İL İDARESİ AÇISINDAN BİR HALKLA İLİŞKİLER ARACI OLARAK MAHALLE MUHTARLIĞI: NİĞDE İLİNDE BİR ALAN ARAŞTIRMASI

Yıl 2021, Cilt: 8 Sayı: 3, 1 - 34, 31.07.2021

İbrahim Ethem Taş , Sadegül Durgun , Fehime Yalçınkaya

Öz

Yöneten-yönetilen ilişkisinin olduğu her dönemde, bugünkü anlamda olmasa da, halkla ilişkiler söz konusu olmuştur. Modern anlamda ise halkla ilişkiler uygulamalarının 20.yy’ın ilk yarısına denk geldiği görülmektedir. ABD’de gelişmiş bir disiplin olan halkla ilişkiler, 1929 Dünya Ekonomik Krizi’nden sonra daha çok ilgi görmeye başlamıştır. Özel sektörde gelişen halkla ilişkiler gereksinimi kamuda da hissedilmeye başlanmış ve o dönemden itibaren “bilinçli ve planlı bir çaba” olarak ele alınmaya başlanmıştır.
Varlık nedeni toplum yararını gerçekleştirmek ve topluma hizmet sunmak olan kamu yönetimi bu ilişkide kamunun desteğine muhtaçtır. Planlı ve bilinçli bir şekilde uygulandığı takdirde halkla ilişkiler hem yerel hem de merkezi düzeyde bu desteği sağlayacak çok güçlü bir araçtır. Kamu yönetimi halkla ilişkiler vasıtasıyla hizmet politikaları hakkında halka bilgi verebilmekte, kamuoyunun kendisine ilişkin eğilimini öğrenebilmekte ve gerekli düzenlemeleri yaparak yönetime karşı olumlu izlenimler oluşmasını sağlayabilmektedir. Kamu yönetimi bu desteği sürekli ve sağlıklı kılmak için çeşitli birimlerle koordineli bir şekilde çalışmak zorundadır. Bu doğrultuda önemli destek sunabilecek birimlerden bir tanesi de mahalle muhtarlıklarıdır. Muhtarların mahalle halkının taleplerini ilgili birimlere ulaştırmaları ve karşılanmasını sağlamaları yönetim-halk ilişkilerinin güçlenmesine fayda sağlamaktadır.
Bu kapsamda çalışmanın temel amacı; bir halkla ilişkiler aracı olarak mahalle muhtarlarının il idaresi ile olan ilişkilerinin mevcut durumunu ortaya koymak ve uygulamadan kaynaklanan sorunları belirleyerek çözüm önerileri sunmaktır. Çalışma, amacına uygun olarak Niğde ilinde bir alan araştırması ile desteklenmiştir ve “bir halkla ilişkiler aracı olarak mahalle muhtarlarının il idaresi ile olan ilişkisi nasıldır?” sorusuna yanıt aramaktadır.
Çalışmada derinlemesine mülakat tekniği kullanılarak toplam 16 kişi ile görüşme yapılmıştır. Görüşülen kişiler amaçlı örnekleme yöntemi ile Niğde il merkezindeki mahallelerin muhtarları ve valilik birimlerindeki görevliler arasından belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Halkla İlişkiler, İl İdaresi, Mahalle Yönetimi, Mahalle Muhtarlığı

Kaynakça

• Akman, Ç. (2018). Mahalle yönetimi ile ilgili yeni bir yasal düzenleme gerekli mi? Isparta İli özelinde bir araştırma, Akademik Araştırmalar ve Çalışmalar Dergisi, 10(19), 516-534.
• Al, H. (2013). Kamu Yönetimi. Değişim Yayınları, İstanbul.
• Alver, K., (2013). Mahalle- Mahallenin Toplumsal ve Mekânsal Portresi, Hece Yayınları, Ankara, 291ss.
• Arıkboğa, E. (1999). Yerel Yönetim Açısından Mahalle Muhtarlığına Bir Bakış. Çağdaş Yerel Yönetimler Dergisi, 8(3), 103-125.
• Arıkboğa, E. (2018). Mahalle Muhtarlığı ve Muhtarlık- Belediye İlişkileri. Argüdan Yönetişim Akademisi Yayınları, 1-69.
• Asna, A. (2006). Kuramda ve Uygulamada Halkla İlişkiler. Pozitif Yayınları, İstanbul.
• Avşar, Y. (2020). Türkiye’de 6360 Sayılı Yasa Kapsamında Mahalle ve Köy Yönetiminde Yaşanan Değişim ve Dönüşüm. (Yayınlanmamış doktora tezi). Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Kahramanmaraş.
• Aydın, A. H. ve Taş, İ. E. (2013). Kamu Yönetiminde Halkla İlişkiler. Seçkin Yayınları, Ankara.
• Aytaç, F. (2009). Mahalle Muhtarlarının El Kitabı. Ankara.
• Baltacı, A. (2018). Nitel araştırmalarda örnekleme yöntemleri ve örnek hacmi sorunsalı üzerine kavramsal bir inceleme. Bitlis Eren Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 7/1, 231-274.
• Bilgin, L. (2010). Halkla İlişkiler, Olumlu İmaj Yaratmak. Kum Saati Yayınları, İstanbul.
• Bozkurt, Ö. Turgay E. & Seriye S. (2008). Kamu Yönetimi Sözlüğü, TODAİE, Ankara.
• Budak, G. & Budak, G. (2000). Halkla İlişkiler Davranışsal Bir Yaklaşım. İzmir.
• Bulut, Y. (2001). Mahalle Muhtarlığı Üzerine Bir Araştırma , Çağdaş Yerel Yönetimler Dergisi, 10(3), 32-51.
• Bülbül, R. (1998). Halkla İlişkiler, Konya.
• Çakmak, A. F. & Kilci, S. (2011). Kamu yönetiminde halkla ilişkilerin yeri ve önemi. Kamu İş Dergisi, 11(4), 219-270.
• Çapar, S. (2015a). Türkiye ve Fransa’da Neo-liberal Dönemde Mülki İdare, Ankara: TİAV.
• Çiftçi, K. (2015). Vali ve Kaymakamların Halkla İlişkiler Uygulamaları: Kütahya Örneği. (Yayımlanmamış doktora tezi), Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
• Demir, K., A., (2016). Türkiye’de il yönetimi: yerelleşen il yönetimi üzerine kavramsal bir analiz. Türk İdare Dergisi, s.483., 317-334.
• Erdagöz, Ö. (2012). Mahalle yönetimi ve geleceği , Uyuşmazlık Mahkemesi Dergisi, (1), 59-101.
• Eryılmaz, B. (2017). Kamu Yönetimi: Düşünceler- Yapılar-Fonksiyonlar- Politikalar, Umuttepe Yayınları, Kocaeli.
• Göküş, M., Bayrakçı, E., & Alptürker, H. (2013). Mahalle yönetimi ve mahalle muhtarlarının vatandaşlar tarafından değerlendirilmesi. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 18(2), 31-45.
• Güneş, M. (2014). Osmanlı Döneminde Muhtarlık Ve İhtiyar Meclisi(1829-1871), Kitapevi, 1.Baskı, İstanbul.
• Güneş, Y. (2009). Mahalle yönetimi, Türk İdare Dergisi, (465), 113-131.
• Kalabalık, H. (1996). Yetki Genişliği Yerinden Yönetim Sisteminin Bir Uygulaması Sayılır Mı, Türk İdare Dergisi, 68(413), 129-146.
• Kavruk, H. (2018). Mahalle Yerleşimi ve Yönetimi, Nobel Akademik Yayıncılık, 1.Basım, Ankara.
• Kazancı, M.(2002). Althusser, ideoloji ve iletişimin dayanılmaz ağırlığı'', Ankara Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi, 57(1), 55-87.
• Keleş, R. (1980). Kentbilim Terimleri Sözlüğü, Türk Dil Kurumları Yayınları, Ankara.
• Koç, M. (2018a). Mahalle muhtarlarının yönetime katılımda yeni iletişim teknolojilerini kullanımı: muğla ili üzerinden bir değerlendirme. Elvettin Akman, Nilüfer Cengiz, Çiğdem Akman & Hakan Mehmet Kiriş(Ed.), Digital Çağın Etkisinde Yönetim-Siyaset- Kent, s. 89-102 Detay Yayıncılık.
• Koç, T. (2016). Yönetim Bilimi ve Türkiye’de Yönetsel Kurumlar, Karahan Kitabevi, Adana.
• Koçberber, S. (2005). Yeni belediye yasası ile mahalle yönetimi, Sayıştay Dergisi, 56, 103-113.
• Lamba, M., Öztop, S. & ŞAHİN Y. (2017). Mahalle muhtarlarının yerel düzeydeki yönetsel faaliyetlere katılımı, Strategic Public Management Journal, 3(5), 31-57.
• Özer, M. A. (2009). Halkla İlişkiler Dersleri. Adalet Yayınevi, Ankara.
• Öztürk, M., (1992). Kamu yönetiminde ve belediyelerde halkla İlişkiler. Marmara İletişim Dergisi, (1), 185-196.
• Paksoy, A. (1999) Türkiye’ deki Halkla İlişkiler Uygulamaları, İstanbul.
• Palabıyık, H. & Atak, Ş. (2000). İzmir Büyükşehir bütününde mahalle yönetimleri profili, Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 2(3),150-168.
• Parlak, B. & Doğan, K. C. (2018). Türkiye’de mevcut il yönetimi ve ilçe yönetimi: tarihsel ve yapısal bir inceleme. Uluslararası Yönetim Akademisi Dergisi, 2(1), 42-52.
• Peltekoğlu Balta F. (2009). Halkla İlişkiler Nedir. Beta Basım Yayın, İstanbul.
• Power, A. (2004). Neighbourhood management and the future of urban areas, Centre for Analysis of Social Exclusion London School of Economics, http://eprints.lse.ac.uk/6319/1/Neighbourhood_Management_and_the_Future_of_Urban_Areas.pdf, Erişim tarihi: 15.03.2021
• Sabuncuoğlu, Z. (2004). İşletmelerde Halkla İlişkiler. İstanbul.
• Saran, U. (1997). Sosyal yardımlaşma ve Dayanışmayı Teşvik Fonu ve Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakıfları, Vakıflar Dergisi. 26. 427-440.
• Subaşı, M. & Okumuş, K. (2017). Bir araştırma yöntemi olarak durum çalışması, Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 21(2), 419-426.
• Şahin, M. & IŞIK, E. (2011). Osmanlı'dan Cumhuriyet'e mahalle yönetimi. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, S.30, 221-231.
• Şahin, Y. & ASARKAYA, S. (2019). Mahalle muhtarlığı kurumunun tarihsel gelişimi. Aksaray Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 11(3), 23-32.
• Sönmez, M. (2014). Mülki idare sistemini etkileyen faktörler, Türk İdare Dergisi, 0(479), 243-278.
• Tarhan, A., (2007)Halkla ilişkilerde tanıma ve tanıtma aracı olarak internet: belediyelerin web sayfaları üzerine bir analiz. Selçuk İletişim, 4(4), 75-95s.
• Tortop, N. (1990). Halkla İlişkiler, Gazi Üniversitesi Basın Yayın Yüksek Okulu Matbaası, Ankara.
• Ünal, K. (2010). Kamu Kurum ve Kuruluşlarında Basın ve Halkla İlişkiler Müşavirliklerinin Yeri, Önemi ve Görevleri. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Yavuz, C. (2008). Halkla İlişkiler. Detay Yayıncılık, 2.Baskı, Ankara.
• Yıldırım, M. (2010). Türk kamu yönetimi sorunlarının halkla ilişkiler açısından bir değerlendirilmesi. Zeitschrift für die Welt der Türken, 3(2), 153-170.
• Yılmaz, E.. (1996). İnternet: Yeni Bir Kitle İletişim ve Halkla İlişkiler Aracı. Türk Kütüphaneciliği, 10 (3): 277-283
• Yılmaz, V. & Mecek, M., (2019). Türkiye'de mahalle yönetimlerinin tarihsel gelişimi ve hukuki statüsü, İDEALKENT, 10(27), 769-799ss.
• Yördem, Y. & Şeker, H. (2018). Türkiye’nin idari yapısı ve mülki idarenin yeri. Dicle Üniversitesi Adalet Meslek Yüksekokulu Dicle Adalet Dergisi, 2(4),10-24.
• Yurdakul, N. (2008). Teoriden Pratiğe Halkla İlişkiler Projeleri, Nobel Yayıncılık, Ankara.
• 10/06/1949 Tarihli 5442 Sayılı İl İdaresi Kanunu, Alıntı: https://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.3.5442.pdf, Erişim Tarihi: 09.03.2021
• 22.02.2005 Tarihli 5302 Sayılı İl Özel İdaresi Kanunu, Alıntı: https://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.5.5302.pdf, Erişim Tarihi: 11.03.2021
• https://www.icisleri.gov.tr/arama/ara/muhtar%20bilgi%20sistemi, Erişim Tarihi:12.03.2021
• https://www.icisleri.gov.tr/arem/21-yuzyilda-mulki-idare-amirlerinin-mulki-idare-algisi Erişim Tarihi: 04.04.2021
• https://yereldemokrasi.net/nasil-mudahil-olabiliriz/muhtarlar-ve-haklarimiz-el-kitabi/bolum-i-kamu-sivil-toplum-isbirliginin-temelleri/mahalle-muhtarinin-mahalle-ombudsmani-olarak-gorevleri#:~:text=Muhtar%20mahallenin%20y%C3%B6neticisi%20olarak%20mahalleyi,herkese%20yol%20g%C3%B6sterebilir%2C%20yard%C4%B1mc%C4%B1%20olabilir. Erişim Tarihi: 06.04.2021
• 03.07.2005 Tarihli 5393 Sayılı Belediye Kanunu, Alıntı: https://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.5.5393.pdf, Erişim Tarihi: 07.05.2021.