COVİD-19’UN VERGİ GELİRLERİNE ETKİSİ: TÜRKİYE ÖRNEĞİ

Yıl 2021, Cilt: 8 Sayı: 4, 366 - 380, 31.10.2021

Vedat Cengiz , Habip Sürücü

Öz

Covid-19 salgını, insan sağlığını ve hareket özgürlüğünü, harcamaları, ticareti, istihdamı, üretimi ve dolayısıyla da vergi gelirlerini ciddi bir şekilde etkilemiştir. Bir taraftan ekonomik faaliyetlerde ortaya çıkan gerileme, diğer taraftan da salgının etkilerini gidermek için uygulanan vergi indirimi ve vergi beyanname ve ödeme sürelerinin uzatılması devletin vergi gelirlerinde önemli azalmalara yol açmıştır. Salgına karşı alınan önlemlerin büyük ölçüde harcamaları kısıtlayıcı nitelikte olması dolaylı vergilerin ağırlıkta olduğu Türkiye açısından önemlidir. Bu çalışma Covid-19 salgınının vergi gelirlerini nasıl etkilediğini Türkiye örneğinde incelemektir. Bir yıllık dönemi kapsayan çalışma, salgının vergi gelirleri üzerindeki azaltıcı etkisinin büyük ölçüde ilk üç ayda kendisini gösterdiğini ve önlemlerin gevşetilmesiyle birlikte toparlanma sürecine girildiğini ortaya koymaktadır.

Anahtar Kelimeler

Covid-19, Vergi Gelirleri, Türkiye Ekonomisi

Kaynakça

• ACEMOGLU, D., Chernozhukov, V., Werning, I., Whinston, M.D. (2020). Optimal Targeted Lockdowns in a Multi-Group SIR Model. National Bureau of Economic Research Working Paper 27102. Available from: https://www.nber.org/papers/w27102.
• AÇIKGÖZ, Ö., ve Günay, A. (2020). The Early Impact of the Covid-19 Pandemic on the Global and Turkish Economy. Turkish Journal of Medical Sciences, 50, 2020, 520-526.
• DÜNDAR, M. (2020). Covid 19’un Tüketici Harcamalarına Etkisi. Türkiye Ekonomi Politikaları Araştırma Vakfı, Mart, 1-4.
• FERHATOĞLU, E. (2005). Bir Kamu Harcaması Türü Olarak Vergi Harcaması ve Türk Kurumlar Vergisi Açısından Değerlendirilmesi. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi,6(2), 122-134.
• GUPTA, Sanjeev and Liu, Jianhong. (2020). The Covid-19 Crisis and Fiscal Reform in Low-Income Countries, Center For Global Development, June.
• ILO. (2020). COVID-19 and The World of Work: Impact and Policy Responses. ILO Monitor 1st Edition, www.ilo.org/wcmsp5/groups/public, (Erişim Tarihi: 05.06.2020)
• IMF. (2020). World Economic Outlook: The Great Lockdown. USA, www.imf.org/en/Publications/WEO/Issues), (Erişim Tarihi: 05.06.2020)
• IMF FISCAL AFFAIRS. (2020). Challenges in Forecasting Tax Revenue, Special Series on Fiscal Policies to Respond to COVİD 19.
• KILIÇER, E. ve Peker, İ. (2020). Koranavirüs Hastalığının Vergi Gelirlerine Olası Etkileri: Türk Vergi Sistemi Açısından Bir Değerlendirme. Vergi Dünyası, 39 (465), 86-96.
• KOÇ, P., Şahpaz, K.İ., Kalaycı, R. Ve İnce, T. (2021). Covid-19 Salgınının Türk Bankacılık Sektörü Üzerindeki Etkilerinin Analizi. İKSAD Publication, Ankara.
• OECD. (2020a). Tax Administration Responses to COVID-19: Measures Taken to Support Taxpayers, CIAT/IOTA/OECD.
• OECD. (2020b). Coronavirus: The World Economy At Risk, OECD Interim Economic Assessment.
• ÖZCAN, Y. (2020). Covid 19 Salgınının Vergi Gelirlerine Etkisi. İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Covid 19 Sosyal Bilimler Özel Sayısı, 19 (37), Bahar (Özel Ek), 342-354.
• REPHANN, T. (2020). Covid-19 Economic and Tax Revenue Impacts: Estimates for the Commonwealth of Virginia and Localities. Weldon Cooper Center for Public Service, Center for Economic and Policy Studies, April.
• RESMİ GAZETE. (2006). Kanun No: 5520, 13 Haziran 2006, Kurumlar Vergisi Kanunu, (https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2006/06/20060621-1.htm)
• RESMİ GAZETE. (2020a). Sayı: 31102, Kanun No: 7244, 17 Nisan 2020 CUMA, Yeni Koronavirüs (Covid-19) Salgınının Ekonomik ve Sosyal Hayata Etkilerinin Azaltılması Hakkında Kanun ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun (https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2020/04/20200417-2.htm)
• RESMİ GAZETE. (2020b). Sayı: 31078, 24 Mart 2020 Salı, Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği (Sıra No: 518).
• SARAÇ, Ö. (2010). Vergi Harcamaları ve İktisadi Etkileri. Maliye Dergisi, 159, 262-277.
• SOYLU, Ö. B. (2020). Türkiye Ekonomisinde COVİD-19’un Sektörel Etkileri. Avrasya Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 7(5), 169-185.
• STEEL, I. and Phillips, D. (2020). How Tax Officials in Lower Income Countries Can Respond To The Coronavirus Pandemic. Institute For Fiscal Studies.
• TİSSDELL, C.A. (2020). Economic Social and Political İssues Raised by tne COVİD-19 Pandemic. Economic Analysis and Policy, 68, 17-28.
• UNITED NATIONS. (2020a). Report On The Economic Impact of Coronavirus Disease (Covid-19) Latin America and The Caribbean. Santiago, United Nations Publications.
• UNITED NATIONS. (2020b). Policy Brief: The Impact of COVID-19 on the Arab Region An Opportunity to Build Back Better, July.
• TEPAV. (2020). Covid 19’un Tüketici Harcamalarına Etkisi, Türkiye Ekonomi Politikaları Araştırma Vakfı, Haziran, 1-6.