SURİYE GÖÇÜNÜN TÜRKİYE’NİN KENTLEŞME SÜREÇLERİNE ETKİLERİ: GAZİANTEP KENTİ ÖRNEĞİ

Yıl 2022, Cilt: 9 Sayı: 4, 75 - 96, 30.10.2022

Leyla Lale

Öz

2011 yılında Suriye’de ortaya çıkan iç karışıklık ve savaş Suriye halkının çevre ülkelere göç etmesine yol açmış, Suriye’ye en yakın ülke olması nedeniyle bu durum en çok Türkiye’yi etkilemiştir. Çalışmanın amacı Suriye göçünün Gaziantep’in kentleşme sürecine ve yerel yönetimlerin faaliyetlerine etkisini ortaya koymaktadır. Araştırma yöntemi olarak nitel araştırma yöntemi tercih edilmiş olup, Gaziantep Büyükşehir Belediyesi ile yarı yapılandırılmış görüşme gerçekleştirilmiştir. Gaziantep Büyükşehir Belediyesi Göç Yönetimi Şube Müdürü ile görüşülmüştür. Türkiye’nin “Açık Kapı Politikası” uygulayarak kapılarını Suriyelilere açması hem Türkiye hem de Suriyeliler için yeni ve uzun bir sürecin başlangıcı olmuştur. Özellikle Gaziantep kenti gibi Türkiye’nin güney sınırındaki kentler bu süreçten diğer kentlere göre daha çok etkilenmişlerdir. Eylül 2022 yılı itibariyle üç buçuk milyondan fazla Suriyeli (3.654.866) “geçici koruma statüsüyle” ülkemizde bulunmaktadır. Geçici koruma altındaki Suriyelilerin nüfus yoğunluğu ve “geçici koruma sürecinin” uzaması yerel halkı huzursuz etmekte, kentsel hizmet ihtiyacını arttırmakta ve Gaziantep’in kentleşme sürecini, sosyal yaşamını ve ekonomik durumunu olumsuz etkilemektedir. Gaziantep Büyükşehir Belediyesi Göç Yönetimi Şube Müdürü ile yapılan görüşme bu etkilerin boyutunun ortaya konulmasına katkı sağlamıştır.

Anahtar Kelimeler

Suriye, Gaziantep, Göç, Kentleşme

Kaynakça

• AĞIR, O. ve Sezik, M. (2015, Bahar). Suriye’den Türkiye’ye yaşanan göç dalgasından kaynaklanan güvenlik sorunları. Birey ve Toplum Sosyal Bilimler Dergisi, 9, 95-123.
• AKŞİT, G., Bozok, M. ve Bozok, N. (2015). Zorunlu göç, sorunlu karşılaşmalar: Hisar Köyü, Nevşehir’deki Suriyeli göçmenler örneği, Maltepe Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Dergisi, 1, 92-116.
• BAKIRTAŞ, T. ve Kandemir, O. (2010). Gelişmekte olan ülkeler ve beyin göçü: Türkiye örneği. Kastamonu Eğitim Dergisi, 18(3), 961-974.
• BARIŞIK, S. (2020). Göç kavramı, tanımı ve türleri. 1-24, (https://www.researchgate.net).
• BAYKAL, S. ve Yılmaz, L. (2020). Yabancılar ve uluslararası koruma kanunu ile göç idaresi bağlamında Türkiye’nin yeni göç siyaseti. Optimum Ekonomi ve Yönetim Bilimleri Dergisi, 2020, 7(2), 633-652.
• BOSTAN, H. (2017). Türkiye’de iç göçlerin toplumsal yapıda neden olduğu değişimler, meydana getirdiği sorunlar ve çözüm önerileri. Coğrafya Dergisi, 2017(35), 1-16.
• ÇAKIR, S. (2011, Mayıs). Türkiye’de göç, kentleşme/gecekondu sorunu ve üretilen politikalar. SDÜ Fen Edebiyat Fakültesi, Sosyal Bilimler Dergisi, 23, 209-222.
• DURUEL, M. (2017). Suriyeli sığınmacıların Türk emek piyasasına etkileri fırsatlar ve tehditler. Uluslararası Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 3(2), 207-222.
• EKİCİ, S. ve Tuncel, G. (2015). Göç ve insan. Birey ve Toplum Sosyal Bilimler Dergisi, 5(9), 9-22.
• ERKAN, R. ve Bağlı, M. (2005). Göç ve yoksulluk alanlarında kentle bütünleşme eğilimi: Diyarbakır örneği, Hacettepe Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, 22(1), 105-124.
• ERKAL, M. E. (1980). Beyin göçü. Sosyoloji Konferansları, No:469, İstanbul: İ.Ü. İktisat Fakültesi Yayını.
• GAZİANTEP TİCARET ODASI, Nisan 2022.
• GÜDER, M. (2016). Türkiye’deki dış göç olgusuna sosyoekonomik bir yaklaşım ve Avrupa Birliği ile Geri Kabul Anlaşması’nın olası etkileri. Sosyoekonomi Dergisi, 24(30), 129 137.
• GÜNAY, E. Atılgan, D. ve Serin, E.(2017). Dünya’da ve Türkiye’de göç yönetimi. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi, 37-60.
• GÜZEL, B. (2018). Suriye iç savaşı bağlamında Türkiye’ nin değişen göç ve göçmen politikaları. Uluslararası göç ve mülteci kongresi bildirileri, 101-116.
• KARASU, M. A. (2018). Türkiye’deki Suriyeli sığınmacıların kentlerde neden oldukları güvenlik riskleri. Hacettepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 36(2), 51-73.
• KAYPAK, Ş. ve Bimay, M. (2016). Suriye savaşı nedeniyle yaşanan göçün ekonomik ve sosyo-kültürel etkileri: Batman örneği. Batman Üniversitesi Yaşam Bilimleri Dergisi, 6(1), 84-110.
• ÖZCAN, E. D. E. (2017). Çağdaş göç teorileri üzerine bir değerlendirme. İş ve Hayat Dergisi, 183-215.
• ÖZDEK, B. ve Özdemir, E. (2018). Suriye göçünün işletmelerin pazarlama uygulamaları üzerindeki etkileri: Gaziantep örneği. B.U.Ü. İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi 37(2), 65-88.
• SAĞLAM, S. (2006). Türkiye'de iç göç olgusu ve kentleşme. Hacettepe Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları (HÜTAD) Dergisi, 5, 33-44.
• SAYIN, Y., Usanmaz, A. ve Aslangiri, F. (2016). Uluslararası göç olgusu ve yol açtığı etkiler: Suriye göçü örneği, KMÜ Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 18 (31), 1-13.
• SIRIM, V. ve Demir, H. (2020). Göçün nedenleri ve sosyoekonomik etkileri: Tekirdağ İli odaklı bir inceleme, Sosyal Bilimler Metinleri, 2020(1), 79-89.
• SÖNMEZ, M. E. (2016). Suriyeli sığınmacıların Gaziantep şehrindeki mekânsal dağılışı ve geleceği. TÜCAUM Uluslararası Coğrafya Sempozyumu, 392-400.
• ŞEMŞİT, S. (2018). Avrupa Birliği politikaları bağlamında uluslararası göç olgusu ve türleri: kavramsal bakış. Yönetim ve Ekonomi Dergisi, 25(1), 269-289.
• TAMER, M. (2020). Göç, göçün nedenleri ve uluslararası göç üzerine kavramsal bir analiz. Uluslararası Sosyal ve Beşeri Bilimler Araştırma Dergisi, 7(60), 2808-2818.
• TÜMTAŞ, S. ve Ergun, C. (2016). Göçün toplumsal ve mekânsal yapı üzerindeki etkileri. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 21(4), 1347- 1359.
• YALÇIN, Ö. (2020). Türkiye’de Suriyeli göçü ve belediye deneyimleri: kitlesel göçler, yerel yanıtlar: Adana, Gaziantep, Hatay, Mersin, Reyhanlı, Şanlıurfa, Zeytinburnu (Gaziantep büyükşehir belediyesi: kültürlerarası kent). (Ayhan Kaya, Der.), Yerel Yönetişim ve Göç Dizisi-10, RESLOG, 27-36.
• YAYLI, H. ve Ökde, F. (2019). Türkiye’de kentsel yaşam kalitesi ile uluslararası göç ilişkisi. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 43, 299-320.
• YILMAZ, V. ve Tamer, M. (2020). Türkiye’de göç ve kentleşme üzerine bir değerlendirme. Uluslararası Sosyal Bilimler ve Eğitim Bilimleri Sempozyumu, 83-92.
• https://www.goc.gov.tr/gecici-koruma5638, Erişim Tarihi: 09.09.2022.
• https://www.unhcr.org/tr/unhcr-turkiye-istatistikleri/, Erişim Tarihi:10.09.2022.
• https://www.goc.gov.tr/gecici-koruma5638 , Erişim Tarihi: 09.09.2022.
• https://nvi.gov.tr/gaziantep, Erişim Tarihi:11.07.2022.
• https://multeciler.org.tr/turkiyedeki-suriyeli-sayisi/, Erişim Tarihi:10.09.2022.
• http://www.toki.gov.tr/haber/tokiden-gaziantepe-50-bin-konutluk-dev-proje/, Erişim Tarihi:13.07.2022.