An Essay on the Effects of Feminism Movements on the Use of the Modern Turkish Language Use

Yıl 2022, , 196 - 206, 06.07.2022

Sertan Alibekiroğlu

https://doi.org/10.17067/asm.1131407

Cited By: 1

Öz

One of the important features of language is that it carries vitality.For this reason, language, like every living thing, undergoes changes for various reasons. Changes in a language are often preceded bysome social events, changes in a political course, scientific and technological developments. The impact of scientific and technological developments can be seen in our daily life. However, the impact of social and political developments in a language is mostly dependent onsome revolutionary developments. Feminist movements, which emerged as one of the results of the industrial revolution in the beginning of the 19th century, had a revolutionary character. As a result, it caused new terms, concepts and definitions to settle in languages both in the social and political field. Women’s participation in work life, and especially in social life, and their being an important part of manufacturing caused significant changes in the women’s profile shaped by home and household. These changes needed to be named, defined and included as terms in languages. Although in the beginning women’s participation in work lifecovered a narrow area, it has increased considerably recently. In addition to the increase of women’s participation in business and social life, developments in communication technologies continue to be one of the factors that necessitate changes in languages throughout the world. In this study, the effects of feminism thought and movements on today’s Turkish usage have been tried to be exemplified.

Anahtar Kelimeler

The Turkish Language, Feminism, Gender Equality, Positive Discrimination.

Feminizm Hareketlerinin Güncel Türk Dili Kullanımına Etkileri Üzerine Bir Deneme

Öz

Dilin önemli özelliklerinden biri canlılık taşıyor olmasıdır. Bu nedenle her canlı gibi dil de çeşitli nedenlerle değişime uğrar. Dildeki değişim çoğu zaman gelişen toplumsal olaylar, politikalar, bilimsel ve teknolojik gelişmeler öncülüğünde olur. Bilimsel ve teknolojik gelişmelerin etkisi günlük, sıradan tarzdadır. Ancak toplumsal ve politik gelişmelerin etkisinin dilde görülebilmesi çoğu zaman devrimsel nitelikli gelişmelere bağlıdır. 19. Yüzyılın başlarından itibaren daha çok Sanayi Devriminin sonuçlarından biri olarak ortaya çıkan feminist hareketler devrimsel bir nitelik taşımıştır. Bunun sonucunda hem toplumsal hem de politik alanda dillere yeni terim, kavram ve tanımlamaların yerleşmesine neden olmuştur. Kadınların sosyal hayatta özellikle işgücüne katılması, üretimin önemli bir parçası olması ev ve ev etrafında şekillenen kadın profilinde önemli değişikliklere neden olmuştur. Bu değişiklikler dillerde adlandırma, tanımlanma ve terim olarak yer alma gereği duymuştur. Başlangıçta dar alanda kalsa da kadının iş gücüne katılımı özellikle son zamanlarda oldukça gelişmiştir. Kadının iş ve sosyal hayattaki yerinin artmasının yanı sıra iletişim teknolojilerindeki gelişmeler dünya genelinde dillerde değişimi zorunlu kılan etkenlerden biri olmaya devam etmektedir. Bu çalışmada, feminizm düşüncesinin ve hareketlerinin günümüz Türkçe kullanımına yapmış olduğu etkiler örneklenmeye çalışılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Türkçe, feminizm, cinsiyet eşitliği, pozitif ayrımcılık.

Kaynakça

• Aksan, D. (1995), Her yönüyle dil (ana çizgileriyle dilbilim), Ankara:TDK.
• Başkan, Ö. (2006), Dilde yaratıcılık, İstanbul: Multilingual. Berktay, F. (2021), Tek tanrılı dinler karşısında kadın, İstanbul: Metis.
• Berktay, F. (2018), Tarihin cinsiyeti, İstanbul: Metis. Butler, J. (2020), Cinsiyet belası, (çev. ERTÜR, B.) İstanbul: Metis.
• Büyükkantarcıoğlu, N. (2006), Toplumsal gerçeklik ve dil, İstanbul: Multilingual.
• Civelek, H. Y. (2013), Kırmızı kuşağın kurumsallığı: ataerkil söylem ve Anadolu kırsalı’nda kadın, Doğu-Batı / Toplumsal Cinsiyet II, Yıl: 16, Sayı: 64, ss.87-121.
• Ergin, M. (1994), Türk Dili, İstanbul: Bayrak. Erkman-Akerson, F. (2007), Türkçe örneklerle dile genel bir bakış, İstanbul: Multilingual.
• Gökdayı, H. (2015), Türkçede kalıp sözler, İstanbul: Kriter. Gülensoy, T. (2000), Türkçe el kitabı, Ankara: Akçağ.
• Huber, E. (2007), Dilbilime giriş, İstanbul: Multilingual. Karaağaç, G. (2002), Dil, tarih ve insan, Ankara: Akçağ.
• Karağaç, G. (2012), Türkçenin dil bilgisi, Ankara: Akçağ. Koç, N. (1996), Yeni dilbilgisi, İstanbul: İnkılâp.
• Şaşman Kaylı, D. (2017), Kadın bedeninin annelikle imtihanı: toplumsal cinsiyet bakış açısının, annelik kurgularıyla ilişkisi”, Toplumsal Cinsiyet (edt: ALTUN ve TOKER), İstanbul: Nika Yayınevi. S.61-79.
• Türk Atasözleri ve Deyimleri II (2001), İstanbul: Millî Eğitim Basımevi.
• Türkoğlu, N. (2004), Toplumsal iletişim, İstanbul: Babil Yayınları.
• Üçok, N. (2004), Genel dilbilim, İstanbul: Multilingual.
• Vardar, B. (2001), Dilbilimin temel kavram ve ilkeleri, İstanbul: Multilingual.
• Zıllıoğlu, M. (2014), İletişim nedir?, İstanbul: Cem Yayınevi.
• Akünal Okan, Z. (1998). Dil ve Cinsiyet: Reklam Dili Çözümlemesi, (erişim: 18.03.2022). https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/50042.
• Dong, J. (2021). Dildeki Cinsiyet Farklılıkları Üzerine Bir Sosyal Dilbilim Çalışması (çev. Şahin. T.). (erişim: 19.04.2022). sosyalbilimler.org/dil-cinsiyet-farkliligi TDK düzeltmeli, adlı gönderi. (erişim: 07.10.2021). kız-basina.com https://www.odeabank.com.tr/esit-masallar, (erişim: 04.03.2022)