Study on Orhan Veli Kanik’s Story Book “Hoşgör Köftecisi”

Yıl 2019, Sayı: 5, 79 - 93, 25.06.2019

Didem Karayakupoglu

Öz

Known
as a poet, Orhan Veli, who is pioneer of literary movement called “Garip” drew
up ordinary people’s anxiety and wrote understandable, narrative poems. He
successfully demonstrated people’s daily life and their point of view. Besides
his poems, he wrote stories but they have remained untouched and there are not
any studies on these stories. That’s why this article was written to illustrate
how Orhan Veli existed in literature as a story teller. Simplicity in his poems
is easily seen in his stories. However, simplicity does not cause ordinariness,
conversely it provides honorific theme. His works are case stories, though his
portrait of people and these people’s attitudes toward events are worth
searching in terms of psychoanalytic. The stories in this article have been
tried to be examined structurally without subtitle. Social messages that he
refers to as a subtext must be evaluated in its social life. His talent about
observation provide him to tell the stories in a humoristic way. He is
different from Socialist Realists in terms of his genre.

Anahtar Kelimeler

Orhan Veli, story, structure, examination

Orhan Veli Kanık’ın Hoşgör Köftecisi Adlı Hikâye Kitabı Üzerine Bir İnceleme

Öz

Garip
akımının öncülerinden olan ve daha çok şair kimliği ile tanınan Orhan Veli,
şiirlerinde sıradan insanların kaygı ve endişelerini kaleme almış, şiiri
şairane üslubundan çıkarmış, herkesin anlayabileceği ve kendinden bir şeyler
bulabileceği anlama dayalı şiirler oluşturmuştur. Şiirlerindeki bu insanların
günlük hâllerini ve olaylara bakışını başarılı bir şekilde işlemiştir.
Şiirlerinin yanı sıra hikâye de kaleme almış olan sanatçının görece bakir
bırakılan bu hikâyeleri üzerine bir çalışma yapılmamış olması ve edebiyat dünyasında
hikâyeleriyle de var olan bir Orhan Veli anlatmak için bu makale kaleme
alınmıştır. Şiirlerindeki aleladelik ve sıradanlık sanatçının hikâyelerinde de
görülür. Fakat bu sıradanlık hiçbir hikâyesine basitliğe sebep olmamış aksine
temaları ince ve sık dokumasını sağlamıştır. Hikâyelerinin türü durum hikâyesi
olmakla birlikte yaptığı insan tasvirleri ve bu insanların olay karşısında
takındıkları tavır psikanalitik açıdan da incelenmeye değerdir. Bu makaledeki
hikâyeler, alt başlıklara yer vermeden yapısal açıdan incelenmeye
çalışılmıştır. Hikayelerinin çoğunda alt metin olarak işlediği sosyal mesajlar
zamanın sosyal hayatı içerisinde değerlendirilmelidir. Güçlü gözlem yeteneği
sanatçının hikâyelerini esprili bir dille anlatmasını sağlamış Toplumcu Gerçekçilerden
temayı anlatmadaki üslubu yönüyle ayrılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Orhan Veli, hikâye, yapı, inceleme

Kaynakça

• Akkanat Cevat (2012). Gelenek ve İkinci Yeni Şiiri, İstanbul: Okur Kitaplığı.
• Belge Murat (2018). Şairaneden Şiirsele Türkiye’de Modern Şiir, İstanbul: İletişim Yayınları.
• Kanık Orhan Veli (2019). Hoşgör Köftecisi, İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Kaplan Mehmet (1973). Cumhuriyet Devri Türk Şiiri, İstanbul: Milli Eğitim Basımevi.
• Kolcu Ali İhsan (2009). Orhan Veli’nin Poetikası, Erzurum: Salkımsöğüt Yayınları.
• Timuçin Afşar (2003). Yeni Şiirimizin Kısa Romanı, İstanbul: Bulut Yayınları.