KENTSEL DÖNÜŞÜM VE KENT GÜVENLİĞİ İLİŞKİSİ ÜZERİNE BİR DEĞERLENDİRME: ESENLER HAVAALANI MAHALLESİ ÖRNEĞİ

Yıl 2019, ASSAM ULUSLARARASI HAKEMLİ DERGİ 13. ULUSLARARASI KAMU YÖNETİMİ SEMPOZYUMU BİLDİRİLERİ ÖZEL SAYISI, 305 - 321, 23.09.2019

Hülya Küçük

Öz

Kentsel
dönüşüm, bir alanın sosyal, ekonomik, fiziksel ve çevresel koşullarında
iyileşme sağlamanın peşinde olan ve kentsel sorunlara çözüm getiren, kapsamlı
ve bütüncül vizyon ve eylemler dizisidir. 2012 yılında çıkarılan 6306 sayılı Afet Riski Altındaki Alanların
Dönüşümü Hakkında Kanun, kentsel dönüşüm ile ilgili usul ve esasları
belirlemektedir. Ülkemizde son yıllarda afet riski olan bölgelerde yoğun
bir şekilde kentsel dönüşüm uygulamaları yapıldığı görülmektedir. Kentsel
dönüşüm uygulamalarının en temel dayanaklarından ve çıkış noktalarından biri
kent güvenliğidir. Kentsel dönüşümün amaçları arasında daha güvenli kentler
inşa etmek ve insanların yaşadıkları yerde güvende hissetmelerini sağlamak da
yer almaktadır.

Avrupa
Kentsel Şartı’nda ‘Güvenlik’ başlığı altında ‘olabildiğince suç, yasa dışı olay
ve şiddetten arınmış emin ve güvenli bir kent’ nitelemesi kullanılmakta ve
ilkeler önerilmektedir. Güvenli kent için, çarpık kentleşme olarak da bilinen
plansız kentleşmenin önlenmesine yönelik tedbirlerin alınması, güvenli
konutların inşası, açık yeşil alanların ve spor tesislerinin sosyo-kültürel
alan ve tesislerin sağlıklı ve standartlara uygun bir şekilde sağlanması
gerekmektedir. Bu bağlamda da güvenli kentlerin varlığı kentsel dönüşümle
birlikte sağlanmaya çalışılmakta ve mahalle yapısından güvenlikli sitelere
geçildiği görülmektedir.

Bu
çalışmanın amacı kentsel dönüşüme uğramış alanların eski yerleşim yerine göre
daha güvenli yerler olup olmadığını incelemektir. Çalışmada örnek alan olarak
seçilen 2013 yılında kötü yapı stoğuna sahip olduğu ve olası bir depremde
yıkılabileceği gerekçesiyle kentsel dönüşüm projesi olarak ilan edilen “Esenler
Havaalanı Mahallesi”nde gerçekleştirilen kentsel dönüşüm ve kent güvenliği ilişkisi
ele alınacaktır. Çalışma kapsamında mahallede yaşayan ve evleri kentsel
dönüşüme uğradıktan sonra sitede yaşamaya devam eden konut sahibi 50 kişi ile
derinlemesine mülakat yapılacaktır. Bununla birlikte Havaalanı Mahallesi
muhtarı, Esenler İlçe Emniyet Müdürlüğü ve Esenler Belediyesi yetkilileri ile
de Havaalanı Mahallesi’nde meydana gelen kentsel dönüşümle birlikte güvenlik
algısının değişip değişmediğini ölçmek üzere görüşmeler yapılarak mahalledeki
güvenlik algısının ne yönde değiştiği ayrıntılı bir şekilde irdelenecektir.

Anahtar Kelimeler

Kentsel Dönüşüm, Kent Güvenliği

Kaynakça

• Aytaç, Serpil, Derdiman, Ramazan C., Baştürk, Şenol ve Öngen, Burcu (2015), “Kent Güvenliği Olarak Suç Korkusu: Bursa Örneği”, Süleyman Demirel Üniversitesi Mühendislik Bilimleri ve Tasarım Dergisi, Sayı 3, Cilt 3, ÖS: Ergonomi 2015, ss.259-267.Gökulu, G. 2010. Kent Güvenliği Kentleşme Ve Suç İlişkisi, Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, Cilt: 24, Sayı: 1, ss:209-226Sipahi, Esra Ban (2012), “Yeni Liberalizmin Yeni Yaşam Alanları Olarak Güvenlikli Siteler: Konya Örneği”, İdeal Kent Dergisi, Sayı 7, ss.110-135.Karasu, Mithat Arman (2012), “Kent ve Suç Üzerine Kavramsal Bir Çerçeve”, C.Ü İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, Cilt 13, Sayı 2, ss.175-193.Kavruk, Hikmet (2018), Mahalle Yerleşimi ve Yönetimi, Nobel Yayıncılık, İstanbul.Karadağ, Arife (2014), “Türkiye’de Kentsel Dönüşüm Politikaları ve Uygulamaları Üzerine Coğrafi Değerlendirmeler: İzmir Örneği”, Ege Coğrafya Dergisi, 20/2, ss.41-57.Kosiak M, S., 2003, “FundingforDefense, Homeland Security andCombatingTerrorism Since 9/11: Where has allthemoneygone?” Security After 9/11 StrategyChoicesand Budget Tradeoffs, Center forDefense Information, 1779 Massachusetts Avenue, N.WÖzay, Osman Levent ve Demirbaş, Feride (2017), “6306 Sayılı Kanun Bakımından Kentsel Dönüşüm Süreci ve Tapu Sicil İşlemleri Bakımından Değerlendirilmesi”, İnönü Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Cilt 8, Sayı 2, ss.217-248.Özden, Pelin Pınar (2016), Kentsel Yenileme (Yasal-Yönetsel Boyut Planlama ve Uygulama, İmge Kitabevi, 2. Baskı, Ankara.Özden, Pelin Pınar (2008), “Türkiye’deki Kentsel Dönüşüm Politikaları ve Uygulamalarına Eleştirel Bir Bakış”, ss.1-23. (https://s3.amazonaws.com/academia.edu.documents/35269512/Tam_metin_1_.pdf?AWSAccessKeyId=AKIAIWOWYYGZ2Y53UL3A&Expires=1557533131&Signature=ECoTnGNCjfpyYPXky4XSzLC%2FQe8%3D&response-content-disposition=inline%3B%20filename%3DTurkiye_deki_Kentsel_Donusum_Politikalar.pdf, Erişim Tarihi: 04.04.2019)Yulu, Adem (2017), Esenler’de Şehirsel Yenileme, İstanbul Üniversitesi Coğrafya Dergisi, Sayı 35, ss.29-40.http://www.tdk.gov.tr/index.php?option=com_gts&arama=gts&guid=TDK.GTS.5ccc3a03da1de0.01197245, (Erişim Tarihi: 02.03.2019).http://www.mahallemistanbul.com/MahallemSEGE_/ (Erişim Tarihi: 12.03.2019).www.keym.com.tr/projeler/havaalani-mahallesi-kentsel-donusum-projesi, (Erişim Tarihi: 10.03.2019).http://www.tbb.gov.tr, (Erişim Tarihi: 10.03.2019).