BAĞIŞLAR-MERKEZİ BÜTÇE SİSTEMİ OKUL YÖNETİCİLERİ ÖLÇEĞİ : GEÇERLİK GÜVENİRLİK ÇALIŞMASI

Yıl 2021, Cilt: 8 Sayı: 2, 290 - 307, 30.04.2021

Nurhüda Sözen , Levent Özil

Öz

Okullar, eğitim öğretim işlerinin yapılabilmesi için oluşturulmuş özel mekânlardır. Ancak, okulu salt mekân olarak görmek kuşkusuz doğru değildir. Okul kendine özgü sosyal, sosyo-psikolojik, ekonomik ve yönetsel niteliklere sahip sosyal bir yapıdır. Bu sosyal yapıda Okul Aile Birlikleri; okul, aile, çevre ve öğrenci arasında örgütlü bir ilişki kurarak eğitim süreçlerine velilerin katılımını sağlar, eğitimin toplumsallaşmasına yardımcı olur. Ayrıca okula finansman sağlamada ve okul-çevre işbirliğini geliştirmede oldukça etkilidirler. Eğitim öğretim ortamları olan okulların daha nitelikli hizmet verebilmesi için yeterli finansmanının sağlanması önemli görülmektedir. Okullarda yeterli bütçenin ve personelin olmayışı ile yaşanan sorunlar türlü nedenlere dayanmaktadır. Bu çalışma okulların finansman sorunlarını tespit etmek, toplanan bağışlarla ilgili durum tespitinde bulunmak, dezavantajlı okulları da düşünerek daha şeffaf bir sistem oluşturulabilecek "Merkezi Bütçe Sistemi" üzerine görüş oluşturmak amacıyla hazırlanan bir ölçek geliştirme çalışmasıdır Çalışmanın örneklemini, İstanbul ili genelinde 39 ilçede, farklı okul türlerinde görev yapan eğitim yöneticileri oluşturmuştur. Ölçeği geliştirmek amacıyla, konuyla ilgili literatür taraması yapılmış ve ölçekte yer alabileceği düşünülen 29 maddelik bir taslak form hazırlanmıştır. 5'li likert olarak (Hiç, Az, Orta, Çok, Tam) tasarlanan 29 maddelik ölçek form eğitim yöneticileri üzerinde uygulanmıştır. Geçerlilik çalışmasında yapı geçerliliği için "Açımlayıcı Faktör Analizi" (AFA) ve "Doğrulayıcı Faktör Analizi" (DFA) yapılmıştır. Araştırmanın güvenirlik çalışmasında ölçeğin iç tutarlılığı incelenerek, Cronbach’s Alfa güvenirlik katsayıları ölçeğin alt boyutlarına göre ve tüm ölçek için hesaplanmıştır. Verilerin analizi sonucunda 22 maddeden oluşan 2 faktörlü bir yapı ortaya çıkmıştır.

Anahtar Kelimeler

Bağışlar,, Eğitimin Finansmanı,, Merkezi Bütçe, Ölçek Geliştirme,

Kaynakça

• Alpay, A.G. (2011). İlköğretim okullarında finansman ile ilgili okul müdürlerinin görüsleri üzerine nitel bir araştırma.(Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Yeditepe Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Eğitim Yönetimi ve Denetimi Yüksek Lisans Programı. İstanbul.
• Balcı, A. ve Öztürk, İ. (2014). Türkiye’de eğitimin finansmanı ve eğitim harcamaları bilgi yönetim sistemine (tefbis) ilişkin okul yöneticilerinin görüşleri ve yaşadıkları sorunlar. Milli Eğitim Dergisi, Güz(204), 63-86.
• Browne, MW ve Cudeck, R. (1993). Model uyumunu değerlendirmenin alternatif yolları. Bollen, KA & Long, JS [Eds.] Yapısal eşitlik modellerinin test edilmesi . Newbury Park, CA: Sage, 136–162.
• Byrne, B. M. (1998). Structural equation modeling with LISREL, PRELIS, and SIMPLIS: Basic concepts, applications and programming. Mahwah, New Jersey: Lawrance Erlbaum Associaties.
• Floyd, F. J., & Widaman, K. F. (1995). Factor analysis in the development and refinement of clinical assessment instruments. Psychological Assessment, 7(3), 286–299. https://doi.org/10.1037/1040-3590.7.3.286
• Guttman, L. (1954). Some necessary conditions for common-factor analysis. Psychometrika, 19(2), 149-161.
• Hu, L.T., & Bentler, P.M. (1999). Cutoff criteria for fit indexes in covariance structure analysis: conventional criteria versus new alternatives. Structural Equation Modeling, 6 (1), 1-55.
• İnandı, Y. (2005). Avrupa Birliği Ülkeleri Eğitim Sistemi ile Türk Eğitim Sisteminde Eğitimin Yönetimi ve Finansmanı. Yayımlanmamış Doktora Tezi. Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Kaiser, H. F. (1960). The applications of electronic computers to factor analysis. Educational and Psychological Measurement, 20, 141-151.
• Karakul, A.K. (2014). İran ve Türkiye’de eğitim finansmanının karşılaştırılması. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 31, 67-87
• Kavak, Y. Ekinci, C. E. & Gökçe, F. (1997), İlköğretimde Kaynak Arayışları, Ankara, Pegem Yayınları.
• Kazar, G, & Çapanoğlu, R., 2018, Oecd Ülkelerinde Eğitimin Finansman Kaynakları., Sobider: Sosyal Bilimler Dergisi.
• Kline, R. B. (2011). Principles and Practice of Structural Equation Modeling. (3th ed.). New York: The Guilford Press.
• Koç, Hakan (2007), “Eğitim Sisteminin Finansmanı”, Gazi Üniversitesi Endüstriyel Sanatlar Eğitim Fakültesi Dergisi, Sayı:29, ss:39-50.
• Kurul Tural, N. (2002). Eğitim Finansmanı.Ankara: Anı Yayıncılık.
• MacCallum, R.C., Browne, M.W., & Sugawara, H.M. (1996). Power analysis and determination of sample size for covariance structure modeling. Psychological Methods, 1 (2), 130-49.
• Matsunaga, M. (2010). How to factor-analyze your data right: Do’s, don’ts, and how to’s. International Journal of Psychological Research, 3(1), 97-110.
• Muthén, L. K., & Muthén, B. O. (1998-2011). Mplus User's Guide. Sixth Edition. Los Angeles, CA: Muthén & Muthén
• Ornstein, A. & Levine, D. U. (2006). Foundations of education. New York: Houghton Mifflin Company.
• Sönmez, V. & Alacapınar, F. G. (2014). Örneklendirilmiş Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Anı Yayıncılık, Ankara.
• Şişman, M. (2014). Türk eğitim sistemi ve okul yönetimi. 8. Baskı. Ankara: Pegem A Akademi
• Tonbul, Y. (2016). Eğitimin ekonomisi. Eğitbilim: Pedandragoji içinde. (Editör: Erdal Toprakçı). Ankara: Ütopya Yayınevi.
• Tucker, LR ve Lewis, C. (1973). Maksimum olabilirlik faktör analizi için bir güvenilirlik katsayısı. Psychometrika, 38 (1), 1-10. https://doi.org/10.1007/BF02291170
• Tuzcu, G. (2004), “Eğitimin Finansman Gerekleri ve Boyutları”, Millî Eğitim Dergisi, Yaz 2004, Sayı:163, Ankara.
• Tuzcu, G. (2006), “Eğitimde Vizyon 2023 ve Avrupa Birliği’ ne Giriş Süreci”,http://portal.ted.org.tr/yayinlar/Egitimde Vizyon 2023 ve Avrupa Birligine Giris Sureci.
• Yatmaz, A. (2019). 2023 Eğitim Vizyonu’nda okulların finansmanı. SETA Perspektif 231: 1-7. Mart 2019, https://setav.org/assets/uploads/2019/02/P231.pdf
• Yazıcıoğlu, Y, & Erdoğan, S, (2004), SPSS Uygulamalı Bilimsel Araştırma Yöntemleri, Detay Yayıncılık, Ankara.
• Walker, M. B.L. ve Morton, M. T., (2011). Budget cuts create problems in schools according to texas principals. Learning-Centered Leadershıp Program.