ÖZEL EĞİTİM SINIFINDA DİN KÜLTÜRÜ VE AHLAK BİLGİSİ DERSİ ÖĞRETİMİNDE ÖĞRETMEN, ÖĞRENCİ VE VELİ TUTUMLARINDAN HAREKETLE İŞBİRLİKLİ ÖĞRENME YÖNTEMİ

Yıl 2023, Cilt: 10 Sayı: 2, 14 - 40, 30.04.2023

Saadettin Özdemir , Mehmet Yıldırım

Öz

Özel eğitim sınıflarında özel gereksinimi olan öğrencilere din kültürü ve ahlak bilgisi dersleri ve kazanımlarının öğretilmesinde öğrenci, veli ve öğretmen beklentileri incelenmiştir. Din dersinde öğrenci tutumlarından yola çıkılarak öğrencilerin derse karşı ilgileri ölçülmüştür. Elde edilen verilerden hareketle özel eğitim sınıfında din kültürü ve ahlak bilgisi ders kazanımlarının öğretiminde çözüm önerileri ortaya konularak alana dair farkındalık oluşturulması beklenmektedir.
Araştırma sonucu elde edilen veriler yorumlanmış, veli ve öğretmen görüşleri değerlendirilmiştir. Bu araştırma ile özel eğitim sınıfında, özel gereksinimli olan öğrencilerin din eğitiminde dikkate değer konularla alakalı sınıf içi bir durum tespitinde bulunulmaya çalışılmıştır.
Özel eğitim sınıfında din kültürü ve ahlak bilgisi dersinde öğrenci, öğretmen ve veli tutumlarından yola çıkılarak ders veriminin artırılması hedeflenmiştir. Veli, öğretmen ve öğrenci ekseninde işbirlikli öğrenme yöntemiyle yapılan din eğitiminin özel gereksinimli öğrenci tutumlarına olumlu anlamda katkı sunduğu görülmüştür. Birlikte soralım birlikte öğrenelim tekniğiyle, din eğitiminin temel kavramlarından sevgi, saygı, temizlik gibi değerlerin öğretiminde öğrenci katılımının daha yoğun olduğu tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

İşbirlikli Öğrenme, Özel Eğitim, Din Eğitimi, Beklenti.

Kaynakça

• Açıkgöz Ün, K., (1992). İşbirlikli Öğrenme Kuram Araştırma Uygulama, Uğurel Matbaası, Malatya.
• _____________, (2005). Etkili Öğrenme ve Öğretme, Eğitim Dünyası Yay., İzmir.
• _____________, (2014). Aktif Öğrenme, Biliş Yay., İzmir.
• Akyüz, N., (2007). İlahiyat Fakültesi Öğrencilerinin Din Anlayışı, Gündüz Eğitim ve Yay., Ankara.
• Şahin, A. vd., (ty.). Özel Öğrenciler İçin Uyarlanmış Etkinlikler, Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi, I. Cilt, Yardımcı Kaynak Kitap, Özel Eğitim ve Rehberlik Hizmetleri Genel Müdürlüğü, Ankara.
• Bardakoğlu, A., (1997). “Hapis”, DİA, C. XVI, İstanbul.
• Büyüköztürk Ş., Kılıç Çakmak E., Akgün Ö. E., Karadeniz, Ş. ve Demirel F., (2013). Bilimsel Araştırma Yöntemleri (Geliştirilmiş On beşinci Baskı), Pegem-A Yayıncılık, Ankara.
• Buhârî, Muhammed b. İsmail, (1992). El-Câmiu’s-Sahîh, (I-VIII), Çağrı Yay. İstanbul.
• Bulut, A., (2011). Din Eğitiminde Rehberlik ve Psikolojik Danışmanlık, DİB, Yay., Ankara.
• Cebeci, S., (2010). “Bir Din Öğretimi Yaklaşımı Olarak Dini Danışma ve Rehberlik”, Değerler Eğitimi Dergisi, C. 8, S. 19, Sakarya, s. 57.
• Certel, H., (2005). “Din Psikolojisi Açısından Engelliler ve Din” Tabula Rasa Felsefe ve Din Yıl. 5 Sayı 13, Konya, s. 255.
• Çapçıoğlu, F., AÇIKGÖZ, Ö., K., (2018). ‘‘Nitel Araştırmalarda Kullanılan Araştırma Teknikleri’’, Bilimsel Araştırma Süreçleri, Yöntem, Teknik ve Etiğe Giriş, Editör: Özcan Güngör, Grafiker Yay., Ankara.
• Diyanet Dergisi, (1964). C.III, S. IV, Ankara.
• Ersoy, Ö., Avcı, N., (2000). Özel Gereksinimi Olan Çocuklar ve Eğitimleri Özel Eğitim, Ya-Pa Yay., İstanbul.
• Ertürk, S., (1972). Eğitimde Program Geliştirme, Yelken Tepe Yay., Ankara.
• Enç, M., Çağlar, D., Özsoy, Y., (1981). Özel Eğitime Giriş, AÜEF Yayınları, Ankara.
• ENGELLİLER HAKKINDA KANUN (EHK) Kanun Numarası: 5378 Kabul Tarihi: 01.07.2005 Yayımlandığı R. Gazete: Tarih: 07.07.2005 Sayı: 25868. Erişim Tarihi: 10.01.2023 https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuatmetin/1.5.5378.pdf
• Kara, E., (2008). “Zihinsel Engelli Çocukları Olan Ailelerin Çocuklarının Durumunu Dini Açıdan Değerlendirmeleri”. Ondokuz Mayıs Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 26 / 26-27 Eylül, s. 317-331.
• Kula, N., (2000). “Bedeni Özürlü Gençlerin Din Eğitiminde Dikkat Edilmesi Gereken Psikolojik Hususlar”, Gençlik Dönemi ve Eğitimi Tartışmalı İlmi Toplantılar Dizisi, İstanbul, s. 64.
• Özay, H., (2020). ‘‘İslam Hukuku Açısından Engellilik’’ İlahiyat Bilimleri Açısından Engellilik, Editör: Mustafa Başkonak, Saadettin Özdemir, Eğitim Yayınevi, 1. Baskı, Konya.
• Özdemir S., (2011). “İşbirlikli Öğrenme Yönteminin Din Kültürü ve Ahlâk Bilgisi Dersinde Kullanılması” Marife, Kış, s. 145-162.
• __________, (2012). “Dînî Sosyal Hizmetlerin Temelleri”, SDÜ Fen Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, Isparta, s. 25.
• __________, (2016). Engelliler ve Din, C Planı Yay., (1. Baskı) İstanbul.
• __________, (2017). “Engelli Bireylerin Mânevî Rehabilitelerinde İletişimin Önemi” Harran Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, Sayı 38, , s. 137- 159.
• __________, (2018). ‘‘Türkiye’de Özel Eğitim ve Özel Eğitimde Din Eğitimi’’, Özel Eğitimde Din Eğitimi El Kitabı, Editör: Saadettin Özdemir – Mustafa Başkonak, Grafiker Yay., Ankara.
• Özürlüler ve Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun (ÖBKKHK) Kanun No: 5378 Kabul Tarihi : 1/7/2005 R.Gazete : Tarih: 7/7/2005 Sayı: 25868 Yayımlandığı Düstur : Tertip : 5 Cilt : 44. Erişim: 24.02.2022
• Şahin, S., (2005). ‘‘Özel Eğitimin Tarihçesi’’, Özel Eğitime Giriş, Editör: Ayşegül Ataman, Gündüz Eğitim ve Yay., Ankara.
• Taşlıdere, E. ve Eryılmaz, A., (2012). “Basit elektrik devreleri konusuna yönelik tutum ölçeği geliştirilmesi ve öğrencilerin tutumlarının değerlendirilmesi” Türk Fen Eğitimi Dergisi, Yıl 9, Sayı 1, Mart, s. 40-41.
• Tosun, C., (2005). Din Eğitimi Bilimine Giriş, Pegem Yayınları, Ankara.
• Ulutaşdemir, N., (2007). “Engelli Çocukların Eğitimi”, Fırat Sağlık Hizmetleri Dergisi, C. 2, S. 5, Yıl, s. 120.
• Yeşil, R. ve Aydın, D. (2007). Demokratik Değerlerin Eğitiminde Yöntem ve Zamanlama. Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi, 11 (2), 65- 84.
• Yıldırım, D. A., (2020). ‘‘Tefsir İlmi Açısından Engellilik’’, İlahiyat Bilimleri Açısından Engellilik I, Editör: Mustafa Başkonak, Saadettin Özdemir, Eğitim Yayınevi, Konya.
• İnternet Kaynakları
• https://atakumram.meb.k12.tr/meb_iys_dosyalar/55/16/764631/dosyalar/2018_07/09113258_Ozel_Egitim_Hizmetleri_Yonetmeligi_07.07.2018.pdf Erişim Tarihi (17.10.2022).
• https://orgm.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2015_07/27112647_mebozelegitimsinifi.pdf Erişim Tarihi: 09.02.2023
• https://orgm.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2016_08/03045051_ozel_egitim_sinifi_kilavuzu.pdf Erişim Tarihi: 09.03.2023