Kayseri Gesi Koruma Bölgesi’nin Turizm Potansiyelinin Sürdürülebilirlik İlkeleri Doğrultusunda İrdelenmesi

Yıl 2023, Cilt: 10 Sayı: 22, 65 - 86, 28.04.2023

Seçil Gül Meydan Yıldız , Mehmet Topuz

https://doi.org/10.58724/assam.1262951

Öz

Tarihsel süreç içerisinde insanoğlu yaşamış olduğu fiziksel çevreyi ihtiyaçları çerçevesinde şekillendirirken ortaya çıkardığı kültürü, sonraki gelecek nesillere aktarmakta, böylece günbegün çeşitlenen ve zenginleşen bir kültürel birikim oluşturmaktadır. Bu birikim, insanların geçmişini bilmesini sağlayan somut belgedir. Kültürel değerlerin dünya mirası olduğu, korunmasının ve ölümsüzleştirilmesinin insanlığın sorumluluğunda olduğu herkes tarafından kabul edilen bir gerçektir. Tarihi çevreyi var eden örneklerin sorunları arasında, ekonomik ve sosyal şartlar sebebiyle eserlerin kendine özgü kullanımlarının devam edememesi yer alır. Turizm faaliyetlerinin sağlamış olduğu kullanım olanakları, kültürel ve doğal değerlerin korunarak yaşatılmasında önemli bir role sahiptir. Turizmin devamlılığı için kültürel mirasın tanınması, doğal kaynakların korunması ve yaşatılması gerekmektedir. Turizm, doğru yönlendirildiği zaman gerekli mali desteği yaratması ve ev sahibi toplumlara koruma konusunda bir motivasyon sağlaması açısından da önemlidir. Ancak turizmin ekonomideki olumlu etkilerinin yanı sıra olumsuz etkileri de vardır. Plansız bir turizm, çevresel, tarihsel ve kültürel değerlerin özgün niteliklerinin değişmesine, bozulmasına hatta yok olmasına yol açabilmektedir. Bu tehditlerin gerçekleşme ihtimali, sürdürülebilir turizm yaklaşımının ortaya çıkmasını sağlamıştır. Bu çalışmada örneklem alan olarak seçilen Kayseri Gesi Koruma Bölgesi’nin (KGKB) sürdürülebilir turizm ilkeleri doğrultusunda korunması amaçlanmaktadır. Çalışmada karma yöntem kullanılarak nitel ve nicel araştırmalar yapılmıştır. Gesi Koruma Bölgesi (GKB), Kayseri kentinin merkez ilçelerinden olan Melikgazi ilçesine bağlı Kuzey Mahallesi, Güney Mahallesi ve Bahçeli Mahallesi sınırları içerisinde yer almaktadır. GKB özgün arazi yapısı ile farklı medeniyetlerin izlerini günümüze kadar taşıyabilen bir kültür merkezi olması nedeniyle seçilmiştir. Araştırma sonucunda elde edilen verilerden GKB’nin sürdürülebilir turizm potansiyeline sahip olduğu; ancak, turistik potansiyelinin artırılması gerektiği, bunun için de sürdürülebilir koruma politikalarının sosyo-kültürel, çevresel ve ekonomik boyutta oluşturularak uygulanabilirliğinin sağlanmasının zaruri olduğu sonucuna varılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Sürdürülebilirlik, Turizm, Sürdürülebilir Turizm, Kayseri Gesi Koruma Bölgesi

Kaynakça

• Acuner, E. (2015). Zigana Turizm Merkezi’nin Sürdürülebilir Turizm Kriterleri Çerçevesinde Yerel Dentinasyon Yönetim Örgütleri Tarafından Değerlendirilmesi. Gazi Üniversitesi Turizm Fakültesi Dergisi, (1), 62-93.
• Bora, Ö. (2018). Sürdürülebilir Turizmin İlkeleri ve Göstergeleri Açısından Alaçatı Turizminin Değerlendirilmesi. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Ege Üniversitesi, İzmir.
• Bramwell, B. and Lane, B. (1994). Rural Tourism and Sustainable Development. Proceedings of the Second International School on Rural Development, 28 June–9 July, (s.1), Ireland: University Collage Galway.
• Çalık, İ. (2015). Doğu Karadeniz Bölgesi Sürdürülebilir Turizm Araştırması, Gümüşhane: Gümüşhane Üniversitesi Yayınları.
• Çekül Vakfı. (2022). Sürdürülebilir Turizm. https://www.cekulvakfi.org.tr/. (Erişim Tarihi: 11 Haziran 2022,).
• Durak, Ş. (2014). Tarihi Çevrelerde Sürdürülebilir Turizm Planlaması: Diyarbakır Tarihi Sur İçi Bölgesi Örneği. (Yüksek Lisans Tezi), Dicle Üniversitesi, Diyarbakır.
• Erdoğan N. 2005. Sürdürülebilirlik Açısından Türkiye’de Ekoturizm Gerçeği, Ekoloji, Magazin, Doğa, Çevre ve Kültür Dergisi (6), 36-41.
• Hasandemir, T. (2013). Sürdürülebilir Kentsel Gelişme İçin, İstanbul Rezerv Konut Alanında, Stratejik, Mekânsal Planlama İlkelerinin Belirlenmesi, (Yüksek Lisans Tezi), Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi, İstanbul.
• ICOMOS. (2003). Principles And Guidelines For Managing Tourism At Places Of Cultural And Heritage Significance, International Cultural Tourism.
• İmamoğlu, V. (2010). Gesi Evleri. Kayseri Büyükşehir Belediyesi, Kayseri: Aydoğdu Ofset Matbaacılık.
• İnbaşı, M. (1992). XVI.-VV. Başlarında Kayseri, Kayseri: Kayseri İl Müdürlüğü Yayınları.
• Kayseri Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu Müdürlüğü. (2021). Gesi Koruma Bölgesi Verileri.
• Mathieson, A. ve Wall, G. (1982). Tourism: Economic, Physical and Social Impact. Harlow, Londra.
• Melikgazi Belediyesi. (2021). İmar Müdürlüğü.
• Meydan Yıldız, S. G., ve Seçkin, G. (2019). The Urban Planning Process and Sustainable Conservation In Amasra, International Social Mentality and Researcher Thinkers Journal, 5(23): 1298-1313.
• Meydan Yıldız, S. G., ve Şengün H. (2019). Sustainable Urban Planning and Tourism Management. International Journal of Scientific and Technological Research, 5(2), 78-86.
• T.C Kültür ve Turizm Bakanlığı. (2022). http://www.kulturvarliklari.gov.tr/ (Erişim Tarihi:11 Haziran 2022).
• T.C Kültür ve Turizm Bakanlığı. (2022). https://aregem.ktb.gov.tr/ (Erişim Tarihi:11 Haziran 2022).
• Tekeli, İ. (2009). Kültür Politikaları ve İnsan Hakları Bağlamında Doğal ve Tarihi Çevreyi Korumak, İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yayınları.
• Topal, M. (2022). Fotoğraf Arşivi.
• Türkiye İstatistik Kurumu Kayseri Bölge Müdürlüğü. (2021). Gesi Mahallesi Nüfus Verileri.
• WTO, (2022). City Tourism and Culture. A report of the research group of the European Travel Commission and The World Tourism Organisation. www.sacr.sk/download.php, (Erişim Tarihi:11 Haziran 2022).
• Yenice, M. S. (2011). Tarihi Kent Merkezlerinde Sürdürülebilir Yenileme İçin Bir Model Önerisi, (Doktora Tezi), Konya.
• Yücel, C. (1996). Koruma Amaçlı İmar Planlaması ve Uygulaması: Gesi Örneği, (Yüksek Lisans Tezi), İstanbul Teknik Üniversitesi, İstanbul.