UZAY VE GÜNEŞ FARKINDALIĞININ BEDEN MÜZİĞİ-SES SİNYALİ İLE DEĞERLENDİRİLMESİ

Yıl 2023, Cilt: 10 Sayı: 3, 495 - 510, 01.08.2023

Oya Aylin Büyükbayram , Elif Özel Ay , Zafer Aslan , Güven Özdemir

Öz

Çocukların anne karnındaki dönemden itibaren aşina olduğu bilinen ve gelişim alanlarına olumlu katkı sağladığı düşünülen ritim çalışmaları, eğitim öğretim programlarında, farklı öğrenci gruplarına yönelik olarak uygulanabilmektedir. Ritim çalışmaları, okul öncesi kurumlardan başlayarak, ilkokul düzeyinde Milli Eğitim Bakanlığının uygun gördüğü programlarda önemli yer tutmaktadır. Bu çalışmalar, “değerler eğitimi” kapsamında ve çocuklara kazandırılmasının uygun olduğu düşünülen kavramların öğretilmesi amacıyla aktif olarak kullanılmaktadır. Böylece, farklı etkinlik türleriyle birleştirilerek eğitim öğretim yöntemlerinin verimi artırılmaktadır.
Uygulama aşamasında, el çırpmak, parmakları şaklatmak, elleri göğüs kafesine, bacak üstlerine ve ayakları yere vurmak gibi farklı ses çıkartma şekilleri kullanılmaktadır. Yapılan bu beden müziği, ritim çalışması, ifade becerisinin gelişimi bakımından önem taşımaktadır. Değerler Eğitimi ve UNESCO 2030 hedefleri doğrultusunda bireylerin doğanın, uzay havasının korunması ve bu konularda farkındalık kazanabilmesi amacı ile şarkı öğretimi ve beden müziği olanaklarından yararlanılmaktadır. Bu yöntemle eğlenme ve öğrenme süreçleri birlikte yürütülmektedir.
Araştırmamızda sosyal ve bilimsel açıdan çocuklara katkı sağlanması hedeflenmiştir. Çalışmanın ilk aşamasında, yerküre-uzay-güneş sistemiyle ilgili ilköğretim programındaki öğrencilerin bilgi düzeylerinin geliştirilmesine yönelik olarak proje amacını açıklayan kısa bir bilgi verilmiştir. Öğrencilerin bu alandaki bilgi ve deneyimlerini beden müziği ile yansıtmaları beklenmiştir. Şarkının müziğine beden hareketleri ve sesleriyle eşlik eden çocukların, kendilerini doğaçlama yoluyla ifade etmeleri istenmiş, ses ve görüntüler kayıt altına alınmıştır. Ses ve görüntü kayıtları, uygulama alanında tamamlanmıştır. Araştırmanın ikinci aşamasında öğrencilere yerküre-uzay-güneş sistemi konusunda kısa bir sunum yapılmıştır. Birinci aşamada gerçekleştirilen uygulamayı ikinci defa tekrarlamaları, öğrendikleri, şarkı sözlerini düşünmeleri ve beden müziğinde ses olarak yansıtmaları istenmiştir. Kaydedilen görüntü ve ses verileri stüdyoda incelenmiş, analog değerlerden sayısal değerlere dönüştürülmüştür. Deneye katılan 10 kız, 10 erkek öğrencinin her iki uygulamada oluşturdukları ses frekansları iki boyutlu (x,y) bileşenlerine ayrılmış, frekans (Hertz) değerlerinin istatistiksel analizi yapılmıştır. Sesin şiddetinin, genlik ve periyot bileşenleri irdelenmiş, değişim miktarları ve oranları hesaplanmıştır. Uygulamanın birinci ve ikinci aşamalarında kaydedilen ses frekanslarının istatistiksel değerleri (minimum, maksimum, medyan, mod, ortalama, değişinti ve standart sapma) arasındaki farklar yorumlanmıştır. Uygulamanın birinci aşamasındaki ses frekansları ve istatistiksel büyüklüklerin, ikinci aşamada, %5 oranında artış gösterdiği saptanmıştır. Yapılan çalışma için öğrenci velilerinden gerekli izinler alınmıştır.

Anahtar Kelimeler

Uzay Havası ve Güneş Farkındalığı, beden müziği, ritim çalışması, değerler eğitimi

Kaynakça

• Açılmış, H. & Kayıran, B. K. (2021). Müzik Öğretimi (1. baskı). Pegem Akademi. Ankara.
• Alpagut, U., Canbay, A., Çetin, G. Ç., Kahramansoy, C., Kömleksiz, F. Ö., Öztürk, A., Tecimer, Ö., Yegül, B. U.,
• Yöndem, S. (2019). Teoriden Uygulamaya Yeni Yönelimler ve Yeni Yaklaşımlarla Müzik Öğretimi. Alpagut, U. ve Yöndem, S. (Ed). Nobel Yayıncılık. Ankara.
• Aytaç, B., Tan, M. K., Gök, Z., Can, Ü. K. (2020). Orff-Schulwerk Elementer Müzik Ve Hareket Pedagojisinin Temelleri” Kitap İncelemesi. Doi: https://doi.org/10.31811/ojomus.708189. ONLINE JOURNAL OF MUSIC SCIENCES, 5 (1), 83-96. Kitap İncelemesi.
• Bora, U. (2002). Bilim ve Sanatın Kesiştiği Temel Bir Nokta: Matematik ve Müzik İlişkisi. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. Cilt: XV, Sayı: 1. 2002.
• Çetin, G. Ç. (2016). Etkinliklerle Müzik Öğretimi (3. baskı). Kök Yayıncılık. Ankara.
• Doğan, Ö. (2008). Uzay Havası. Haber ODTÜ. http://www.ae.metu.edu.tr/~cost/activity/haberodtu.pdf .
• Elçi, A. & Kayalı, Ö. (2022, Kasım 10). Ses Dalgası Nedir? Sesler, Bize Dalgalarla İlgili Neler Öğretebilir?. Evrim Ağacı. 07 Haziran 2023 tarihinde https://evrimagaci.org/s/12971 adresinden erişildi.
• MEB Halkalı Cumhuriyet İlkokulu (2019). Halkalı Cumhuriyet İlkokulu 2019-2023 Stratejik Plan. 10 Haziran 2023 tarihinde https://halkalicumhuriyetilkokulu.meb.k12.tr/meb_iys_dosyalar/34/15/729078/dosyalar/2020_01/10142450_2019-2023_sp.pdf?CHK=d3fbdd4e13d9fabe67125a0454247c15 adresinden erişildi.
• Moğulkoç, Y. & Çıldıroğlu, H. Ö. (2017). Ankara Üniversitesi Mühendislik Fakültesi, Fizik Mühendisliği Bölümü, Fizik IV Laboratuvarı Ders Notları. 07 Haziran 2023 tarihinde http://phys.eng.ankara.edu.tr/wp-content/uploads/sites/611/2017/02/FZM254_140217.pdf adresinden erişildi.
• Özgül, İ. (2021). Müzik Eğitimi ve Öğretimi. (8. baskı). Pegem Akademi. Ankara.
• Özmenteş, G. & Bilen, S. (2005). Dalcroze Eurhythmics Öğretiminin Müziksel Beceriler, Müzik Dersine İlişkin Tutumlar ve Müzik Yeteneğine İlişkin Özgüven Üzerindeki Etkileri. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi Cilt: 6 (10). ss. 87- 102.
• Saraç, A. G. (2016). Müzik Eğitiminde Özel Öğretim İlke, Yöntem ve Teknikleri 1. (1. baskı). Nobel Yayıncılık. Ankara.
• Saraç, A. G. (2016). Müzik Eğitiminde Özel Öğretim İlke, Yöntem ve Teknikleri 2. (1. baskı). Nobel Yayıncılık. Ankara.
• Terzi, Y. (2019). Spss ile İstatistiksel Veri Analizi. Statistical Packages For Social Sciences. 10 Haziran 2023 tarihinde https://docplayer.biz.tr/183918379-Spss-ile-istatistiksel-veri-analizi.html adresinden erişildi.
• Tulunay, Y., Crosby, N. B., Tulunay, E., Calders, S., Parnowski, A. & Sulic, D. (2013). The COST example for outreach to the general public: I love my Sun. J. Space Weather Space Climate,3, A04. Erişim adresi: https://doi.org/10.1051/swsc/2013026
• Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı (2019). Küresel Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları (SKA). http://www.surdurulebilirkalkinma.gov.tr/wp-content/uploads/2021/02/SKA-ve-Gostergeleri-Kapak-Birlestirilmis.pdf
• Türkmen, E. F. (2021). Müzik Eğitiminde Öğretim Yöntemleri. (8. baskı). Pegem Akademi. Ankara.