THE IMPORTANCE OF EDIBLE HERBS IN TERMS OF GASTRONOMY TOURISM: THE EXAMPLE OF THE AEGEAN REGIO

Yıl 2022, , 249 - 256, 31.12.2022

Ümit Karadağ , Çağla Özer

https://doi.org/10.31455/asya.1058741

Cited By: 1

Öz

Turkey has a very important potential in terms of wild edible diversity. It is possible to see wild edible plant consumption in many parts of the country, especially in the Aegean Region. The Aegean Region has a very rich diversity due to its geographical features and climatic conditions. The diversity of the region has also affected the life of the local people. It is seen that edible wild plant are frequently used in local food. It is possible to find more than 40 types of wild edible plant in the region. When the edible plants that are consumed frequently in the Aegean region are examined, it can be seen that Papatya (Chrysanthemum Coronarium / Dallama, Dağlama), Şevketi Bostan (Gundelia Tournefortii / Kenger / Könger), Tilkicek (Asparagus Acutifolius / Dilkicek, Tilkişen / Asparagus), Kışyak (Silene Vulgaris / Gınık) , Sirken (Amaranthus Viridis / Sirken), Körmen (Allium Ampeloprasum / Köndem / Meadow Bulb), Labada (Rumex patientia / Rumex Pulcher / Efelek), İğnelik (Erodium Moshcatum / İğnelik) are among the first plants that come to mind. On the other hand, gastronomic tourism has been attracting attention as a frequently studied topic in recent years. The concept of gastronomic tourism is based on local products. Edible plants have an important place in the development of local products. This is inevitable for a region like the Aegean Region, whose cuisine is based on plants. Therefore, wild edible plant are very important when considering the development of gastronomic tourism. From this point of view, the aim of the study is to reveal the diversity of edible plant in terms of gastronomic tourism of the Aegean Region.

Anahtar Kelimeler

Wild Edible Plant, Gastronomy Tourism, Aegean Region

GASTRONOMİ TURİZMİ AÇISINDAN YENİLEBİLİR OTLARIN ÖNEMİ: EGE BÖLGESİ ÖRNEĞİ

Öz

Türkiye, yenilebilir yabani ot çeşitliliği açısından oldukça önemli bir potansiyele sahiptir. Başta Ege Bölgesi olmak üzere, ülkenin birçok yerinde yenilebilir yabani ot tüketimini görmek mümkündür. Ege Bölgesi, sahip olduğu coğrafik özellikler ve iklim koşulları nedeniyle oldukça zengin bir çeşitliliğe ev sahipliği yapmaktadır. Bölgenin söz konusu çeşitliliği yöre halkının yaşamına da etki etmiştir. Yöresel yemeklerde yenilebilir yabani otların sıklıkla kullanıldığı görülmektedir. Bölgede yaklaşık 40’tan fazla ot çeşidine rastlamak mümkündür. ege bölgesinde sık tüketilen yenilebilir otlar incelendiğinde, Papatya (Chrysanthemum Coronarium / Dallama, Dağlama), Şevketi Bostan (Gundelia Tournefortii / Kenger / Könger), Tilkicek (Asparagus Acutifolius / Dilkicek, Tilkişen / Kuşkonmaz), Kışyak (Silene Vulgaris / Gışıyak / Gavşık), Sirken (Amaranthus Viridis / Sirken), Körmen (Allium Ampeloprasum / Köndem / Çayır Soğanı), Labada (Rumex patientia / Rumex Pulcher / Efelek), İğnelik (Erodium Moshcatum / İğnelik) ilk akla gelen otlar arasında yer almaktadır. Diğer yandan gastronomi turizmi son yıllarda sıklıkla incelenen bir konu olarak dikkat çekmektedir. Gastronomi turizmi kavramının temelinde yöresel ürünler yer almaktadır. Yenilebilir otlar, yöresel ürünlerin gelişimi noktasında önemli bir konumda yer almaktadır. Ege Bölgesi gibi mutfağının temeli ota dayalı bir yöre için bu durum kaçınılmazdır. Dolayısıyla yenilebilir yabani otlar, gastronomi turizminin gelişimi düşünüldüğünde oldukça önemlidir. Bu noktadan hareketle çalışmanın amacı, Ege Bölgesinin gastronomi turizmi açısından yenilebilir ot çeşitliliğini ortaya koymak olarak belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Yenilebilir Yabani Otlar, Gastronomi Turizmi, Ege Bölgesi

Kaynakça

• Akbaba, A. ve Kendirci, P. (2016). Gastronomi Turizmi ve Coğrafi İşaretlemeli Ürünler. İçinde (Ed. Özdoğan, O. N.), Yiyecek İçecek Endüstrisinde Trendler 2. Ankara: Detay Yayıncılık.
• Aksoy, M. ve Sezgi, G. (2015). Gastronomi Turizmi ve Güneydoğu Anadolu Bölgesi Gastronomik Unsurları. Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 3(3), 79-89.
• Bayram, E.; Kırıcı, E.; Tansi, S.; Yılmaz, G.; Arabacı, O.; Kızıl, S. ve Telci, İ. (2010). Tıbbi ve Aromatik Bitkiler Üretiminin Arttırılması Olanakları, Ziraat Mühendisliği VII. Teknik Kongresi Bildiriler Kitabı-1 (11-15 Ocak 2010) İçinde (s. 437-457). Ankara.
• Baysal, A. (2016). Genel Beslenme. Ankara: Hatiboğlu Basım ve Yayın San.Tic. Ltd. Şti.
• Baytop, T. (2007). Türkçe Bitki Adları Sözlüğü. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
• Birinci, S. (2008). Doğu Karadeniz Bölgesinde Doğal Olarak Bulunan Faydalı Bitkiler ve Kullanım Alanlarının Araştırılması, (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), (Danışman: Prof. Dr. Menşure Özgüven), Adana: Çukurova Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü.
• Bulut, S. (2018). Eski Uygur Türkçesinde Türkçe Bitki Adlandırmaları -1: Yiyecek-İçecek Olarak Kullanılan Bitkiler. TÜRÜK Uluslararası Dil, Edebiyat ve Halkbilimi Araştırmaları Dergisi, 6(12), 562-588.
• Çakılcıoğlu, U.; Şengün, M. T. ve Türkoğlu, İ. (2010). An Ethnobotanical Survey of Medicinal Plants of Yazıkonak and Yurtbaşı Districts of Elazığ Province. Turkey. Journal of Medicinal Plants Research, 4(7), 567-572.
• Çetinkaya, N. ve Yıldız, S. (2018). Erzurum’un Yenilebilir Otları ve Yemeklerde Kullanım Şekillerine Yönelik Bir Araştırma. Güncel Turizm Araştırmaları Dergisi, 2(Ek.1), 482-503.
• Dilsiz, B. (2010). Türkiye’de Gastronomi ve Turizm, (İstanbul Örneği), (Yüksek Lisans Tezi), (Danışman: Yrd. Doç. Dr. Şehnaz Demirkol), İstanbul: İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Ekici, Y. ve Özcan, C. C. (2020). Destinasyon Seçiminde Tüketici Tercihlerini Etkileyen Faktörler: Mersin Örneği. Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 8(3), 1899-1921.
• Faydaoğlu, E. ve Sürücüoğlu, M. S. (2011). Geçmişten Günümüze Tıbbi ve Aromatik Bitkilerin Kullanılması ve Ekonomik Önemi. Kastamonu Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi, 11(1), 52-67.
• Gürsoy, D. (2014). Deniz Gürsoy’un Gastronomi Tarihi. İstanbul: Oğlak Yayıncılık ve Reklamcılık.
• Güvenç, İ. ve Kaya, Y. (1996). Erzurum'da Sebze Olarak Değerlendirilen Yöresel Bazı Bitkiler. Atatürk Üniv. Zir. Fak. Dergisi, 0(27), 369-374.
• İnaltong, T. (2006). Bir Ot Masalı. İstanbul: İletişim Yayınları.
• İskenderoğlu, M. (2018). Yenilebilir Endemik Bitkilerin Zeytinyağlı Yemeklerde Kullanımı: Seferihisar Örneği, (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi), (Danışman: Doç. Dr. Mehmet Sarıoğlan), Balıkesir: Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Kallas, J. (1996). Edible Wild Plants from Neighborhood to Wilderness: A Catalyst for Experiential Education. Association for Experiential Education 24th Annual International Conference Proceedings, (1996 September 26-29) İçinde (s. 140-144). Spokane, WA.
• Karaca, O. B.; Yıldırım, O. ve Çakıcı, C. (2015). Gastronomi Turizminde Otlar, Ot Yemekleri ve Sağlıkla İlişkisi Üzerine Bir Değerlendirme. Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 3(3), 27-42.
• Kaya, İ.; İncekara, N. ve Nemli, Y. (2002). Ege Bölgesi’nde Sebze Olarak Tüketilen Yabani Kuşkonmaz, Sirken, Yabani Hindiba, Rezene, Gelincik, Çoban Değneği ve Ebegümecinin Bazı Kimyasal Analizleri. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarım Bilimleri Dergisi, 14(1), 1-6.
• Leonti M.; Nebel S.; Rivera D. ve Heinrich M. (2006). Wild Gathered Food Plants in the European Mediterranean: A Comparative Analysis. Economic Botany, 0(60), 130–42.
• Long, L. M. (2004). Culinary Tourism. Lexington: University Press of Kentucky.
• Özdemir, G. ve Dülger A. D. (2019). Gastronomi Kavramları ve Gastronomi Turizmi Üzerine Bir İnceleme. Erzincan Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 12(1), 1-14.
• Santich, B. (2007). The Study of Gastronomy: A Catalyst For Cultural Understanding. The International Journal of the Humanities, 5(6), 53-58.
• Stone, M. J.; Migacz, S. ve Wolf, E. (2019). Beyond the Journey: The Lasting Impact of Culinary Tourism Activities. Current Issues in Tourism, 22(2), 147-152.
• Şengül, S. (2015). Akdeniz Bölgesi Mutfak Kültürü ve Yöresel Yemekleri. (Ed.: S. Şengül, A. Çakır ve G. Çakır). Yöresel Mutfaklar İçinde (s. 95-114). Ankara: Beta Basım Yayım.
• Şenkul, Ç. ve Kaya, S. (2017). Türkiye Endemik Bitkilerinin Coğrafi Dağılışı. Türk Coğrafya Dergisi, 0(69), 109-120.
• Tan, A. ve Taşkın, T. (2009). Ege Bölgesi’nde Sebze Olarak Kullanılan Yabani Bitki Türleri (Yenilen Otlar). İzmir: Meta Basım.
• Tunçgenç, Ş. ve Tunçgenç, M. (2008). Giritli Türklerin Mutfağından Ot ve Sebze Yemekleri. İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
• Tuzlacı, E. (2011). Türkiye’nin Yabani Besin Bitkileri ve Ot Yemekleri. İstanbul: Alfa Yayınları.
• Türkan, Ş.; Malyer, H.; Özaydın, S. ve Tümen, G. (2006). Ordu İli ve Çevresinde Yetişen Bazı Bitkilerin Etnobotanik Özellikleri. Süleyman Demirel Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 0(10), 162-166.
• Urhan, Y.; Ege, M-E.; Öztürk, B. ve Elgin-Cebe, G. (2016). Türkiye Gıda Bitkileri Veritabanı. Ankara Üniversitesi Eczacılık Fakültesi Dergisi, 40(2), 43-57.
• Uyanık, M.; Kara, Ş. M.; Gürbüz, B. ve Özgen, Y. (2013). Türkiye’de Bitki Çeşitliliği ve Endemizm. Ekoloji 2013 Sempozyumu İçinde (s.1-6). Tekirdağ.
• Uysal, İ. (2004). Canlı Doğal Kaynaklarımız: Türkiye’de Biyoçeşitlilik. Türk Tarım Dergisi, 0(155), 20-26.
• Yenikalaycı, A. (1996). Pınarbaşı (Kayseri) Yöresinde Bitkilerin İlaç, Baharat, Boya ve Gıda olarak Kullanımlarının Araştırılması, (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), (Danışman: Doç. Dr. Saliha Kırıcı), Adana: Çukurova Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü.
• Yücel, E.; Güney, F. ve Şengün, İ.Y. (2010). The Wild Plants Consumed as a Food in Mihalıççık District (Eskişehir/Turkey) and Consumption Forms of These Plants. Biological Diversity and Conservation, 0(3), 158-175.
• Yüncü, H. R. (2010). Sürdürülebilir Turizm Açısından Gastronomi Turizmi ve Perşembe Yaylası. Aybastı-Kabataş Kurultayı İçinde (s. 27-34). Ankara.