EĞİTİM FAKÜLTESİ ÖĞRENCİLERİNİN UZAKTAN EĞİTİME YÖNELİK TUTUMLARI İLE DUYGU DÜZENLEME BECERİLERİNİN MESLEKİ KAYGI VE MESLEKİ TUTUM İLE İLİŞKİSİ

Yıl 2021, Cilt: 8 Sayı: 3, 145 - 164, 31.07.2021

Uğur Gürgan Ertuğrul Kayhan

Öz

Bu araştırmanın amacı, eğitim fakültesi öğrencilerinin uzaktan eğitime yönelik tutumları ile duygu düzenleme becerilerinin mesleki kaygı ve mesleki tutumla ilişkisinin incelenmesidir. Araştırmanın örneklemini Türkiye’deki 13 farklı eğitim fakültesinde, 11 farklı bölümde öğrenim görmekte olan 212’ si (%70,2) kadın ve 90’ı (%29,8) erkek olmak üzere toplam 302 eğitim fakültesi öğrencisi oluşturmaktadır. Araştırmada veri toplama aracı olarak “Uzaktan Eğitime Yönelik Tutum Ölçeği”, “Öğretmenlik Mesleğine Yönelik Tutum Ölçeği”, “Öğretmen Adaylarına Yönelik Mesleki Kaygı Ölçeği”, “Duygu Düzenleme Ölçeği ve araştırmacı tarafından hazırlanan kişisel bilgi formu kullanılmıştır. Araştımada betimsel nitelikli ilişkisel tarama yöntemi kullanılmıştır. Veriler normal dağılım gösterdiği için veri analizinde parametrik test istatistiklerinden yararlanılmıştır. Bağımsız örneklemler için t testi, korelasyon ve varyans analizi yapılmıştır. Araştırma sonucunda, uzaktan eğitime yönelik tutum ile öğretmenlik mesleğine yönelik tutum puanları arasında (r=.-,182; p<.01) ve öğretmenliğe yönelik kaygı puanları arasında (r=.-,141; p<.01) düşük düzeyde negatif yönlü anlamlı bir korelasyon bulunmuştur. Ayrıca Duygu düzenleme puanları ile öğretmenliğe yönelik kaygı puanları arasında da düşük düzeyde negatif yönlü anlamlı bir korelasyon bulunmuştur (r=.-,183; p<.01). Diğer sonuçları incelediğimizde, uzaktan eğitime yönelik tutumun cinsiyete göre anlamlı bir farklılık göstermediği sonucuna ulaşılmıştır. Duygu düzenleme becerileri, öğretmenlik mesleğine yönelik tutum ve mesleki kaygı puanları arasında ise cinsiyete göre anlamlı bir fark tespit edilmiştir. Eğitim fakültesi öğrencilerinin yaşa göre duygu düzenleme becerileri ile mesleki kaygıları arasında anlamlı bir farklılık bulunmuştur. Mezun olunan lise türü incelendiğinde, yalnızca mesleki kaygı puanlarının anlamlı bir farklılık gösterdiği görülmüştür. Eğitim fakültesi öğrencilerinin okumakta olduğu lisans bölümü ile uzaktan eğitime yönelik tutumları, duygu düzenleme becerileri, öğretmenlik mesleğine yönelik tutumları ve mesleki kaygı düzeyleri anlamlı bir farklılık göstermektedir. Bunun haricinde, uzaktan eğitime yönelik memnuniyet ile mesleki kaygı puanları arasında, öğretmenlik mesleğine yönelik tutum ile uzaktan eğitime devam etme isteği ve duygularının farkında olma puanları arasında katılma derecesine göre anlamlı bir farklılık tespit edilmiştir. Uzaktan eğitime yönelik tutumlar incelendiğinde ise duyguları kontrol edebilme düzeylerine göre anlamlı bir farklılık göstermektedir.

Anahtar Kelimeler

Uzaktan eğitim, uzaktan eğitime yönelik tutum, duygu düzenleme becerisi, öğretmenlik mesleğine yönelik tutum, mesleki kaygı

Kaynakça

• Aydın, R., Sağlam, G. (2012). Öğretmen adaylarının öğretmenlik mesleğine yönelik tutumlarının belirlenmesi. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 10(2), 257-294.
• Akpınar, E., Yıldız, E., Ergin, Ö. (2006). Fen bilgisi öğretmen adaylarının öğretmenlik mesleğine yönelik tutumları. Dokuz Eylül Üniversitesi Buca Eğitim Fakültesi Dergisi, (19), 56-62.
• Bilgiç Doğan, H.G. (2014). Yükseköğretim kurumlarında web tabanlı uzaktan eğitim programları bileşenleri: uygulamalar ve sorun alanları. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Hacettepe Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Birişçi, S. (2013). Video konferans tabanlı uzaktan eğitime ilişkin öğrenci tutumları ve görüşleri, Journal of Instructional Technologies & Teacher Education, 1(2), 24-40.
• Bozdam, A. (2008). Öğretmen adaylarının mesleki kaygı düzeylerinin bazı değişkenler açısından incelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Konya.
• Bozdoğan, A.E., Aydın, D., Yıldırım, K. (2007). Öğretmen adaylarının öğretmenlik mesleğine ilişkin tutumları. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 8(2), 83-97. Bozkurt Yükçü, Ş., Demircioğlu, H. (2017). Okul öncesi dönem çocuklarının duygu düzenleme becerilerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, (44), 442-466. DOI:10.21764/maeuefd.336085
• Çapri, B., Çelikkaleli, Ö. (2008). Öğretmen adaylarının öğretmenliğe ilişkin tutum ve mesleki yeterlik inançlarının cinsiyet, program ve fakültelerine göre incelenmesi. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 9(15), 33–53.
• Çelik, H., Onat Kocabıyık, O. (2014). Genç yetişkinlerin saldırganlık ifade biçimlerinin cinsiyet ve bilişsel duygu düzenleme tarzları bağlamında incelenmesi. Trakya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 4(1), 139-155.
• Çoruk, A., Akçay, R. C. (2012). Yönetim süreçleri açısından yöneticilerin duygu yönetimi davranışları ölçeği: geçerlik ve güvenirlik çalışması. Buca Eğitim Fakültesi Dergisi, 81-95.
• Deniz, A. (2020). Eğitim fakültesi öğrencilerinin öğretmenlik mesleğine ilişkin tutum, akademik öz-yeterlik ve akademik güdülenme düzeylerinin incelenmesi: bir vakıf üniversitesi örneği. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Doğan, T., Çoban, A.E. (2009). Eğitim fakültesi öğrencilerinin öğretmenlik mesleğine yönelik tutumları ile kaygı düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Eğitim ve Bilim, 34(153), 157-167.
• Duman, N., Yılmaz S.A., Umunç, Ş., İmre, Y. (2019). Üniversite öğrencilerinde duygu durum düzenleme ve öfke. Uluslararası Bilimsel Araştırmalar Dergisi, 4(1), 1-9. DOI: 10.21733/ibad.505283
• Durmuşoğlu, M.C., Yanık, C., Akkoyunlu, B. (2009). Türk ve Azeri öğretmen adaylarının öğretmenlik mesleğine yönelik tutumları. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Bilimleri Dergisi, (36), 76-86.
• Dursun, S., Karagün, E. (2012). Öğretmen adaylarının mesleki kaygı düzeylerinin incelenmesi: Kocaeli üniversitesi beden eğitimi ve spor yüksekokulu son sınıf öğrencileri üzerine bir araştırma. Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, (24), 93-112.
• Er, K.O. (2020). The relationship between teacher self-efficacy beliefs and educational beliefs of pre-service teachers. Educational Research and Reviews, 15(1), 8-18. DOI:10.5897/ERR2019.3820
• Erkuş G., Günlü, E. (2008). Duygusal zekanın dönüşümcü liderlik üzerine etkileri. İşletme Fakültesi Dergisi, 9(2), 187-209.
• Fidan, M. (2016). Uzaktan eğitim öğrencilerinin uzaktan eğitime yönelik tutumları ve epistemolojik inançları. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 31(3), 536-550. DOI: 10.16986/HUJE.2016016666
• Gök, B. (2011). Uzaktan eğitimde görev alan öğretim elemanlarının uzaktan eğitim algısı. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi Bilişim Enstitüsü, Ankara. Gök, B. (2017). Üniversitelerde uzaktan eğitim programlarının hizmet kalitesi ve etkinliğinin değerlendirilmesi. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi Bilişim Enstitüsü, Ankara.
• Gözler, A., Bozgeyikli, H., Avcı, A. (2017). Sınıf öğretmeni adaylarının başarı yönelimleri ile mesleki kaygı düzeylerinin incelenmesi. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 17(1), 189-211.
• İlikçi İygün, M. (2018). Genç yetişkin üniversite öğrencilerinde çocukluk çağı travmalarının duygu düzenleme becerileri ve kaygı düzeyleri ile ilişkilerinin incelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul T.C. Maltepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Kahraman, M. E. (2020). Covid-19 salgının uygulamalı derslere etkisi ve bu derslerin uzaktan eğitimle yürütülmesi: temel tasarım dersi örneği. İMÜ Sanat Tasarım ve Mimarlık Fakültesi Derneği, 6(1), 44-56.
• Kocaer, G. (2018). Beden eğitimi ve spor öğretmenleri ve adaylarının öğretmenlik mesleğine yönelik tutum, serbest zaman ilgilenim ve rekreasyon faaliyetlerine yönelik fayda düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi (Bartın ili örneği). Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Bartın Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Bartın
• Orhan, N. (2013). Aday öğretmenlerin mesleki tutumları ve iş doyumu düzeyleri. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
• Sandıkçı, M., Öncü, E. (2013). Beden eğitimi ile diğer alanlardaki öğretmen adaylarının öğretmenlik mesleğine ilişkin yeterlik algıları ve tutumlarının belirlenmesi ve karşılaştırılması. Pamukkale Journal of Sport Sciences, 4(1), 135-151.
• Sarıtaş, S. (2019). Sınıf öğretmeni adaylarının psikolojik iyi oluş halleri, mesleki kaygı düzeyleri ve özyeterlik inançlarının incelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Serin, M. K., Güneş, A. M., Değirmenci, H. (2015). Sınıf öğretmenliği bölümü öğrencilerinin öğretmenlik mesleğine yönelik tutumları ile mesleğe yönelik kaygı düzeyleri arasındaki ilişki. Cumhuriyet International Journal of Education, 4(1), 21-34.
• Türkdoğan, S. C. (2014). Öğretmen adaylarının öğretmenlik mesleğini tercih etmelerinde etkili olan faktörlere göre mesleki kaygıları. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Pamukkale Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Denizli.
• Ülkü, S. (2018). İlkokullarda görev yapan öğretmenlerin uzaktan eğitime yönelik tutumları. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Bolu.
• Yavuz, R. (2016). Eğitim fakültesi 1. sınıf öğrencilerinin uzaktan eğitime ilişkin tutumları ile İngilizce dersine ilişkin tutumları arasındaki ilişki. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Bolu.
• Yenilmez, K., Balbağ, M. Z., Turgut, M. (2017). Öğretmen adaylarının uzaktan eğitime yönelik tutumlarının bazı değişkenler açısından incelenmesi. Erzincan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 19(2), 91-110. DOI: 10.17556/erziefd.305902
• Yıldırım, A. (2011). Sınıf öğretmeni adaylarının meslekî öz-yeterlik algıları ile meslekî kaygı düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.