QINĀLIZĀDE ALİ EFENDİ AND AKHLĀQ-İ ʿALĀʾĪ

Yıl 2023, Cilt: 10 Sayı: 2, 460 - 463, 30.04.2023

Mehmet Deri

Öz

İslâm Ahlâk Felsefesinin önemli isimlerinden biri olan Kınalızâde Ali Efendi ve onun en önemli eseri Ahlâk-ı Alâî’ye dair yapılan akademik çalışmaların sayısı son yıllarda giderek artmaktadır. Bu çalışmalardan biri de Prof. Dr. Ayşe Sıdıka Oktay’ın kaleme almış olduğu “Kınalızâde Ali Efendi ve Ahlâk-ı Alâî” başlıklı çalışmasıdır.
XV. ve XVI. yüzyıllarda devlet idaresinde önemli görevlerde bulunmuş, ilim dünyasına önemli katkılar sağlamış olan Kınalızâdeler ailesine mensup olan Kınalızâde Ali Efendi, 916/1510 yılında Isparta’da doğmuştur. Kınalızade; ilköğrenimini Isparta’da tamamlamış, daha sonra da İstanbul’a giderek burada eğitimine devam etmiştir. Müderrislik, kadılık ve kazaskerlik görevlerinde bulunmuştur. Edebiyat, tefsir ve hadis ilimleri başta olmak üzere pek çok konuda derin bir bilgi sahibidir.
Alanında konuyla ilgili temel kaynaklar kullanılarak zengin bir akademik literatürle hazırlanmış olan çalışmada; konular özlü bir şekilde ele alınmış, Kınalızâde’nin ilmî şahsiyeti ve onun Ahlâk-ı Alâî isimli eseri çeşitli yönleriyle incelenmiştir.
Kınalızâde, Ahlâk-ı Alâî adlı eserinde Aristotelesçi görüşlerle İslâmî anlayışın ve kısmen tasavvufî görüşlerin sentezini yapmaya çalışmış, böylelikle eserine dinî bir mahiyet kazandırmıştır. Ahlâk-ı Alâî, bu özelliği ile çok beğenilmiş ve kendisinden sonraki birçok ahlâk kitabına şekil ve muhteva bakımından örnek olmuştur.

Anahtar Kelimeler

Kınalızâde, Ahlâk-ı Alâî, İslâm Ahlâk Düşüncesi, Devlet Ahlâkı, Aile Ahlâkı., Kınalızâde, Ahlâk-ı Alâî, İslâm Ahlâk Düşüncesi, Devlet Ahlâkı, Aile Ahlâkı.