MUSTAFA EL-GALÂYÎNÎ: HAYATI - ESERLERİ EDEBÎ VE İLMÎ GÖRÜŞLERİ. Dr. Süleyman CESUR Kitap İncelemesi

Yıl 2025, Cilt: 12 Sayı: 2, 196 - 199, 30.04.2025

Sibel Dokuyucu

Öz

Arap Edebiyatı ve müellifleri alanında yapılan nitelikli ve akademik çalışmaların sayısı son yıllarda giderek artmaktadır. Bu alanda yapılan çalışmalardan biri de Dr. Süleyman Cesur’un, “Mustafa el-Galâyînî: Hayatı - Eserleri Edebî ve İlmî Görüşleri” başlıklı eseridir. Mustafa el-Galâyînî (1885-1944), Osmanlı Devleti’nin son döneminde yaşamış bilimle uğraşan mücadele insanlarından birisidir. Toplumda gördüğü yanlışlıkların düzeltilmesi için yoğun çaba sarf etmiştir. Galâyînî bir yazar, mücadele adamı, sosyal ıslahçı, siyasetçi, hukukçu, dilbilimci ve hatip olmasıyla beraber aynı zamanda samimî ve cesaretli bir mücadele adamı olmuş, hayatı sürekli hareket ve mücadele içinde geçmiş, onun bütün eserleri ıslahçı karakterini ve ruhî yapısını ortaya koymuştur. Şair olarak hislerini ve fikirlerini tüm sıcaklığıyla dile getirerek insanların kalbindeki hislere tercüman olmuştur. Hamaset ve övgü konulu şiirler yazdığı gibi zamanında yaşayan şairleri de buna teşvik etmiştir. Şiirlerinde kelimeleri ustaca kullanmış, maksadını açıkça ifade etmiştir. Şiirlerinde siyaset, iktisat, toplum ve tarihi konu edinmiştir. Galâyînî tüm bu görüşlerini ifade ederken açık, herkes tarafından anlaşılır, akıcı ve secili bir dil kullanmıştır. O; görüşlerini ayet, hadis, Arap atasözleri, İslam âlimleri ve Batılı bilginlerin sözlerini delil getirerek anlatmış, konularla alakalı kendi şiirlerini de zikretmiştir. Hazırladığı kitaplarda sarf ve nahiv konularını tümevarım metoduyla ele almıştır. Ayrıca Galâyînî, Arap diline önem verilmesi için gayret göstermiş, Arapça öğrenimi ve öğretimi için teklifler ve görüşler sunmuştur. Bu tavsiyelerini kendisi de hayata geçirmiş, hazırladığı kitaplarda sarf ve nahiv konularını tümevarım metoduyla ele almış ve bu metodu tavsiye etmiştir. Nahvin karmaşık meselelerine girmemiş, konuları öğrencilerin kolay anlayacağı şekilde anlatmıştır.

Anahtar Kelimeler

Mustafa el-Galâyînî , Arap Edebiyatı , Eğitim , İlmî Görüşleri , Sarf ve Nahiv