SAĞLIK ÇALIŞANLARININ HARCADIĞI DUYGUSAL EMEĞİN İŞ TATMİNİ ÜZERİNDEKİ ETKİSİ: BATMAN VE SİİRT İLLERİNDEKİ SAĞLIK ÇALIŞANLARINA YÖNELİK BİR ARAŞTIRMA

Yıl 2022, Cilt: 9 Sayı: 1, 38 - 57, 31.01.2022

Safa Acar Mehmet Ali Uslu

Öz

İşletmelerde müşteri ile direk ilişki içerisinde olan çalışanların müşteriler ile etkileşimi sürecinde işletmelerin çalışanlardan bazı istekleri olabilmektedir. Bu istekler genel olarak müşteriyi destekleme, hoş karşılama, ilgili görünme vb. gibi duygular ile ilgili istekler olabilmektedir. Ancak çalışanlar her zaman bu duygulara sahip olamayabilmektedirler. Bireyler çalıştıkları işyerlerinde, işyerinin beklentisi doğrultusunda bazı duyguları içselleştirmeseler bile yansıtmak zorundadır. Bu duygu durumu çok sürekli şekillerde çalışandan beklendiğinde, çalışanların bu durumdan rahatsız olmalarına ve performans düşüklüğü, iş memnuniyetsizliği ve tükenmişlik gibi olumsuz örgütsel durumların ortaya çıkmasına sebebiyet vermektedir.
Bu çalışmanın amacı, çalışanların müşterilere duygularını yansıtırken harcadıkları duygusal emek düzeyi ile iş tatmini arasında bir ilişkinin olup olmadığını incelemektir. Başka bir değişle yoğun duygusal emek sarf eden çalışanların işyerinden elde ettikleri iş tatmini düzeyi kıyaslanmıştır. Elde edilen bulgular ışığında, duygusal emek alt faktörlerinin tamamı ile iş tatminin ilgili olduğu ancak sadece yüzeysel davranış ile içsel iş tatminin ilişkisiz olduğu söylenebilir. Araştırma, Batman ve Siirt İllerinde bulunun kamu ve özel sektöre ait hastane çalışanları arasından seçilmiş ve toplamda 408 adet veri üzerinden inceleme yapılmıştır.

Anahtar Kelimeler

duygusal emek, iş tatmini, yüzeysel davranış, derinden davranış, doğal davranış

Kaynakça

• Abraham, R. (1998). Emotional Dissonance in Organizations: Antecedents, Consequences, and Moderators, Genetic, Socialand General Psychology Monographs, 124(2), s. 229-246
• Akdu, U. ve Akdu, S. (2016). Duygusal Emek ve İş Stresinin Tükenmişlik Üzerindeki Etkileri: Profesyonel Turist Rehberleri Üzerinde Bir Araştırma, Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 9(47), s. 1142-1153
• Ashforth, B., E. ve Humphrey, R., H. (1993). Emotional labor in service roles: The influence of identity, The Academy of Management Review, 18(1), s. 88-115
• Basım, N., ve Beğenirbaş, M. (2012). Çalışma Yaşamında Duygusal Emek: Bir Ölçek Uyarlama Çalışması, Yönetim ve Ekonomi Dergisi, 19(1), s. 77-90
• Biçkes, D., M., Yılmaz, C., Demirtaş, Ö. ve Uğur, A. (2014). Duygusal Emek ile İş Tatmini Arasındaki İlişkide Psikolojik Sermayenin Aracılık Rolü: Bir Alan Çalışması, Eskişehir Osman Gazi Üniversitesi İİBF Dergisi, 9(2), s. 97-121
• Bulgurcu Gürel, E. ve Çetinkaya Bozkurt, Ö. (2016). Duyguların Yönetilmesini, İş Tatmininin ve Duygusal Tükenmişlik Üzerine Etkileri, Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 8(14), s. 133-147
• Cheung, F. T., Caterine, S. ve Tang, S. (2011). Psychological capital as a moderator between emotional labor, burnout, and job satisfaction among school teachers in China, International Journal of Stress Management, 18(4), s. 348-371
• Çelik, P. ve Topsakal, Y. (2016). Duygusal Emeğin İş Tatmini ve Duygusal Tükenme İle İlişkisi: Antalya Destinasyonu Otel Çalışanları Örneği, İşletme Araştırmaları Dergisi, 8(4), s. 202-218
• Hochschild, A., R. (1983), The Managed Heart: The Commercialization of Feeling, Berkeley, University of California Press, USA.
• İK Sözlüğü, (2019). İnsan Kaynakları Bilgi Paylaşım Platformu, http://www.iksozlugu.com/konu/duygusal-emek/ (erişim tarihi: 02 04, 2019).
• İşcan, Ö., F. ve Sayın, U. (2010). Örgütsel Adalet, İş Tatmini ve Örgütsel Güven Arasındaki İlişki, Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 24(4), s. 195-216
• Karakaş, A. ve Gökmen, G. (2018). Kamu Çalışanlarında İş Tatmini, Duygusal Emek ve İş Stresi: Konya’da Bir Araştırma, Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 18(3), s. 99-127
• Karakaş, A., Tösten, R., Kansu, V. ve Aydın, A. (2016). Öğretmenlerin Duygusal Emek Davranışlarının İş Doyumuna Etkisi, Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 15(56), s. 177-188
• Karasar, N. (2016). Bilimsel İrade Algı Çerçevesi İle Bilimsel Araştırma Yöntemi Kavramlar İlkeler Teknikler, Nobel Yayınları, Ankara.
• Köse, S., Oral, L. ve Türesin, H. (2011). Duygusal Emek Davranışlarının İşgörenlerin Tükenmişlik Düzeyleri ile İlişkisi Üzerine Sağlık Sektöründe Bir Araştırma, İşletme Fakültesi Dergisi, 12(2), s. 165-185
• Kurtuluş, K. (2010). Araştırma Yöntemleri, Türkmen Kitabevi, Ankara.
• Lee, J. J. ve Ok, C. (2012). Reducing burnout and enhancing job satisfaction: Critical role of hotel employees’ emotional intelligence and emotional labor, International Journal of hospitality management, 31(4), s. 1101-1112
• Mengenci, C. (2015). İş Tatmini, Duygusal Emek ve Tükenmişlik İlişkilerinin Belirlenmesi, Ege Akademik Bakış Dergisi, 15(1), s. 127-139
• Mishra, S. K. (2006). What Emotional Labor is: A Review of Literature, Indian Instıtute of Management , 12, s. 2-33
• Mumby, D. K., ve Putnam, L. L. (1992). The politics of emotion: A feminist reading of bounded emotionality, Academy of Management Review, 17(3), s. 465-482
• Polatkan N., (2016). Ortaokul Öğretmenlerinin Duygusal Emek Davranışları İle İş Doyumları Arasındaki İlişki, Adnan Menderes Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Eğitim Yönetimi, Teftişi, Planlaması ve Ekonomisi, Ana Bilim Dalı Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Aydın.
• Psilopanagioti, A., Anagnostopoulos, F., Mourtou, E. ve Niakas, D. (2012). Emotional intelligence, emotional labor, and job satisfaction among physicians in Greece. BMC health services research, 12(1), s. 1-12
• Tokol, T. (2010). Pazarlama Araştırması, Dora Yayınları, Bursa.