Kaynaştırma Eğitimi Sürecinde Beden Eğitimi ve Spor Öğretmenlerinin Karşılaştıkları Sorunlara İlişkin Görüş ve Önerileri

Yıl 2021, Cilt: 2 Sayı: 1, 28 - 49, 29.06.2021

Bekir Erhan Orhan , Dilek Uzunçayır , Levent İlhan

Öz

Bu araştırmada, beden eğitimi ve spor öğretmenlerin kaynaştırma eğitim sürecindeki görüş ve önerilerinin değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Çalışma grubunu; İstanbul ili Bayrampaşa ilçesinde yer alan Millî Eğitim Bakanlığı’na bağlı ortaokulda görevli 10 beden eğitimi öğretmeni ve spor öğretmenin kaynaştırma öğrencisi olan öğretmenlerden oluşmuştur. Araştırma deseni olarak, nitel araştırma yöntemlerinden biri olan fenomenoloji (olgu bilim) deseni tercih edilmiş, örneklem seçimi amaçlı örnekleme tekniklerinden "ölçüt örnekleme" ile yapılmıştır. Araştırma verileri, hazırlanan altı soru “yarı yapılandırılmış görüşme formu” aracılığıyla toplanmış, görüşmeler ses kaydına alınmıştır. Daha sonra düz metine çevrilen göru¨şmeler, içerik analizi yöntemiyle çözu¨mlenerek ana tema ve alt temalar altında ortaklaşan kodlara ulaşılmıştır. Araştırmada, beden eğitimi öğretmenlerinin kaynaştırma eğitim uygulamalarına görüşleri 6 tema altında toplanmıştır. Bu temalar sırasıyla; “beden eğitimi öğretmenlerinin BEP uygulama süreci”, “kaynaştırma eğitimindeki yetersizlikler”, “beden eğitimi dersinde kaynaştırma öğrencilerinin başarılarını değerlendirme yöntemleri”, “kaynaştırma öğrencilerine yönelik tutumlar” ,“MEB öneriler” ve “okul yönetimine öneriler” başlıkları ile ortaya konulmuştur. İlgili temalardan toplamda 18 alt tema elde edilmiştir. Araştırma sonucunda, kaynaştırma uygulamaları için beden eğitimi ve spor öğretmenlerinin yeterli mesleki eğitime sahip olmadığı fakat öğretmenlerin kendi bilgi ve tecrübeleri doğrultusunda öğrencilere yardımcı olmaya çalıştıkları ayrıca okulların yeterli fiziksel şartlara sahip olmadığını, okul yönetimi ve rehberlik servisinden yeterli destek alamadıkları, bireyselleştirilmiş eğitim programı (BEP) hazırlama konusunda yetersiz oldukları ve kaynaştırma eğitimi alan öğrencilerine yönelik bazı fiziki ortam ve materyal yetersizliklerini ileri sürdüklerinden dolayı, ilgili birimlerin okullardaki kaynaştırma eğitimine yönelik mevcut koşulları tespit edilerek eksiklikleri giderilebilir. Okul yönetimi, öğretmen ve aile arasında devamlı bir iletişim ağı oluşturulması gerektiği düşünülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Kaynaştırma, Beden eğitimi Öğretmeni, Beden eğitimi ve spor, Beden eğitimi ve spor, Özel eğitim, Nitel araştırma

Opinions and Suggestions of Physical Education and Sports Teachers Regarding The Problems With Inclusive Education

Öz

In this study, 10 government secondary school Physical Education teachers from Bayrampaşa, Istanbul province, who have students with special educational needs in mainstream classes, were asked about their opinions and suggestions regarding inclusive education. The phenomenology method, a qualitative research focusing on lived experiences, was done via "criterion sampling" addressing systemic weaknesses. The data was based on a "semi-structured interview form", interviews were recorded and transcribed to prevent data loss, the data was analysed and grouped into core themes: “The IEP ımplementation process used by physical education teachers”,“tnadequacies in ınclusive education”, “methods of evaluating the achievements of SEN students in mainstream physical education classes”, “teachers attitudes towards SEN students,” “MEB recommendations” and “suggestions for school administration”. The data-analysis revealed, teachers do not believe themselves to have had sufficient vocational training with inclusion practices, so they try to help students using only their own knowledge and experience. Additionally, schools do not have appropriate infrastructure, and there is a lack of administrative support from the school and guidance services. The need for inclusive education training was brought to light, especially on how to use individualized education plans (IEP). The teachers also reported that the physical environment and lack of resources for their SEN students was an issue. As such, the current conditions of the relevant units for inclusive education in schools can be determined, and their deficiencies addressed. The final concern about the school administration should be solved by establishing communication networks between the school, the teacher and the student’s families.

Anahtar Kelimeler

ınclusive education, Physical educaiton and sports teacher, physical education and sports, Special education, Qualitative research

Kaynakça

• Albayrak Kuruoğlu, M. ve Uzunçayır, D. (2020a). Zihinsel yetersizliği olan çocuklarda uyarlanmış su içi egzersizlerin sosyal beceriler üzerine etkisi. Gazi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 25 (2) , 117-126.
• Albayrak Kuruoğlu, M. Y. ve Uzunçayır, D. (2020b). Uyarlanmış yüzme eğitiminin, özel gereksinimli çocuklar üzerindeki etkilerinin ebeyenleri tarafından seslendirilmesi. Ulusal Spor Bilimleri Dergisi, 4(2), 174-186.
• Aydın, M. (2014). Assessing knowledge levels of secondary school physical education and sports teachers about inclusive education. Educational Research and Reviews. Doı: 10.5897/ERR2014.1902.
• Akcan, E. (2013). Genel eğitim sınıflarındaki kaynaştırma öğrencileri için milli eğitim bakanlığı tarafından belirlenen eğitim-öğretim etkinliklerinin uygulanma düzeyinin araştırılması. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). İstanbul Üniversitesi. İstanbul.
• Avcıoğlu, H., Eldeniz Çetin, M., Özbey, F. (2005). Sınıfında Kaynaştırma Öğrencisi Bulunan Sınıf ve Branş Öğretmenlerinin Kaynaştırmaya Yönelik Tutumlarının İncelenmesi. Özel Eğitimden Yansımalar (s. 79- 89). Ankara: Kök Yayıncılık.
• Acarlar, F. (2013). Kaynaştırma Modeli ve Özel Gereksinimli Küçük Çocukların Özellikleri. Okul Öncesinde Kaynaştırma. Ankara: Pegem Akademi.
• Anderson, D. (1989). The discipline and the profession. Foundations of Canadian physical education, recreation, and sports studies. Dubuque, IA: Wm. C. Brown Publishing.
• Conway, R., Gow, L. (1988). Mainstreaming special class students with mild handicaps through group instruction. Remedial And Special Education, 9(5), 24-41.
• Cox, J. G. (2013). Attitudes regarding ınclusion and perceptions of support of early childhood teachers in texas. Doctoral Dissertation, Texas Woman’s University.
• Çerezci, Ö. (2015). Okul öncesi eğitim kurumlarında yapılan kaynaştırma eğitimi uygulamalarının kaynaştırma kriterleri açısından değerlendirilmesi. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Gazi Üniversitesi. Ankara.
• Denizli, H. (2015). Fen bilimleri dersi öğretmenlerinin ve fen bilimleri dersini alan kaynaştırma öğrencilerinin kaynaştırma eğitimi uygulamaları sürecine ilişkin görüş ve önerileri. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Giresun Üniversitesi. Giresun.
• Engstrand, R. Z., Roll‐Pettersson, L. (2014). Inclusion of preschool children with autism in Sweden: Attitudes and perceived efficacy of preschool teachers. Journal of Research in Special Educational Needs, 14(3), 170-179.
• Güleryüz, Ş. O. (2009.) Kaynaştırma eğitimine devam eden engelli öğrencilerin akranları ile ilişkilerinde karşılaştıkları sorunların değerlendirilmesi. (Yayınlanmış Yüksek Lisans Tezi). Selçuk Üniversitesi. Konya.
• Galovic, D., Brojčin, B., Glumbić, N. (2014). The attitudes of teachers towards inclusive education in vojvodina. International Journal Of Inclusive Education, 18(12), 1262-1282.
• Gezer, M. S. (2017). Sınıfında kaynaştırma öğrencisi bulunan okul öncesi öğretmenlerinin kaynaştırma eğitimine yönelik rol algılarının belirlenmesi. Yüksek Lisans Tezi. Anadolu Üniversitesi. Eskişehir.
• İlhan, L. (2008). Eğitilebilir zihinsel engelli çocuklarda beden eğitimi ve sporun sosyalleşme düzeylerine etkisi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 16(1), 315-324.
• İlhan, L. (2009). Voleybolda servis becerisi öğretimine motivasyonel bir yaklaşım. Niğde Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 3 (3), 196-203.
• İlhan, L., ve Suveren, S. (2009). Zihinsel engelli çocuğu olan anne-babaların çocuklarının özel eğitimleri sürecinde beden eğitimi ve spor etkinliklerine yaklaşımlarının değerlendirilmesi. Niğde Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 3(1), 38-48.
• İlhan, L. (2010). The effect of the participation of educable mentally retarded children in the special physical education classes upon the anxiety levels of the parents of the children. OvidiusUniversity Annals, Series, Physical Educationand Sport/Science, Movement and Health, 10(2), 304-309.
• İlhan, E. L., ve Esentürk, O. K. (2015). Zihinsel engelli bireylerde sporun etkilerine yönelik farkındalık ölçeği (ZEBSEYFÖ) geliştirme çalışması. CBÜ Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 9(1), 19-36.
• İlhan, E. L., Esentürk, O. K.,Yarımkaya, E. (2016). Zihinsel engelli bireylerin sportif etkinliklerine yönelik tutum ölçeği (zebseytö): geçerlik ve güvenirlik çalışması. Journal of Human Sciences, 13(1), 1141-1160. http://dx.doi.org/10.14687/ijhs.v13i1.3656
• Kırımoğlu, H., Yılmaz, A., Soyer, F., Beyleroğlu, M., İlhan, E. L. (2016). Zihinsel engelli bireylerde sporun etkilerine yönelik farkındalık: beden eğitimi öğretmen adayları üzerine bir çalışma. Niğde Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 10(1), 80-88.
• Kargın, T. (2004). Kaynaştırma: Tanımı, gelişimi ve ilkeleri. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi, 5 (02) , Doı: 10.1501/Ozlegt_0000000080. Kabasakal, Z., Girli, A., Okun, B., Çelik, N. L., Vardarlı, G. (2008). Kaynaştırma öğrencileri, akran ilişkileri ve akran istismarı. Dokuz Eylül Üniversitesi Buca Eğitim Fakültesi Dergisi, (23).
• Kaya, U. (2003). İlköğretim okulu yöneticilerinin, sınıf öğretmenlerinin ve rehber öğretmenlerin kaynaştırma ile ilgili bilgi, tutum ve uygulamalarının incelenmesi. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Gazi Üniversitesi. Ankara.
• Morley, D., Bailey, R., Tan, J., ve Cooke, B. (2005). Inclusive Physical education: teachers’ views of including pupils with special educational needs and/or disabilities in physical education. European Physical Education Reviewe, 11(1), 84-107. Doi:10.1177 /1356336X05049826. MEB, (2013). Bütünleştirme Kapsamında Eğitim Uygulamaları Öğretmen Kılavuz Kitabı. Ankara.
• Norwıch, B. (1994). The relationship between attitudes to the integration of children with special educational needs and wider socio-political views: a us–english comparison. European Journal Of Special Needs Education, 9, 91–106
• Orakçı, Ş., Aktan, O., Toraman, Ç., Çevik, H. (2016). The ınfluence of gender and special education training on attitudes towards ınclusion. International Journal of Instruction, 9 (2), 107-122.
• Öztürk, C. ve Eratay, E. (2010). Eğitim uygulama okuluna devam eden zihin engelli öğrencilerin öğretmenlerinin bireyselleştirilmiş eğitim programı hakkında görüşlerinin belirlenmesi. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Dergisi, 10(2), 145-159. Önder, M. (2007). Sınıf öğretmenlerinin zihin engelli kaynaştırma öğrencileri için sınıf içinde yaptıkları öğretimsel uyarlamaların belirlenmesi. (Yayınlamamış Yüksek Lisans Tezi). Abant İzzet Baysal Üniversitesi. Bolu.
• Özer, D. S. (2017). Engelliler İçin Beden Eğitimi ve Spor. 1. Basım, Ankara: Nobel Yayım Dağıtım.
• Polat, R. (2016). Ortaokul öğrencisi olan kaynaştırma öğrencilerinin beden eğitimi dersine yönelik görüşleri. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Marmara Üniversitesi. İstanbul.
• Rink, J. E. (2009). Teaching Physical Education For Learning (6th ed.). New York: McGraw Hill.
• Sorani-Villanueva, S., Mcmahon, S. D., Crouch, R. ve Keys, C. B. (2014). School problems and solutions for students with disabilities: a qualitative examination. Journal Of Prevention&Intervention İn The Community, 42, 58-71.
• Salend, S. J. (1998). Effective Mainstreaming – Creating Inclusive Classrooms (3rd Ed.). Upper Saddle River, Nj: Prentice-Hall.
• Scruggs, T., Mastropieri, M. A. (1996). Teacher perceptions of mainstreaming. A research synthesis. Exceptional Children, 63(3), 59-74.
• Sabah, S., Taşmektepligil, M., Tunç, T., Ermiş, A., Çavuşoğlu, G. (2020). Kaynaştırma öğrencilerinin beden eğitimi dersine yönelik görüş ve gereksinimlerinin incelenmesi. Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 18 (1), 81-95.Doı: 10.33689.
• Sucuoğlu, B. (2006). Etkili Kaynaştırma Uygulamaları. Ankara: Ekinoks Yayınları.
• Vuran, S. (2007). Bireyselleştirilmiş Eğitim Programları. Bireyselleştirilmiş Eğitim Programlarının Geliştirilmesi. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları.
• Tekkurşun Demir, G. ve İlhan, E. L. (2019). Spora katılım motivasyonu: görme engelli sporcular üzerine bir çalışma. Gaziantep Üniversitesi Spor Bilimleri Dergisi, 4(1), 157-170.
• Tekkurşun Demir, G. ve İlhan, E. L. (2020). Engelli sporcularda spora katılım motivasyonu. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi, 1-21.
• Uzunçayır, D. (2016). Özel gereksinimli bireylerde su içi aktivitelerin sosyal beceri ve yaşam kalitesine etkisi. Yüksek Lisans Tezi. Gedik Üniversitesi. İstanbul.
• Uzunçayır, D., İlhan, E. L. , (2020). Özel Gereksinimli Çocuklara Antrenör Olmak: Antrenör Görüşleri Doğrultusunda Nitel Bir Değerlendirme. Spor ve Sağlık Bilimlere Multidisipliner Bakış (Pp.145-180): Güven Yayınları.
• Westwood, P. (2003). Commonsense methods for children with special education needs: Strategies For The Regular Classroom. London: Routledge Flamer.
• Yorulmaz, A. (2015). Kaynaştırma veren ilkokul ve ortaokul öğretmenlerinin kaynaştırma eğitiminde karşılaştığı problemler batman il örneği. Yüksek Lisans Tezi. Zirve Üniversitesi. Gaziantep.
• Yıldırım, A., Şimşek, H. (2011). Sosyal Bilimlerde Nitel Çalışma Yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayınları.
• Yıldırım, A., Şimşek, H. (2016). Sosyal Bilimlerde Nitel Çalışma Yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayınları.