KENTSEL MINTIKA VE KAPANMA SAHALARINDA GÖZETİM: ESKİŞEHİR ÖRNEĞİ

Yıl 2021, Cilt: 8 Sayı: 4, 462 - 476, 31.10.2021

Sertan Bakar

Öz

Gözetim, günümüz modern toplum yaşamının vazgeçilmez bir unsurudur. Bir bütün olarak düşündüğümüzde; kentler, genel olarak devletin gözetimi kapsamında yer almaktadır. Kent içindeki mekansal bütünlükler olarak ifade edebileceğimiz kentsel mıntıkalar ve kapanma sahaları ise ilgili iktidarların gözetimi altındadır. Gözetimin genel niteliklerinin anlaşılabilmesi açısından, farklı işlevlere sahip kentsel mıntıka ve kapanma sahalarına odaklanılması gerekmektedir. Bu bakımdan işlevsel farklılıkları doğrultusunda, üniversite yerleşkeleri, güvenlikli kapalı siteler, fabrikalar ve alışveriş merkezleri uygun örnekler olarak karşımıza çıkmaktadır. Diğer bir deyişle, kapanma sahalarındaki gözetimin beraberinde getirdiği bazı kavramlar, bu örnekler üzerinden genel olarak belirlenebilmektedir. Bu çalışmada Eskişehir’de bulunan Anadolu Üniversitesi yerleşkesi, Yenişehir Konakları, Türasaş ve Espark AVM örnekleri üzerinden kentsel mıntıka ve kapanma sahaları ile gözetim ilişkisine değinilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Gözetim, Kapanma Sahaları, Kentsel Mıntıka, AVM gözetimi, Fabrika gözetimi

Teşekkür

Galatasaray Üniversitesi, Fen-Edebiyat Fakültesi, Sosyoloji Bölümü öğretim üyesi Prof. Dr. Ali ERGUR

Kaynakça

• Bakar, S., & Yamaçlı, R. (2017). İşçi Evlerinin Tarihsel Gelişimi Bağlamında Eskişehir Tülomsaş İşçi Evleri Üzerinden Bir Değerlendirme. Düzce Üniversitesi Bilim ve Teknoloji Dergisi, 5(1), 34-49.
• Bauman, Z. (2003). Yasa koyucular ile yorumcular: Modernite, postmodernite ve entelektüeller üzerine (2. b.). İstanbul: Metis Yayınları.
• Bauman, Z. (2018). Sosyolojik düşünmek (18. b.). (A. Yılmaz, Çev.) İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Bauman, Z., & Lyon, D. (2016). Akışkan Gözetim (2. b.). (E. Yılmaz, Çev.) İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Blakely, E. J., & Snyder, M. G. (1997). Fortress America: Gated Communities in the United States. Washington, D.C: Brookings Institution Press.
• Ergur, A. (2014). Hermetik Yaşam Döngüsünün Kuruluşu: Sanayi-Sonrası Yaşam Biçimleri, Tüketim Örüntüleri ve Kentle Steril Temas Yordamları. Galatasaray Üniversitesi İleti-ş-im Dergisi, 11-67.
• Firidin Özgür, E. (2006). Sosyal ve mekânsal ayrışma çerçevesinde yeni konutlaşma eğilimleri: Kapalı siteler, İstanbul, Çekmeköy örneği. Planlama Dergisi, 4, 79-95.
• Giddens, A. (2008). Ulus-Devlet ve şiddet. (C. Atay, Çev.) İstanbul: Kalkedon Yayınları.
• Graham, W. (2019). Rüya Şehirler: Dünyayı Şekillendiren Yedi Tasarım Fikri. (Ü. H. Yolsal, Çev.) İstanbul: Koç Üniversitesi Yayınları.
• Low, S. (2005). Behind the gates: Life, security, and the pursuit of happiness in fortress America. New York - London: Routledge (Taylor & Francis e-Library).
• Lyon, D. (1994). The electronic eye: The rise of surveillance society. Minneapolis: University of Minnesota Press.
• Lyon, D. (2006). Gözetlenen toplum. (G. Soykan, Çev.) İstanbul: Kalkedon Yayıncılık.
• Lyon, D. (2013). Gözetim çalışmaları. (A. Toprak, Çev.) İstanbul: Kalkedon Yayınları.
• Madanipour, A. (1999). Why are the design and development of public spaces significant for cities? Environment and planning B: Planning and Design, 26(6), 879-891.
• Ogura, T. (2006). Electronic government and surveillance-oriented society. In D. Lyon (Ed.), Theorizing surveillance: The panopticon and beyond (pp. 270-295). Willan Publishing.
• Özarslan, Z. (2016). Gözün İktidarı: Elektronik Gözetim Sistemleri. B. Çoban, & Z. Özarslan (Dü) içinde, Panoptikon: Gözün İktidarı (B. Çoban, & Z. Özarslan, Çev., 2. b., s. 139-153). İstanbul: Su Yayınları.
• Richards, N. M. (2013). The Dangers of Surveillance. Harvard Law Review, 126(7), 1934-1965.
• Sewell, G. (2012). Organization, employees and surveillance. In K. Ball, K. D. Haggerty, & D. Lyon (Eds.), Routledge Handbook of Surveillance Studies (pp. 303-312). Oxford - New York: Routledge.
• Stavrides, S. (2018). Müşterek mekan: Müşterekler olarak şehir. (C. Saraçoğlu, Çev.) İstanbul: Say Yayınları.
• Tufts University. (2021). Department of Public Safety. Retrieved 11 04, 2021, from www.tufts.edu: https://publicsafety.tufts.edu/policies/video-security/
• Türasaş. (2021). Eskişehir Bölge Müdürlüğü Tarihçesi. 09 11, 2021 tarihinde www.turasas.gov.tr: https://www.turasas.gov.tr/eskisehir-bolge-mudurlugu-tarihcesi adresinden alındı
• Waldorf University. (2020). Campus Safety: University Video Surveillance. Retrieved 11 04, 2021, from www.waldorf.edu: https://www.waldorf.edu/faculty-staff/departments/campus-safety/college-video-surveillance
• Yenişehir Konakları. (2019). www.yenisehirkonaklari.com. 05 22, 2019 tarihinde Kurumsal: Modern Eskişehir'in Yeni Yüzü: http://www.yenisehirkonaklari.com/kurumsal-modern_eskisehirin_yeni_yuzu adresinden alındı