RUSYA-UKRAYNA SAVAŞI BAĞLAMINDA ALMANYA’NIN ENERJİ POLİTİKASININ KLASİK REALİST BAKIŞ AÇISIYLA DEĞERLENDİRİLMESİ

Yıl 2025, Cilt: 12 Sayı: 1, 101 - 114, 31.01.2025

Derviş Fikret Ünal

Öz

Rusya’nın 24 Şubat 2022 tarihinde Ukrayna’ya karşı başlattığı “özel operasyon” Almanya’nın enerji politikasını derinden etkilemiştir. Rusya ve Ukrayna arasında yaşanan savaş, Alman liderler tarafından bir süredir Rusya’ya yönelik olarak uygulanan ticaret yoluyla değişim (Wandel durch Handel) politikasının Rusya’yı ulusal çıkarlarından vazgeçiremediği ve nihayetinde bölgede savaşı önleyemediği fikrini güçlendirmiştir. Bu bağlamda, Almanya’yı yönettiği 16 yıl boyunca söz konusu politikanın önde gelen uygulayıcılarından biri olan Şansölye Angela Merkel (2005-2021) de eleştirilerin odağında yer almıştır.

Merkel’in ardından, Olaf Scholz’un liderliğinde, Almanya Sosyal Demokrat Partisi, Yeşiller Partisi ve Hür Demokrat Parti tarafından kurulan “trafik lambası koalisyonu”, iktidarı devralmasından sadece üç ay sonra başlayan savaşın getirdiği zorlu koşullarla karşı karşıya kalmıştır. Bu kapsamda, klasik realizmin, birbirinden farklı ideolojik tercihlere ve siyasi eğilimlere sahip partilerden oluşan koalisyonun, partiler üstü ve çıkarlara dayalı bir anlayışla uygulamakta olduğu enerji politikasını anlamada uygun bir teorik çerçeve sunduğu değerlendirilmektedir. Bu çalışmada, savaşın başlamasından bu yana geçen sürede Federal Hükümet’in enerji arzı güvenliğini sağlamaya yönelik atmakta olduğu adımlar incelenerek, Almanya’nın enerji politikası realist bakış açısıyla irdelenmeye çalışılmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Almanya, Rusya, Enerji, Klasik Realizm, Ulusal Çıkar, Dış Politika

Kaynakça

• ABD Enerji Bilgi İdaresi (2024). The United States remained the largest liquefied national gas supplier to Europe in 2023, 22.10.2024 tarihinde https://www.eia.gov/ todayinenergy/detail.php?id=61483#:~:text=The%20United%20States%20supplied%20more%20than%2080%25%20of%20Germany's%20LNG%20imports.&text=Natural%20gas%20prices%20at%20the,thermal%20units%20(MMBtu)%20annually.. internet adresinden erişildi.
• Arı, T. (2021). Uluslararası İlişkiler Teorileri, Bursa: Aktüel.
• Azerbaycan Cumhurbaşkanlığı (2024). Joint press statements of Azerbaijani President and Chancellor of Germany, 24.10.2024 tarihinde https://president.az/en/articles/view/ 65702 internet adresinden erişildi.
• BBC (2023). Germany says it is no longer reliant on Russian energy, 28.10.2024 tarihinde https://www.bbc.com/news/business-64312400 internet adresinden erişildi.
• Beyaz Saray (2022). Remarks by President Biden and Chancellor Scholz of the Federal Republic of Germany at Press Conference, 06.10.2024 tarihinde https://www. whitehouse.gov/briefing-room/statements-releases/2022/02/07/remarks-by-president-biden-and-chancellor-scholz-of-the-federal-republic-of-germany-at-press-conference/ internet adresinden erişildi.
• BNE Intellinews (2024). German companies are entering a new game on the Azerbaijani field, 24.10.2024 tarihinde https://www.intellinews.com/german-companies-are-entering-a-new-game-on-the-azerbaijani-field-318057/ internet adresinden erişildi.
• Borck, T. (Ağustos 2022). Into the Gulf: The Strategic Implications of Germany’s New Energy Relationship with the Gulf Monarchies, Friedrich Ebert Stiftung, ss.1-18.
• Destatis (2023). Crude oil imports from Russia down to 3,500 tonnes in January 2023, 31.10.2024 tarihinde https://www.destatis.de/EN/Press/2023/03/PE23_098_51.html internet adresinden erişildi.
• Deutschland.de (2021). Refah ve İklimin Korunması, 06.10.2024 tarihinde https://www.deutschland. de/tr/topic/politika/yeni-federal-hukumet-ekonomi-ve-iklim-degisikligi internet adresinden erişildi.
• Dunne, T., Schmidt, B. C. (2014), Realizm, Editörler: John BAYLIS, Steve SMITH ve Patricia OWENS, İstanbul: Küre Yayınları, ss. 179-198.
• Ermağan, İ. (2024). Çeşitli Konular Üzerinden Yakın Dönemde Almanya, Ankara: Nobel.
• Federal Ekonomi ve İklim Koruma Bakanlığı (2022). Further information on the U.S.-Germany Climate and Energy Partnership, 22.10.2024 tarihinde https://www. bmwk.de/Redaktion/EN/Downloads/F/further-information-on-the-us-germany-climate -and-energy-partnership.pdf?__blob=publicationFile&v=3 internet adresinden erişildi.
• Federal Hükümet (2022). Rede von Bundeskanzler Olaf Scholz, 28.10.2024 tarihinde https://www.bundesregierung.de/breg-de/service/newsletter-und-abos/bulletin/rede-von-bundeskanzler-olaf-scholz-2149916 internet adresinden erişildi.
• FDP, Energiesicherheit durch Nutzung der Kernenergie - die Schicksalsfrage für den Erhalt der Wettbewerbsfähigkeit und des Wohlstands der Bundesrepublik Deutschland, 10.10.2024 tarihinde https://www.fdp.de/74-bpt/antrag/energiesicherheit-durch-nutzung-der-kernenergie-die-schicksalsfrage-fuer-den-erhalt internet adresinden erişildi.
• Fukuyama, F. (2006). The End of History and the Last Man, New York: Free Press.
• Gross, S.G. (2023). Energy and Power: Germany in the Age of Oil, Atoms, and Climate Change, New York: Oxford University Press.
• Kampfner, J. (2020). Why the Germans Do It Better: Notes from a Grown-up Country, London: Atlantic Books.
• Karabulut, B. (2022). Uluslararası İlişkiler Teorileri, Ankara: Barış Kitap.
• Keyik, M., Erol, M. S. (Mayıs 2019). Realizme Göre Güç ve Güç Dengesi Kavramları, Uluslararası Kriz ve Siyaset Araştırmaları Dergisi, ss. 12-49.
• Morgenthau, H.J. revised by Kenneth W. Thompson (1985). Politics Among Nations: The Struggle for Power and Peace, Sixth Edition, New York: Alfred A. Knopf.
• Münkler, H. (2015). Macht in der Mitte: Die neuen Aufgaben Deutschlands in Europa, Hamburg: Körber-Stiftung.
• Örmeci, O. (2014). Uluslararası İlişkilerde İki Temel Yaklaşım: Realizm vs. İdealizm, Uluslararası Politika Akademisi, 06.10.2024 tarihinde https://politikaakademisi.org/ 2014/05/22/uluslararasi-iliskilerde-iki-temel-yaklasim-realizm-vs-idealizm/ internet adresinden erişildi.
• Özgüven, F. (2023). Almanya Enerji Krizi Sonrasında İlişkilerin Seyri, Editör: Mustafa Nail ALKAN, Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık, ss. 221-250.
• Reuters (2022). Germany to get new Qatari LNG flows through QatarEnergy, ConocoPhillips deal, 24.10.2024 tarihinde https://www.reuters.com/business/energy/qatarenergy-conocophillips-sign-lng-supply-deal-germany-2022-11-29/ internet adresinden erişildi.
• Statista (2024). Import volume of natural gas from Russia in Germany from June 2021 to February 2024, 31.10.2024 tarihinde https://www.statista.com/statistics/1332783/ german-gas-imports-from-russia/ internet adresinden erişildi.
• Statista (2024). Share of natural gas import in Germany in 2023, by country, 31.10.2024 tarihinde https://www.statista.com/statistics/1331539/natural-gas-import-share-by-country-germany/ internet adresinden erişildi.
• Sullivan, A. (2022). Russian gas in Germany: A 50-year relationship, Deutsche Welle, 08.10.2024 tarihinde https://www.dw.com/en/russian-gas-in-germany-a-complicated-50 year-relationship/a-61057166 internet adresinden erişildi.
• Zabanova, Y. (2014). The EU and Azerbaijan as Energy Partners: Short-Term Benefits, Uncertain Future, Heinrich Böll Stiftung, 06.10.2024 tarihinde https://www.boell.de/en/2024/11/05/eu-and-azerbaijan-energy-partners-short-term-benefits-uncertain-future internet adresinden erişildi.