Öz

Türk Milleti tarih boyunca her zaman merkezi bir devlet yapısına, güçlü ve katı hiyerarşik bir orduya sahip olmuştur. Türk Ordusunun sert dikey hiyerarşik komuta yapısı ve katı disipline dayanan askerlik anlayışı, ordu millet kavramı ekseninde değişmez bir olgudur ve geleneksel askeri kültürü Türk milletinin özüdür. Türk milletinin Ordusuna atfettiği değer ve önem kültürel ve tarihsel simgeler taşır. Bu noktada, Türk milleti her daim ordusuyla güçlüdür, Türk Ordusu da ancak milletiyle güçlüdür. Milletine silah çeken Türk Ordusunun bir ferdi olamaz. Türk Devletlerinin tüm kurucuları özünde asker şahsiyetlerdir, zamanlarının mareşalleridir. Türk ordusunun bu ayrıcalıklı konumu, asla otoriter devleti destekleyen bir vurgu değildir. Bu tür bir algılama esasen bir savrulmuşluk ifadesidir. Tersine Türk Ordusu her dönem ülkede milli ve liberal düşüncenin gelişmesinin önünü açan bir konuma sahip olmuştur. Türk Ordusu ülkede birlik ve beraberliğin ve devlet geleneğinin sembolüdür. Ordular bir devletin kuşkusuz en önemli devlet müesseselerinden birisidir. Gelişmiş demokratik ülkeler milli kaynakların, milli güç unsurlarının senkronizasyonu ve orkestrasyonu prensibine dayalı olarak en optimum şekilde kullanılması noktasında askeri kapasiteden azami şekilde istifade edilmesini mümkün kılan bir devlet işleyişine sahiptir. Diğer taraftan gelişmiş demokratik ülkeler açısından ordu bir ülkenin ortak değeri, milliliğinin ve bağımsızlığının yegâne sembolüdür. Bu sebeple orduya ait değerler tüm bir milletin ortak paydasıdır. Ordunun ülkenin bekası noktasında kendisini sorumlu hissetmesi askeri vesayetten ziyade tarihsel geçmiş ve geleneksellikle alakalı bir durumdur. Ordular, dil, milli kültür, örf ve adetlerin kuşaklar boyunca aktarılmasını sağlaması bakımından bir milletinin özüdür. Bu çalışmada Osmanlı Devletinden günümüze bir modernleşme öncülü olarak Türk Ordusunun kuvvet yapısı ve askeri vesayet paradigmasının bilinçaltı müktesebatının bir değerlendirmesi yapılacaktır.

Anahtar Kelimeler

Modernleşme, Türk Ordusu, Kuvvet Yapısı, Teşkilatlanma, Askeri Vesayet

Kaynakça

• Atatürk, Mustafa, Kemal. (1921). TBMM Genel Kurul Tutanağı 22. Dönem 1. Yasama Yılı 70. Birleşim. 23 Nisan 2003.
• Bennett, Martyn (2006). Oliver Cromwell. Routledge. pp.167.
• Çavuşoğlu, Ertuğrul (2020). Thomas Jefferson’dan İlke ve Prensiplerinizi Güçlendirecek 20 Alıntı. CEOtudent.com 23 Nisan 2020
• Davis, J. C. (2001). Oliver Cromwell Hodder Arnold. Bloomsbury Academic. pp.241.
• Lock, John (1689). Hükümet Üzerine İki Deneme. Wealth of Nation.pp.202
• Lynn, John (2003). Battle: A Cultural History of Combat and Culture. Basic Books.
• Milli Savunma Bakanlığı (1999). Osmanlı Ordu Teşkilatı, Türk Tarih Kurumu Basımevi,Ankara.
• Mone, M.A., McKinley, W. and Barker, V. (1998). Organizational Decline and Innovation: A Contingency Framework. Academy of Management Review, 23 (1), 115-132.
• Ortaylı, İlber (2003). Osmanlı İmparatorluğunda Alman Nüfuzu, İletişim Yayınları, Ankara.
• Özkan, Abdullah, (2003). Osmanlı Tarihi, Boyut Yayıncılık, İstanbul.
• Painter, George (1978). Chateaubriand: A Biography Volume I (1768-1793) The Longed-for Tempests. The New York Review. pp. 327.
• Robinson, Paul (1990). The Freudian Left. Ithaca and London: Cornell University Press. pp. 147.
• Şevket Paşa, Mahmut (1983). Osmanlı Askeri Teşkilatı ve Kıyafeti, Genelkurmay Basımevi, Ankara.
• Tanpınar, Ahmet, Hamdi (2016). Mahur Beste. Dergah Yayınları. s. 91.
• Türk Silahlı Kuvvetleri Tarihi (1964). 3. Cilt 1. Kısım, Genelkurmay Basımevi, Ankara.
• Türk Silahlı Kuvvetleri Tarihi (1977). 3. Cilt 2. Kısım, Genelkurmay Basımevi, Ankara.
• Türk Silahlı Kuvvetleri Tarihi (1981). 3. Cilt 3. Kısım, Genelkurmay Basımevi, Ankara.
• Türk Silahlı Kuvvetleri Tarihi (1982). 3. Cilt 4. Kısım, Genelkurmay Basımevi, Ankara.
• Türk Silahlı Kuvvetleri Tarihi (1995). İdari ve Lojistik, Genelkurmay Basımevi, Ankara.
• Ünal, Osman (2000). Nizam-ı Cedit ve Sekban-ı Cedit Denemeleri ile Yeniçeri Ocağının Kaldırılması,7.Askeri Tarih Seminer Bildirileri, Genelkurmay Basımevi, Ankara.
• Yılmaz, Veli, (1993). Türk-Alman İttifakı ve Askeri Yardımlar, Cem Ofset, İstanbul.
• Yücel, Yaşar ve Sevim, Ali (1995). Türkiye Tarihi, Türk Tarih Kurumu Yayınları, Ankara.