KUR’AN’IN BİREYE VERDİĞİ DEĞER AÇISINDAN YAŞLI BİREYLERLE MANEVİ TEMASA BİR BAKIŞ

Yıl 2021, Cilt: 8 Sayı: 1, 205 - 219, 30.01.2021

Hasan Rıza Özdemir

Öz

Kur’an insanı halife, emaneti yüklenen varlık, eşref-i mahlukât olarak nitelendirir. İnsanın emaneti yüklenmiş bir varlık olması onun yeryüzündeki varlığının sebebini açıklar. Her yöne gelişme kabiliyetiyle yaratılan insan takva ve fücur boyutunda gel-gitlere aşinadır. Kur’an insana hayatta amacının ne olduğunu; nasıl olması gerektiğini; sonunda başarılı olup olmadığını nasıl bileceğini ilkeler halinde bildirmiştir.
Kur’an bunu farklı surelerde şöyle ifade etmiştir: “Biz ona hayır ve şer olmak üzere iki yol gösterdik.” (Beled, 90/10)“Şüphesiz biz ona (doğru) yolu gösterdik. İster şükredici olsun ister nankör.” (İnsan, 76/3) İnsanın fıtratında var olan “iyi-kötü” zıt kutuplar onun ahlaki davranışlara yönelik tutum ve irade ortaya koymasını bir şekilde mümkün kılan yönüdür.
İnsan çocukluk, gençlik, yaşlılık ve ölüm gibi hayatın değişik hallerini yaşar. İnsan için en büyük nasihat olan ölümden kaçış yoktur: “Nerede olursanız olun, sağlam ve tahkim edilmiş kaleler içinde bulunsanız bile ölüm size ulaşacaktır…”(Nisa, 4/78) âyetiyle dikkat çekilen ölüm hakkında Hz Muhammed (s.a.v) insanlara “Lezzetleri yok edeni yani ölümü çok hatırlayın.” tavsiyesinde bulunmuştur.
Bilimsel bilinçle erişilen ve bir farkındalık oluşturan birçok ilahi emir insanın fıtratında var olan ahlâkî karakter özellikleriyle birlikte onu inşa ederken manevi bakımdan da onu güçlü kılması beklenir. Çünkü Kur’an’la hayatını anlamlandıran mümin birey dünya ve ahiret mutluluğunu elde etmenin yollarını kendisine gösteren öğütler, hatırlatmalar, özendirmeler, sakındırmalar, emirler ve yasaklar içeren pek çok ayetle muhatap olur. Böylece birey inanç değerlerinden kaynaklanan manevi potansiyelinin farkına varabilmesi umulur. Anılan çerçevede mümin yaşlı bireyler de dinî inançlarını yaşayarak hayatla olan bağlarını koparmadan ruh sağlıklarını koruyabilirler ve bu konuda gerekli desteği almayı hak etmektedirler.

Anahtar Kelimeler

Manevi, Yaşlı birey, Ahlâk, Fıtrat

Kaynakça

• Akgül, M. (2004). Yaşlılık ve Dindarlık: Dindarlık, Hayattan Zevk Alma ve Mutluluk ilişkisi -Konya Huzurevi Örneği. Dini Araştırmalar , 51-52.
• Altıntaş, H. (1999). İslam Ahlâkı. I.Baskı, Ankara.
• Atay, H. (1998). “Akıl Vahiy İlişkisi”, (II. Din Şûrası Tebliğ ve Müzakereleri). II. Din Şûrası Tebliğ ve Müzakereleri, 23 -27 Kasım 1998,. içinde
• Bilgin, B. (1998). Eğitim Bilimi ve Din Eğitimi. Ankara: Gün Yayıncılık.
• Danış, M. Z. (2009). Türkiye’de Yaşlı Nüfusun Yalnızlık Ve Yoksulluk Durumları ve SosTürkiye’de Yaşlı Nüfusun Yalnızlık Ve Yoksulluk Durumları ve Sosyal Hizmet. Toplum ve Sosyal Hizmet, 68.
• Düzgün, Ş. A. (2013). Eşref-i Mahlukat İslamiyet-Hıristiyanlık. İslamiyet-Hıristiyanlık Kavramları Sözlüğü (s. 231-232). içinde Ankara: Ankara Üniversitesi. Erdem Engin Ed. Mualla Selçuk, H. A. (2013). İnsan. İslamiyet-Hıristiyanlık Kavramları Sözlüğü (s. 370). içinde Ankara: Ankara Üniversitesi.
• Güngör, Ö. (2012). Din Sosyolojisi El Kitabı. Ankara: Grafiker.
• Kara, O. (2012/1). Kur’ân’a Göre İnsan Şahsiyetine Etki Eden Faktörler. Sakarya Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, XIV(25), 3.
• Karaman, H. v. (2006-2008). Kur’an Yolu Türkçe Meâl ve Tefsir. Ankara: DİB (Diyanet İşleri Bakanlığı Yayınları).
• Komisyon. (2014). HADİSLERLE İSLÂM. ANKARA: Diyanet İşleri Başkanlığı.
• Özdemir, H. R. (2019). Amelî Ahlâk Çerçevesinde Kur’an’da Birey ve Karakter Eğitimi. Basılmamış Doktora Tezi, Ank. Ü. Sos. Bil. Enst. Ankara.
• Özdoğan, Ö. (2008). İnsana Manevi-Psikolojik Yaklaşım. AÜİFD, 80.
• Sancaklı, S. (2006). Hadislerde Yaşlılık Olgusunun Değerlendirilişi. Cumhuriyet Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 55.
• Sarıçam, İ. (2003). Hz Muhammed ve Evrensel Mesajı. Ankara: T.D.V.ü
• Selçuk, M. v. (2010). Kur’an ve Birey,. Ankara 2010.
• Serinsu, A. N. (2014). Kimi Örnek Almalı Hz. Peygamber (s.a.v) ve Kur’an Ahlâkı. İstanbul: Şule Yay.
• Serinsu, A. N. (2016). Kur’an Nedir? (6 b.). İstanbul: Şule Yay.
• Seyyar, A. (2007). Sosyal Hizmetlerde Bakım Terimleri. (Ansiklopedik Sözlük). Ankara.