Türkiye’de Cinsel Yolla Bulaşan Hastalıklar İle İlgili Yapılan Lisansüstü Tez Çalışmalarının Bibliyografik İncelenmesi

Yıl 2021, Cilt: 2 Sayı: 1, 8 - 11, 03.07.2021

Mustafa Yılmaz Sevil Alkan Çeviker Emine Kübra Dindar Demiray Cemile Uyar

Öz

Giriş ve amaç: Gerek dünyada gerek ülkemizde cinsel temasla bulaşan hastalıklar en önemli halk sağlığı problemlerinden olmaya devam etmektedir. Bu araştırmada ‘Türkiye’de cinsel yolla bulaşan hastalıklar ile ilgili yapılan lisansüstü tez çalışmalarının’ bibliyografik olarak incelenmesi ve bu alanda çalışma yapacak araştırmacılara bu alandaki eksiklerin giderilmesine konusunda bakış açısı kazandırmak amaçlandı.
Materyal ve metod: Çalışmada bugüne kadar Türkiye’de yapılmış ve Yüksek Öğretim Kurumu Ulusal Tez Merkezi internet sitesinde kayıtlı tezler incelendi ve 24 tez araştırmanın çalışma evrenini oluşturmaktadır. Bu araştırmada nitel araştırma yöntemlerinden doküman incelemesi tekniği kullanıldı. Bu kapsamda ‘cinsel yolla bulaşan hastalıklar’ anahtar kelimesini içeren ülkemizde yapılmış özet ve tam metinlerine ulaşılan tüm lisansüstü tezler bilgisayar ortamına kodlandı.
Bulgular: Çalışmaya 24 tez dahil edildi. Yıllara göre dağılımına bakıldığında; en fazla sayıda tezin; 2006-2010 ve 2016-2020 yılları arasında yapıldığı saptandı. 23’ ü (%95,8) üniversite ve 1 (%4,2) tanesi eğitim araştırma hastanesinde yapılmıştı. En fazla sayıda yüksek lisans düzeyinde (13, %54,1) , ikinci sıklıkta ise, tıpta uzmanlık (8,%33,3) düzeyinde olduğu saptandı.
Sonuç: İncelenen yıllar içinde, CTBH alanında ülkemizde yapılan tezlerin büyük çoğunluğunun, 2006-2010 ve 2016-2020 yılları arasında; yüksek lisans düzeyinde ve hemşirelik branşında gerçekleştirildiği saptandı. Ancak; dinden sağlık eğitimine, hemşirelikten adli tıpa 10 farklı alanda tezin var olduğu saptandı. En fazla oranda; bilgi/davranış/tutum araştırılması ve anket çalışması şeklinde olduğu ancak tedavi çalışmasının çok düşük düzeyde olduğu ve ve hayvan deneylerinin olmadığı saptandı.Bu çalışma 1994-2020 yılları arasında ülkemizde yapılan tezler ile sınırlıdır. Çalışmanın kapsamı genişletilerek daha ayrıntılı bilgi elde edilebilir. Bu tür karşılaştırmalı yapılması, bu alanda çalışma yapacak araştırmacılara alandaki gelişmeler hakkında bakış açısı kazandırabilir.

Anahtar Kelimeler

Cinsel Yolla Bulaşan Hastalıklar, Lisansüstü Tez Çalışmaları, Bibliyografik Analiz

Kaynakça

• 1. https://web.archive.org/web/20141125133056/http://www.who.int/mediacentre/factsheets/fs110/en/ (Erişilme tarihi: 20.11.2020)
• 2. https://www.cdc.gov/nchhstp/newsroom/2019/2018-STD-surveillance-report-press-release.html(Erişilme tarihi: 20.11.2020)
• 3. Al U, Doğan G. Hacettepe Üniversitesi Bilgi ve Belge Yönetimi Bölümü Tezlerinin Atıf Analizi. Türk Kütüphaneciliği. 2012;26 (2): 349-69.
• 4. Dilek-Kayaoğlu H. İstanbul Üniversitesi Bilgi ve Belge Yönetimi Bölümü'nde araştırma eğilimleri 1967-2008: Lisansüstü tezlerinin içerik analizi. Türk Kütüphaneciliği. 2009: 24 (3); 535-62.
• 5. Ozan C, Köse E. Eğitim Programları ve Öğretim Alanındaki Araştırma Eğilimleri. SUJE. 2014;4(1): 116- 136.
• 6. Şenyurt S, Özkan YÖ. Eğitimde Ölçme ve Değerlendirme Alanında Yapılan Yüksek Lisans Tezlerinin Tematik ve Metodolojik Açıdan İncelenmesi. Elementary Education Online, 2017; 16(2): 628-653.
• 7. Karadağ E. (2009). Türkiye’de Eğitim Bilimleri Alanında Yapılmış Doktora Tezlerinin Tematik ve Metodolojik Açıdan İncelemesi: Bir Durum Çalışması. Yayımlanmış Doktora Tezi, Marmara Üniversitesi, İstanbul.
• 8. Karadağ N. Yükseköğretim Konusunda Yapılmış Çalışmaların Lisansüstü Tezlere Dayalı Analizi. Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 2018; 29: 512-535.
• 9. Berger J M, Baker CM. Bibliometrics: An overview, RGUHS Journal of Pharmaceutical Sciences.2014; 14(4): 81-92. https://doi.org/10.5530/rjps.2014.3.2.
• 10. Hastürk G, Sönmez D. Türkiye’de Fen Eğitimi Alanında Doktora Düzeyinde Yapılan Tez Çalışmalarının Bibliyografik Analizi. itobiad. 2020; 9(5): 3174-3194.