Özet
Özelleştirme, modern bir ekonomik olgudur ve ekonomik verimliliği artırmanın ve rekabeti artırmanın bir aracı olarak görüldüğü pozitif ekonomide büyük ilgi görmüştür ve İslam ekonomisinde özelleştirme, ekonomik kalkınmayı teşvik etmenin ve sosyalleşmeyi sağlamanın bir aracı olarak görülmektedir. İslami prensiplere uygun adalet, özelleştirme ise kamu varlıklarının veya hizmetlerinin mülkiyetinin veya işletilmesinin kamu sektöründen özel sektöre devredilmesi sürecini ifade eder. Dolayısıyla bu araştırmanın amacı, İslam ekonomisi ve pozitif ekonomide özelleştirmenin ne olduğunu bilmek ve özelleştirme konusunda İslam ekonomisinin onayladığı kontrolleri tespit etmek ve aynı zamanda Suudilerin özelleştirme konusundaki deneyiminin özelliklerini tespit etmekti. betimleyici yaklaşımla, pozitif ekonomi ve İslam ekonomisinin konuya ilişkin iki bakış açısını sunarak ve açıklayarak, Özelleştirme, mevcut kitaplardan ve bilimsel araştırmalardan elde edilen veri ve bilgilere dayanarak. Araştırmada özelleştirmenin Uluslararası Para Fonu ve Dünya Bankası tarafından oluşturulan bir ekonomi politikası olduğu, özelleştirmenin esneklik alanına giren devletin genel politikalarından biri olması nedeniyle İslam ekonomisinde kesinlikle kabul edilemez görülmediği sonucuna varıldı. İslam hukukunda, Kur'an ve Sünnet'ten bir takım delillere atıfta bulunularak, İslam, yabancılara, üretimin belirli bir kısmı karşılığında ulusal bir kaynaktan yararlanma hakkının, bu kaynaktan yararlanma olanakları mevcut olduğu sürece verilmesini yasaklamamaktadır. Müslümanlar için mevcut değildir ve bu sömürü devletlerin kontrolü altında ve en uygun özelleştirme yöntemi kullanılarak yapılmalıdır. Müslümanların zenginlik ortağı olması, toplum yaşamı için gerekli olması ve özelleştirmenin iş gücü üzerinde olumsuz etkileri olması nedeniyle özelleştirmeye karşı çıkanlar var. Suudi Arabistan'da ise; 2018 yılında kişiselleştirme programını başlatmış; Ulusal Özelleştirme Merkezinin kurulması; Özelleştirme programlarını denetlemek ve Krallığın 2030 Vizyonu hedeflerine ulaşılmasına katkıda bulunmak.
Anahtar Kelimeler: özelleştirme, pozitif ekonomi, İslam ekonomisi, Suudi Arabistan.
özelleştirme pozitif ekonomi İslam ekonomisi Suudi Arabistan.
الملخص
تُعد الخصخصة ظاهرة اقتصادية حديثة، وقد حظيت باهتمام كبير في الاقتصاد الوضعي، حيث يُنظر إليها على أنها وسيلة لتحسين الكفاءة الاقتصادية وزيادة المنافسة، وفي الاقتصاد الإسلامي، ويُنظر إلى الخصخصة على أنها وسيلة لتعزيز التنمية الاقتصادية وتحقيق العدالة الاجتماعية وفقاً للمبادئ الإسلامية، وتعبر الخصخصة عن عملية نقل ملكية أو تشغيل الأصول أو الخدمات العامة من القطاع العام إلى القطاع الخاص. لذا كان هدف هذا البحث معرفة ماهية الخصخصة في الاقتصاد الإسلامي والاقتصاد الوضعي، والتعرف على الضوابط التي أقرها الاقتصاد الإسلامي في موضوع الخصخصة، وكذا التعرف على ملامح التجربة السعودية في الخصخصة، معتمدا على المنهج الوصفي، وذلك بعرض ووصف وجهتي نظر الاقتصاد الوضعي والاقتصاد الإسلامي في موضوع الخصخصة، معتمداً على البيانات والمعلومات من كتب وأبحاث علمية متوفرة. وخلص البحث إلى أن الخصخصة سياسية اقتصادية وضعها صندوق النقـد الدولي والبنك الدولي، ولا تعتبر الخصخصة مرفوضة مطلقاً في الاقتصاد الإسلامي، سياسة من السياسات العامة للدولة التي تدخل في مجال المرونة في الشريعة الإسلامية، مستدلين بعدد من الأدلة من الكتاب والسنة، كما أن الإسلام لا يمنع من أن يمنح الأجانب حق استغلال مورد وطني نظير جزء معين من الناتج، طالما كانت إمكانيات استغلاله غير متاح للمسلمين، ويجب أن يكون هذا الاستغلال تحت هيمنة الدول وباستخدام الأسلوب الأمثل للخصخصة. وهناك من يعارض الخصخصة كون المسلمين شركاء بالثروة وهي ضرورية لحياة الجماعة، وأن الخصخصة لها أثار سلبية على القوى العاملة. وفي السعودية؛ أطلقت برنامجها للتخصيص في عام 2018؛ وتأسيس المركز الوطني للتخصيص؛ ليشرف على برامج الخصخصة، للمساهمة في تحقيق أهداف رؤية المملكة 2030.
الكلمات المفتاحية: الخصخصة، الاقتصاد الوضعي، الاقتصاد الإسلامي، السعودية.
Birincil Dil | Arapça |
---|---|
Konular | Uluslararası İktisat (Diğer) |
Bölüm | Research Article |
Yazarlar | |
Yayımlanma Tarihi | 1 Şubat 2024 |
Gönderilme Tarihi | 27 Ekim 2023 |
Kabul Tarihi | 27 Ocak 2024 |
Yayımlandığı Sayı | Yıl 2024 Cilt: 11 Sayı: 1 |