19.YÜZYIL SONLARI - 20. YÜZYIL BAŞLARINDA VEREM HASTALIĞINA KARŞI YAPILAN KONGRE VE KONFERANSLAR

Yıl 2022, Cilt: 9 Sayı: 21, 31 - 37, 01.11.2022

Elif Ziyanak , Özgür Yücel

Öz

Verem mikrobu 1882 yılında Robert Koch’un verem basilini bulmasıyla keşfedilmiştir ve Robert Koch verem basilini bulmasının ardından “Tüberküloz bulaşıcı, korunabilir ve iyileştirilebilir bir hastalıktır” tezini yayınladı. Robert Koch verem basilini buluşunu Avrupa ülkelerinde toplanan tıbbî toplantılarda bilim heyetlerine sunmuştur. Bilim adamlarının yapılan incelemeleri sonunda veremin bulaşıcı olduğu kanaatine varılmıştır ve bu durum deneylerle ispatlanmıştır. Veremle baş edebilmek için Berlin, Roma, Paris, Washington gibi çeşitli Avrupa ülkelerinde kongre ve konferanslar düzenlenmiş olup bu kongrelere Osmanlı Hükümeti de davet edilmiştir. Osmanlı Devleti’nde Doktor Besim Ömer Paşa verem hakkında düzenlenmiş olan Uluslararası Verem Kongresine 1906 yılında katılmıştır ve bu konferanstan verem hastalığı hakkında edindiği bilgileri Osmanlı ülkesine döndüğünde halka aktarmıştır. Veremle baş edebilmek için çok eski zamanlardan beri veremle mücadele günleri düzenlenmiş, konferanslar, kongreler yapılmış, verem hastalarının bulunduğu haneler dezenfeksiyon edilmiş, veremli hastaların yerlere tükürülmemesi gerektiği bildirilmiş ve veremli hastalara tükürük hokkası kullanılması önerilmiştir.

Anahtar Kelimeler

konferans, verem, hastalık

Kaynakça

• Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı Devlet Arşivleri Başkanlığı
• Besim Ömer (1335/1919). Verem Tehlikesi Veremle Mücadele. Matbaa-i Ahmet İhsan ve Şürekası.
• Reşat Rıza (1335). Veremi Herkes Bilmeli. İstanbul: Jandarma Matbaası.
• Server Kamil Tokgöz (1928). Verem Hakkında Öğütlerim. İstanbul: Vilayet Matbaası.
• Vereme Karşı Müdafaa (1330/1914). İstanbul: Osmanlı Şirketi Matbaacılık (Ahmet İhsan ve Şürekası).
• Verem Tedavisi Bulunuyor mu?”. İkdam Gazetesi. 1 Mayıs 1900.
• Verem Aşısı (11 Haziran 1925/1341). Sıhhi Cidal Dergisi. Sene 2 (11), İzmir: İzmir Veremle Mücadele Cemiyeti Bilgi Matbaası, 15.
• Ayar, M. (2007). Osmanlı Devleti’nde Kolera İstanbul Örneği (1892-1895). İstanbul: Kitabevi Yayınları.
• Ateş, S. (2017). “Bir Ayrışma Unsuru Olarak Salgın Hastalıklar: 19. Yüzyılda Osmanlı-İran Güç Mücadelesi ve Cenaze Trafiği”, Burcu
• Kurt-İsmail Yaşayanlar (Der.). Burcu Kurt (Çev.) Osmanlı’dan Cumhuriyet’e Salgın Hastalıklar ve Kamu Sağlığı. İstanbul: Tarih Vakfı
• Ağır, S. (2020). Osmanlı’da Karantina Uygulama Süreçleri ve Tepkiler (1865-1914). Yüksek Lisans Tezi, Hacettepe Üniversitesi Sosyal
• Barış, İ. (2010). “Tüberküloz Tarihi”. Konuralp Tıp Dergisi, 3(2): 3. (Erişim 19.07.2020).
• Demir, M. (2012). “Geçmişten Günümüze Tüberküloz ve Tüberküloz Tedavisinin Etik Yönleri”, Tıp Tarihi ve Etik Anabilim Dalı Semineri,
• Doğan, C. (2020). “İnce Hastalık”: Osmanlı’dan Cumhuriyet’e İstanbul’da Veremin Toplumsal Tarihi (1895-1955). İstanbul: Libra
• Esen, A. (2017). “Sıhhi-i İctimai Coğrafya Kitaplarına Göre İç Anadolu’da Görülen Salgın Hastalıklar (1922-1926)”, Ankara Üniversitesi
• Türk İnkılâp Tarihi Enstitüsü Atatürk Yolu Dergisi, (60), 81.
• İlikan Rasimoğlu, C. G. (2017). “Memlekete Çok Çocuk ve Sağlam Çocuk Lazımdır: Erken Cumhuriyet Dönemi’nde Verem Mücadelesi
• ve Yaşamak Yolu Dergisi”, Osmanlı’dan Cumhuriyet’e Salgın Hastalıklar ve Kamu Sağlığı. İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yayınları, 198.
• Lüleci, A. (2009). İşgal İstanbul’da Salgın Hastalıklar (1918-1922). Yüksek Lisans Tezi, Sakarya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü,
• Özlü, Z., Çay, M.M., (2020). “19. Yüzyılda Dünyada Sağlık Güvenliğini Sağlamaya Yönelik Çalışmalar ve Uluslararası Sağlık Güvenliği
• Açısından Lozan Antlaşması’nın Önemi”, Yunus Emre
• Tansü (Ed.). Küresel Salgın ve Güvenlik: Tarihsel Süreç, Gaziantep, 26.
• Verem (1994). Yeni Rehber Ansiklopedisi. C. 20, İstanbul: Türkiye Gazetesi Yayınları, 78.
• Yıldırım, N. (2014). 14. Yüzyıldan Cumhuriyet’e Hastalıklar, Hastaneler, Kurumlar Sağlık Tarihi Yazıları I, İstanbul: Türk Vakfı Yayınları,
• Yıldırım, N. (2011). “Sağlıkta Devr-i Hamidi”, Coşkun Yılmaz (Ed.). II. Abdülhamid Modernleşme Sürecinde İstanbul. İstanbul: Avrupa