ORGANİZE SANAYİ BÖLGELERİNDEKİ KLASİK YÖNETİM MODELİNDEN YÖNETİŞİM MODELİNE GEÇİŞ

Yıl 2019, ASSAM ULUSLARARASI HAKEMLİ DERGİ 13. ULUSLARARASI KAMU YÖNETİMİ SEMPOZYUMU BİLDİRİLERİ ÖZEL SAYISI, 428 - 446, 23.09.2019

Dr.emre Çakmak Mesut Samastı Dr.ismail Önden Can Bayraktar

Öz

Organize
Sanayi Bölgeleri (OSB), belirli bir bölge içinde ve uygun koşullarda nitelikli
üretim yapılmasını sağlayan sanayi bölgeleri olup, coğrafi bölgelerin ve
devletlerin ekonomik kalkınmasına ve küresel rekabet gücünün artırılmasına
olanak sağlayan, teşvik politikalarındaki öncelikli stratejik araçlardan
birisidir. Bu çerçevede OSB bünyesindeki firmalara teşvik politikaları
kapsamında farklı avantajlar sunulmaktadır. Bu faydalar; finansal destekler,
vergi indirimleri ve buna benzer maddi avantajlar olabildiği gibi, işletmelerin
büyüyebilmesi için daha uygun ve daha düzenli iş ortamının sağlanması, üretim
için uygun ekosistemin oluşturulması gibi maddi olmayan avantajlar da
olabilmektedir. OSB’ler, devletler için hem önemli bir bölgesel gelişim aracı
olmasından hem de firmaların gelişiminde önemli bir rol oynadığından bu
bölgelerin etkin ve verimli yönetilmesi hususu üzerinde durulması gereken
önemli bir konudur. OSB’lerin yönetimleri incelendiğinde, 4562 sayılı Organize
Sanayi Bölgesi kanununa tabi olmaları nedeniyle çoğunlukla geleneksel yönetim
şekli ile yönetildikleri görülmektedir. Ancak, bu yönetim yaklaşımı küresel
rekabete bağlı olarak ortaya çıkan çevik yönetim ihtiyacı, gelişen
teknolojilere yetişebilme ve yeni teknolojilerle başa çıkabilme gibi günümüzün
ihtiyaçlarını karşılamakta yetersiz kalmaktadır. Çalışma kapsamında ifade
edilen ihtiyaçların karşılanabilmesini sağlamak maksatlı mevcut yönetim
modelinden yönetişim modeline geçişin sağlanabilmesi amacıyla dünyanın başarılı
sanayi bölge örnekleri ve literatürdeki çalışmalar incelenmiş ve 4562 sayılı
OSB kanununda yönetişim modeline geçişi sağlayacak önerilerde
bulunulmuştur.   

Anahtar Kelimeler

Yönetişim, Organize Sanayi Bölgeleri, Değişim Yönetimi, Endüstri

Kaynakça

• Referans1. Acar, Füsun. 2002. “Duyusal Zeka ve Liderlik.” Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 12: 53–68.
• Referans2. ACI. 2018. “‘Cargo Traffic for Past 12 Months : 12-MONTHS ENDING DEC 2015’. Airports Council International.” 2018.
• Referans3. Ali, Muhammad. 2015. “Governance and Good Governance: A Conceptual Perspective.”https://pdfs.semanticscholar.org/2395/3c1185cb16f6c0ec5c17b50c579d4dc66796.pdf.Referans4. Çağlar, Esen, and Yaprak Kurtsal. 2011. “Bölgesel Sanayi Politikası Aracı Olarak Özel Ekonomik Bölgeler: Türkiye‘de Organize Sanayi Bölgelerinin Etkileri ve Yetkiler.” In 5. Bölgesel Kalkınma ve Yönetişim Sempozyumu Sanayi Politikasının Yönetişimi, 187–201. Ankara: tepav.
• Referans5. Çakmak, Emre, İsmail Önden, and Mesut Samastı. 2017. “Türkiye’deki Ve Dünyadaki Özel Bölgeler Ve Özel Ekonomi Bölgesi Oluşturulması İçin Dönüşüm Önerileri.” In 6. Ulusal Lojistik ve Tedarik Zinciri Kongresi, 599–617. Antalya.
• Referans6. Çelen, Mustafa. 2011. “Kalkınma Ajansları ve Yönetişim.” In 26. Kamu Maliye Sempozyumu, 2-5 Mayıs. Şamlıurfa.
• Referans7. Dünya Bankası. 2018. “World Bank’s Governance Global Practice.” 2018. http://www.worldbank.org/en/topic/governance.
• Referans8. Eryılmaz, B. 2006. Kamu Yönetimi. İstanbul: Erkam Matbaası.
• Referans9. Fidan, Yahya. 2010. “Yönetimden Yönetişime: Kavramsal Bir Bakış.” Yalova Sosyal Bilimler Dergisi.
• Referans10. IFEZ. 2018. “Incheon Free Economic Zones.” 2018. https://www.ifez.go.kr/eng/main.do.
• Referans11. K. Yıldırım, Özlem. 2018. “Türkiye’de İyi Yönetişim.” International Journal of Afro-Eurasian Research 2 (6): 273–89.
• Referans12. Karabatak, Songül H. 2018. “Öğretmenlerin Proaktif Davranış Düzeyleri İle Beş Faktör Kişilik Özellikleri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi.” Mecmua 3 (5): 48–64. https://doi.org/10.32579/mecmua.381993.
• Referans13. Kljin, E. H. 2012. “The Handbook Of Governance.” In , edited by Faur D. L. Oxford University Press.
• Referans14. OSBK. 2000. “Organize Sanayi Bölgeleri Kanunu.” Resmi Gazete, April 12, 2000.
• Referans15. OSBUY. 2009. “Organize Sanayi Bölgeleri Uygulama Yönetmeliği.” Resmi Gazete, no. 27327 (August).
• Referans16. Pala, Aynur. 2008. “Öğretmen Adaylarının Empati Kurma Düzeyleri Üzerine Bir Araştırma.” Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, no. 1: 23.
• Referans17. SWAA. 2018. “‘Rating of the World’s Top 100 Airports from the Customer Nominated 2016 World Airport Awards’. Skytrax World Airport Awards.” 2018.
• Referans18. TESEV. 2008. İyi Yönetişim El Kitabı. TODAİE.
• Referans19. Teşkilatı Devlet Planlama (DPT). 2007. “Dokuzuncu Kalkınma Planı 2007-2013.” Ankara. http://ekutup.dpt.gov.tr/.
• Referans20. Toksöz, Fikret. 2008. İyi Yönetişim El Kitabı. İstanbul: TESEV.
• Referans21. Uluslararası Şeffaflık Derneği. 2018. “Şeffaflık Nedir? – Uluslararası Şeffaflık Derneği.” 2018. http://www.seffaflik.org/yolsuzluk/seffaflik-nedir/.
• Referans22. UNIDO. 2015. “Economic Zones in the Asean: Industrial Parks, Special Economic Zones, Eco Industrial Parks, Innovation Districts as Strategies for Industrial Competitiveness.”