EBEVEYNLERİN CİNSEL GELİŞİM VE MAHREMİYET EĞİTİMİ KONUSUNDAKİ GÖRÜŞLERİ

Yıl 2023, Cilt: 10 Sayı: 3, 545 - 560, 01.08.2023

Hatice Yalçın , Emine Erkoç , Sevde Şişman

Öz

Bu çalışmanın amacı 6-12 yaş aralığında çocuğa sahip olan ebeveynlerin cinsel gelişim ve mahremiyet eğitimi konusundaki bilgi düzeylerini belirlemek ve bilgilerine etki eden sosyo-demografik faktörleri incelemektir. Araştırmanın evren ve örneklemini cinsel gelişim ve mahremiyet eğitimi konusunda yapılan eğitim programlarına katılan toplam 252 ebeveyn oluşturmuştur. Çalışma nitel araştırma yöntemiyle yapılmıştır, veriler görüşme yöntemi ile elde edilmiştir. Veri toplamak için görüşme formu kullanılmıştır. Bu formda; cinsellik konusunda eğitim alıp almadığı, bilgiyi ilk kimden aldığı, ailesinde cinsel kimliği ile ilgili ayırım yapılıp yapılmadığı, mahremiyet eğitimini ailede ilk kimden aldığı, çocuğun altbezini farklı kişilerin yanında değiştirip değiştirmediği, çocuğunun odasını ne zaman ayırdığı, çocuğa mahremiyet eğitimini verip vermediği konusunda bilgiler yer almaktadır. Verilerin betimsel analizleri sonucunda, ebeveynler aile tipinin çocuklarda mahremiyet eğitimini etkilediğini; ebeveyn tutumları, ailenin gelir düzeyinin mahremiyet eğitiminde etkili olduğunu ve mahremiyet ile ilgili konuların özellikle 6-12 yaş aralığında yoğun olarak yaşandığını belirtmişlerdir. Çalışmamızda az sayıdaki katılımcı cinsellik ve mahremiyetin tanımını doğru yapmıştır. Cinsellik ve mahremiyet konusunda aldığı eğitim ile çocuğun mahremiyet eğitimi arasındaki ilişkiyi belirlemek için yapılan chi-square testi sonuçlarına göre anlamlı bir ilişki bulunmuştur (49.489 ve p=0.014<0.05). Çocuğa verilen mahremiyet eğitimi, cinsellik konusunda alınan eğitime göre farklılık göstermektedir. Ebeveynlerin tamamı kitle iletişim araçlarında izlenen yayınların detaylı şekilde incelenmesi konusunda görüş belirtmişlerdir.

Anahtar Kelimeler

: Mahremiyet eğitimi, Cinsel eğitim, Ebeveynler, Ebeveynlerin mahremiyet eğitimi

Kaynakça

• Adler, A. (1984). Çocuk eğitimi. İstanbul: Cem Yayınları.
• Aral, N., Köksal, A, Işık, N. (2002). Anne babaların cinsel eğitim konusundaki düşüncelerinin incelenmesi. Mesleki Eğitim Dergisi, 638 (1), 1-16.
• Aşçı, Ö, Gökdemir F. Etik yönleriyle üreme hakları ve cinsel haklar. Turkiye Klinikleri J Obstet Womens Health Dis Nurs-Special Topics. 2017; 3(3): 151-62.
• Avşaroğlu, S., Okutan, H. (2018). Zihin engelli çocuğu olan ailelerin yaşam doyumları, iyimserlik ve psikolojik belirti düzeylerinin incelenmesi. Manas Sosyal Araştırmalar Dergisi, 7 (1): 77-94.
• Byers, S., Heather, S., Weaver, A. (2008). Parents’ reports of sexual communication with children kindergarten to grade 8. Journal of Marriage and Familia, 70 (1), 86-96.
• Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün, Ö.E, Karadeniz, Ş., Demirel, F. (2012). Bilimsel araştırma yöntemleri. 11.Baskı, Ankara: Pegem Akademi.
• Cabreros, M. (2012). Sexuality education in grade school: are parents receptive and are teachers ready? Asia-Pacific E-Journal of Health Social Science, 1 (1), 1-5.
• Carson, J. (2006). Understanding and managing sexual behaviour problems in school settings. In M. Erooga & H. Masson (Eds.). Children and young people who sexually abuse others: Current development and practice responses, pp. 51– 64.
• Ceylan, Ş, Çetin, A. (2015). Okulöncesi eğitim kurumlarına devam eden çocukların cinsel eğitimine ilişkin ebeveyn görüşlerinin incelenmesi. Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Dergisi, 2 (3), 41-59.
• Deehan, A., Fitzpatrick, C. (1993). Sexual behaviour and knowledge of normal children as perceived by their parents. IrMed J. 86 (4), 130-136.
• Eliküçük, A., Sönmez, S. (2011). 6 yaş çocuklarının cinsel gelişim ve eğitimiyle ilgili ebeveyn görüşlerinin incelenmesi. Aile ve Toplum Eğitim Kültür ve Araştırma Dergisi, 7 (25), 45-62.
• Ersoy, Ö. (1999). 6 yaş grubunda kız ve erkek çocuğu olan anne babaların cinsel eğitim hakkındaki görüş ve tutumları. Mesleki Eğitim Dergisi, 19 (1), 28-52.
• Esen, E., Siyez, D.M. (2017). Cinsel sağlık eğitimi programının 9. sınıf öğrencilerinin cinsel sağlık bilgi düzeyleri ve tutumlarına etkisi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 32 (3), 560-580. doi: 10.16986/HUJE.2017026755
• European Expert Group on Sexuality Education (2016), Sexuality education–what is it?, Sex Education, 16 (4), 427–431. Giddens, A. (2010). Mahremiyetin dönüşümü. İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Güneş, A. (2017). Cinsel istismar olgusu ve mahremiyet eğitimi. İnsan & Toplum Dergisi, 7 (2), 25-67. DOI: 10.12658/human.society.7.14.M0206
• Hall, K.S., Sales, J., Komro, K., Santelli, J. (2016). The state of sex education in the United States. The Journal of Adolescent Health, 58 (6), 595–597.
• Jankovic, S., Malatestinic, G., Benevic, S. (2013). Parents’ attitudes on sexual education–what and when? Coll. Antropol, 37 (1), 26-28.
• Kakavoulis, A. (1998). Early childhood sexual development and sex education: a survey of attitudes of nursery school teachers. European Early Childhood Education Research Journal, 6 (2), 55-70.
• Kalaman, S. (2017). Yeni medya ve mahremiyetin dönüşümü: facebook Türkiye örneği, Uluslararası Hakemli İletişim ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi, 14 (1), 1-31.Doi: 10.17361/UHIVE.2017.1.0011
• Konur, H. (2006). Dört-altı yaşları arasında çocuğu olan anne-babalara verilen cinsel eğitim programının cinsel gelişim ve cinsel eğitim konusundaki bilgilerine etkisinin incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi Gazi Üniversitesi, Ankara.
• Kürklü, A. (2011). Öğretmenlerin çocuk istismarı ve ihmaline yönelik farkındalık düzeyleri. Yüksek Lisans Tezi. Kocatepe Üniversitesi. Afyon.
• Kardeş, S., Güney Karaman, N. (2018). Okul öncesi öğretmenlerinin çocuğun cinsel eğitimine ilişkin görüşleri. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 18 (3), 1554-1570.
• Larsson, I., Svedin, C.G. (2001). Sexual behaviour in swedish preschool children as observed by their parents. Acta Pӕdiatr, 90 (436), 44-52.
• Long, R. (2019). Relationships and sex education in schools (England). Number 06103, 28 February. Toronto: NBC Publishier. Miles, M., Huberman, M. (1994). Qualitative data analysis: an expanded sourcebook. (2nd ed). Thousand Oaks CA: Sage.
• Özsungur, B. (2010). Cinsel kimlik gelişimi ve cinsel kimlik bozukluğunda psikososyal değişkenler: gözden geçirme. Çocuk ve Gençlik Ruh Sağlığı Dergisi, 17 (3), 163-174.
• Quinn, P.C., Yahr, J., Kuhn, A., Slater, A., Pascalils, O. (2002). Representation of the gender of human faces by infants: a preference for female. Perception, 31 (1), 1109-1121.
• Polat, O. (2001). Çocuk ve şiddet. İstanbul: Der Yayınları.
• Poobalan, A.S., Pitchforth, F., Imamura, M., Tucker, J., Spratt, K., Teijlingen, K. (2009). Characteristics of effective ınterventions in ımproving young people’s sexual health: a review of reviews. Sex Education, 9 (3), 319–336.
• Scott, M.E., Moore, A.J., Hawkins, K., Beltz, M. (2020). Putting youth relationship education on the child welfare agenda: findings from a research and evaluation review. child trend publications. Accessed 01 july 2020. https://www.childtrends.org/wp-content/uploads/2013/06/201247RelationshipEducFullRpt1.pdf
• Shtarkshall, J. (2007). Sex education and sexual socialization: roles for educators and parents perspectives. Sexual and Reproductive Health. 39 (2), 34-48.
• Taşçı, A. (2010). Cinsel eğitim. İstanbul: İz Yayıncılık.
• Tuğrul, B., Artan, İ. (2001). Çocukların cinsel eğitimleri ile ilgili anne görüşlerinin incelenmesi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 20 (1), 141-149.
• Tunca, N., Özer, Ö. (2015). Pre-service teachers’ awareness of child abuse. Eğitim Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 5 (2), 97-118.
• Walker, J. (2004). Parents and sex education—looking beyond ‘the birds and the bees. Sex Education, 4 (3), 239–255.
• Walker, J., Milton, J. (2006). Teachers’ and parents’ roles in the sexuality education of primary school children: a comparison of experiences in Leeds UK and in Sydney, Australia. Sex Education, 6 (4), 415–428.
• Yalçın, H. (2010). Çocuk gelişimi. Ankara: Nobel Yayınları.
• Zosuls, K.M., Ruble, D.N., Tamis-LeMonda, C, Shrout PE, Bornstein M, Greulich K. (2009). The acquisition of gender labels in infancy: implications for sex-typed play. Dev Psychol, 45 (1), 688–701.