TÜRKİYE VE SEÇİLİ ASYA ÜLKELERİNDE 2000 SONRASI AR-GE YOĞUNLUĞU VE EKONOMİK BÜYÜME İLİŞKİSİ: NEDENSELLİK ANALİZİ

Yıl 2022, Cilt: 9 Sayı: 3, 1 - 16, 31.07.2022

Sinan Çinar Banu Has

Öz

Ar-ge kavramı bilimsel ve teknolojik bilgi düzeylerini artırmak amacı ile sistematik bir şekilde yürütülen çalışma ve bu süreçte elde edilen bilgi birikimi ile yeni ürün veya yeni üretim süreci yaratma faaliyetlerinin tümünü kapsamaktadır. Ar-ge yoğunluğu ise ülke ekonomilerinde GSYİH içerisinde Ar-ge harcamalarına ne kadar yer verildiğini göstermektedir. Ülkede ar-ge faaliyetleri için yapılan harcamaların GSYİH toplamına bölünmesi ile elde edilen bir gösterge olarak karşımıza çıkmaktadır. Ar-ge faaliyetleri yenilikler yaratarak ekonomik büyümelere katkı sağlayabilmektedir. Bundan dolayı ekonomik büyüme ile ilişkisinin tespit edilmesi önem arz etmektedir. Bu kapsamda çalışmada 2000 ile 2019 yılları arasında Türkiye ve Seçili Asya Ülkeleri (Kore, Japonya, Çin, Rusya) için ar-ge yoğunluğu ve ekonomik büyüme arasındaki ilişki analiz edilmektedir. Çalışmanın amacı 2000’li yıllar sonrasında Türkiye, Güney Kore, Japonya, Çin ve Rusya’da ar-ge yoğunluğu ile ekonomik büyüme arasındaki ilişkinin analiz edilmesidir. Çalışma güncel veriler kullanılarak ar-ge yoğunluğu ve ekonomik büyüme arasındaki ilişkiyi ilgili ülke grubu ve Türkiye için birlikte analiz etmesiyle literatüre katkı sağlamaktadır. Çalışmada Panel Granger Nedensellik testi yardımıyla analiz gerçekleştirilmiştir. Elde edilen analiz sonuçlarına göre 2000 2019 yılları arasında Türkiye, Kore, Japonya, Çin ve Rusya’da ar-ge yoğunluğu ile ekonomik büyüme arasında karşılıklı nedensellik ilişkisi bulunduğu sonucuna ulaşılmıştır. İlgili ülkelerde ar-ge yoğunluğu arttıkça ekonomik büyüme artmakta, ekonomik büyüme oranları arttıkça ar-ge yoğunluğu artmaktadır.

Anahtar Kelimeler

AR-GE Yoğunluğu, Ekonomik Büyüme, Nedensellik Analizi

THE RELATIONSHIP OF R&D INTENSITY AND ECONOMIC GROWTH AFTER 2000s FOR TURKEY AND SELECTED ASIAN COUNTRIES: A CAUSALITY ANALYSIS

Öz

Research and development includes activities to create new products or new production methods. It refers to studies carried out systematically with the aim of increasing scientific and technological knowledge. Research and development intensity shows how much R&D expenditures are included in national economies. R&D activities can make significant contributions to the national economy via creating innovations. For this reason, it is important to determine the relationship between R&D activities and economic growth. In the study, the relationship between R&D intensity and economic growth is analyzed for Turkey, Korea, Russia, Japan and China. Panel Granger Causality test is used in the study. The aim of the current study is to analyze the relationship between R&D intensity and economic growth for Turkey and selected Asian countries using current data. The study contributes to the literature in terms of analyzing the relationship between R&D intensity and economic growth for Turkey and selected Asian countries with current data set. Results show that there is a two-way causality relationship between R&D intensity and economic growth in Turkey and selected Asian countries in the relevant years. As R&D intensity increases, economic growth increases, and an increase in economic growth creates an increase in R&D intensity.

Anahtar Kelimeler

R&D Intensity, Economic Growth, Cusality Analysis

Kaynakça

• Aghion, P., Howitt, P. (1992). A Model of Growth Through Creative Destruction, Econometrica, V. 60(2), p. 323-352.
• Aghion, P., Howitt, P. (1998). Endogenous Growth Theory, Cambridge: MIT Press.
• Ağır, H. ve Utlu, S. (2011). Ar-Ge Harcamaları İle Ekonomik Büyüme Arasındaki Nedensellik İlişkileri: OECD Ülkeleri örneği, Uluslararası 9. Bilgi, Ekonomi ve Yönetim Kongresi Bildirileri, Saraybosna-Bosna Hersek
• Akçay, S. (2011). Toplam Ar-Ge Yatırımları ile Ekonomik Büyüme Arasında Nedensellik İlişkisi: Amerika Birleşik Devletlerinden Kanıt, Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 16(1), 79-92.
• Arrow, K. J. (1962). The Economic Implications of Learning by Doing, The Review of Economic Studies, V. 29(3), p. 155-173.
• Asteriou, D., Hall, S. (2007). Applied Econometrics: A Modern Approach Using Eviews and Microfit Revisited Edition, New York: Palgrave Macmillan.
• Bassanini, A., Scarpetta, S., Hemmings, P. (2001). Economic Growth: The role of Policies and Institutions. Panel Data Evidence From OECD Countries, Economics Department Working Papers 283 (9).
• Blanco, L., Prieger, J., Gu, J. (2013). The Impact of Research and Development on Economic Growth and Productivity in the US States, Pepperdine University School of Public Policy Working Paper Series, N. 48.
• Canbay, Ş. (2020). Türkiye’de Özel Sektör ile Kamu Sektörüne Ait Araştırma ve Geliştirme (Ar-Ge) Harcamalarının Kişi Başına Düşen Gelir Üzerine Katkısı Bulunuyor mu?, Uluslararası Afro-Avrasya Araştırmaları Dergisi, 5(10), 38-52.
• Coe, D.T. ve Helpman, E. (1995). International R-D Spillovers, European Economic Review, 39(5), 859887.
• Coe, David T. ve Helpman, Elhanan (1995). International R-D spillovers, NBER Working Paper, No. W4444.
• Falk, M. (2007). R&D Spending in the High-Tech Sector and Economic Growth, Research in Economics, V. 61, p. 140-147.
• Genç, M. ve Atasoy, Y. (2010).Ar-Ge Harcamaları ve Ekonomik Büyüme İlişkisi: Panel Veri Analizi, Bilgi Ekonomisi ve Yönetimi Dergisi, V(II), 27-34.
• Gittleman, M. ve Wolff, E.N. (1995). R-DActivity and Cross Country Growth Comparisons, Cambridge Journal of Economics, 19, 189- 207.
• Goel, R.K., James, E. P. ve Ram, R. (2008). R-D Expenditures and U.S. Economic Growth: A Disaggregated Approach, Journal of Policy Modeling, 30(2), 237-250.
• Goel, R. K., Ram, R. (1994). Research and Development Expenditures and Economic Growth: A Cross- Country Study, Economic Development and Cultural Change, V. 42(2), p. 403-411.
• Göçer, İ., Alataş, S., PEKER, O. (2016). Effects of R&D and Innovation on Income in EU Countries: New Generation Panel Cointegration and Casuality Analysis, Theoretical and Applied Economics, V. 4(609) p. 153-164.
• Granger, C. W. (1969). Investigating causal relations by econometric models and crossspectral methods. Econometrica: Journal of the Econometric Society, 424-438.
• Granger, C.W.J. (1988). Some Recent Developments in a Concept of Causality, Journal of Econometrics, 39, 199-211.
• Granger, C.W.J ve Newbold, P. (1974). Spurious Regression Econometrics, Journal of Econometrics, 2(2), 111-120
• Grossman, G.M. ve Helpman, E. (1988). Product Development and International Trade, NBER Working Paper, No: 2540.
• Grossman, G.M ve Helpman, E. (1989). Quality Ladders in the Growth Theory, NBER Working Paper, No: 3099.
• Gülmez, A. ve Yardımcıoğlu, F. (2012). OECD Ülkelerinde Ar-Ge Harcamaları ve Ekonomik Büyüme İlişkisi: Panel Eşbütünleşme ve Panel Nedensellik Analizi (1990-2010), Maliye Dergisi, 163, 335- 353.
• Gürak, H. (2006). Ekonomik Büyüme ve Küresel Ekonomi, Bursa: Ekin Kitabevi.
• Gyekye, A. B., Oseifual, E. K., Quarshie, G. N. K. Vukor (2012). The Impact of Research and Development on Socio-Economic Development: Perspectives from Selected Developing Economies, Journal of Emerging Trends in Economics and Management Sciences, V. 3(6), p. 915-922.
• Jesus, M., Seren, F. (1999). Aggregate R&D Expenditure and Endogenous Economic Growth, UFAE and IAE Working Papers, N: 436-99.
• Khan, M., Luintel, K. B., Theodoridis, K. (2010). How Robust is the R&D-Productivity Relationship? Evidence From OECD Countries, WIPO Economic Research Working Paper Series, N: 1.
• Levin, A., C.F. Lin and C.S.J. Chu (2002). Unit root tests in panel data: asymptotic and finite-sample properties”, Journal of Econometrics, 108, 1-24.
• Lichtenberg, F.R. (1993). R-D Investment and International Productivity Differences, NBER Working Paper, No.4161.
• Luintel, K. B., Khan, M. (2005). An Empirical Contribution to Knowledge Production and Economic Growth, OECD Science, Technology and Industry Working Paper Series, N: 2005/10.
• Özer, M. ve Çiftçi, N. (2008). Ar-Ge Tabanlı İçsel Büyüme Modelleri ve Ar-Ge Harcamalarının Ekonomik Büyüme Üzerine Etkisi: OECD Ülkeleri Panel Veri Analizi, SÜ Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 10(16), 219-239.
• Park, G.W. (1995). International R-D Spillovers and OECD Economic Growth, Economic Inquiry, 33(4), 571-591.
• Poorfaraj, A., Samimi, A J., Keshavarz, H. (2011). Knowledge and Economic Growth: Evidence from Some Developing Countries, Journal of Education and Vocational Research, V. 1(1), p. 21-25.
• Romer, P.M. (1986). Increasing Returns and Long Run Growth, Journal of Political Economy, 94(5), 1002-1037.
• Romer, P.M. (1990). Endogenous Technological Change, Journal of Political Economy, 98(5), 71-102.
• Sadraoui, T., Ali, T. B., Deguachi, B. (2014). Testing for Panel Granger Casuality Relationship Between International R&D Cooperation and Economic Growth, International Econometrics and Financial Management, V. 2(1), p. 7-21.
• Samimi, J. A., Alerasoul, S. M. (2009). R&D and Economic Growth: New Evidence from Some Developing Countries, Australian Journak of Basic and Applied Sciences, V. 3 (4), p. 3464-3469.
• Solow, R.M. (1956). A Contribution to the Theory of Economic Growth, Quarterly Journal of Economics, 70(1), 65-94.
• Şiriner, İ. ve Doğru, Y. (2008). Türkiye’de Büyümenin Ekonomi Politiği, Ankara: Dipnot Yayınları.
• Taban, S. (2010). İçsel Büyüme Modelleri ve Türkiye, Bursa: Ekin Kitabevi Yayınları.
• Taban, S., Şengür, M. (2014). Türkiye’de Ar-ge ve Ekonomik Büyüme, Aban İzzet Baysal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstirüsü Dergisi, 14(1), s. 355-376.
• Türkmen, S. (2019). Seçilmiş OECD Ülkelerinde ArGe ve Ekonomik Büyüme: Panel Eşbütünleşme Yaklaşımından Yeni Kanıtlar, Bilgi Ekonomisi ve Yönetimi Dergisi, 14(2), 1-13.
• Uçak, S., Kuvat, Ö. ve Aytekin, A. G. (2018). Türkiye'de Arge Harcamaları Büyüme İlişkisi: ARDL Yöntemi, Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 16(2), 129-159.
• Ülger, Ö. ve Durgun, Ö. (2017). Seçilmiş OECD Ülkelerinde Ar-Ge Harcamalarının Büyüme Üzerine Etkileri, Ömer Halis Demir Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 10(4), 105-130.
• Ülkü, H. (2004). R-D, Innovation, and Economic Growth: An Empirical Analysis, IMF Working Paper, No.04/185.
• Ünal, T., Seçilmiş, N. (2013). Ar-ge Göstergeleri Açısından Türkiye ve Gelişmiş Ülkelerle Kıyaslaması, İşletme ve İktisat Çalışmalar Dergisi, 1(1), ss. 12-25.
• Zachariadis, M. (2004). R&D-Induced Growth in the OECD?, Review of Development Economics, V. 8(3), p. 423-439.