HİLENİN TESPİTİ VE ÖNLENMESİNDE İÇ KONTROL YAPISININ ETKİNLİĞİ

Yıl 2021, Cilt: 8 Sayı: 1, 1 - 20, 30.01.2021

Hasan Türedi Duygu Celayir

Öz

İşletme faaliyetlerinin genişlemesi, çeşitlenmesi, işletmelerin büyümesi, rekabetin artması, teknolojideki hızlı değişim ve erişimin yanında, yaşanan iktisadi sorunlar, işletmelerde hile riskini arttıran en temel unsurlar arasındadır. Hilenin işletmelere olan yıkıcı etkisine rağmen, birçok işletmenin hileyi, ortaya çıkarma ve önleme, hileye karşılık vermek için geliştirdiği yöntemler oldukça sınırlı ya da hiç bulunmamaktadır. İşletmede çalışan en alt kademedeki personelden işletmenin yöneticilerine kadar uygun konum ve şartların oluşması halinde, hilenin gerçekleşme riski kaçınılmaz olmaktadır. Hileler, işletmeye yalnızca maddi açıdan zarar vermeyip, aynı zamanda özellikle yatırımcılar olmak üzere işletme paydaşlarının güvenini sarsarak işletmenin itibarını zedelemektedir. Aynı zamanda işletmenin sürdürülebilir başarının da önüne geçmektedir. Bu nedenle işletmelerde iç kontrol yapısının geliştirilmesi önemlidir. Bu kapsamda işletmelerde hilenin olumsuz sonuçlarının yaşanmaması için iç kontrol yapısının kurularak, etkin olarak çalıştırılması çok önemlidir. Bu çalışmada iç kontrol yapısının hileleri önleme ve ortaya çıkarmadaki rolüne değinilmiş ve iç kontrollerin hile konusundaki etkinliği tartışılmıştır

Anahtar Kelimeler

hile, hile üçgeni, iç kontrol

Kaynakça

• Abiola, I. & Oyewole, A. (2013). Internal Control System on Fraud Detection: Nigeria Experience. Journal of Accounting and Finance, 13(5), 141-152.
• Acar, D. & Akçakanat, Ö. (2012). Devlet Üniversitelerinin Muhasebe Birimlerinin İç Kontrol Sistemine İlişkin Algı Düzeyleri İle Mevcut Uygulamalarının Karşılaştırılması. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, S:28.
• ACFE (2018). https://www.acfe.com/report-to-the-nations/2018/
• ACFE. (2006). The ACFE's Report to the Nation on Occupational Fraud & Abuse, the Association of Certified Fraud Examiners.
• ACFE. (2012). Report to The Nations: On Occupational Fraud and Abuse, Global Fraud Story.
• Affum, W. O. (2011). Evaluation of internal controls in Papso Ghana Limited (Doctoral dissertation).
• Albrecht, C., Turnbull, C., Zhang, Y. & Skousen, C. J. (2010). The Relationship Between South Korean Chaebols and Fraud. Management Research Review, 33 (3), 257-268.
• Albrecht, W. S. (2003). Fraud Examination. USA, Thomson-South West.
• Atmaca, M. (2012). Muhasebe Skandallarının Önlenmesinde İç Kontrol Sisteminin Etkinleştirilmesi. Afyon Kocatepe Üüniversitesi İİBF Dergisi, 14(1).
• Bayou, M. E. & Reinstein, A. (2006). A Systematic View of Fraud Explaining its Strategies, Anatomy and Process. Accounting Ethics. Ed: J. Edward Ketz, Vol: IV, Crisis in Accounting Ethics, Routledge Taylor&Francis Group.
• Biegelman, M. T. & Bartow, J. T. (2006). Executive Roadmap to Fraud Prevention and Internal Control. New Jersey: John Wiley&Sons,Inc. Bowen, P., Akintoye, A., Pearl, R., & Edwards, P. J. (2007). Ethical Behaviour in the South African Construction Industry. Construction Management and Economics, 25(6), 631-648. Bozkurt, N. (2000). Muhasebe Denetimi, İstanbul: Alfa Yayınları.
• Bozkurt. N. (2000/a). İşletmelerde Hile Yapan Çalışanların Karakteristik Özellikleri. Yaklaşım Dergisi. S.93, Eylül, 57-62.
• Celayir, D. (2019). Bağımsız Denetimde Hileye İlişkin Beklenti Farklılıkları, Der Yayınları.
• CIMA, Fraud Risk Management: A Guide To Good Practise, 2008.
• Coenen, L. Tracy. (2008). Essentials of Corporate Fraud, New Jersey, John Wiley & COSO (2013). Committe of Sponsoring Organization of Treadway Commission. Internal Control- Integrated Framework.