TOPLUMSAL CİNSİYET PERSPEKTİFİNDE ERKEKLİK VE KADINLIK ALGISI: BİR ALAN ARAŞTIRMASI

Yıl 2019, , 90 - 107, 31.12.2019

Hacı Özdemir

https://doi.org/10.31455/asya.612384

Cited By: 10

Öz

Bu çalışmanın amacı üniversite mezunu erkeklerin erkeklik
ve kadınlık algılarını deşifre ederek erkeklik ve kadınlık algılarının
geleneksel toplumsal cinsiyet çizgisi dışına çıkıp çıkmadığı noktaları ortaya
koymaktır. Bu temel amaç kapsamında 30-45 yaş aralığında, çeşitli mesleklerden
20 erkekle derinlemesine görüşmeler yapılmıştır. Nitel yöntemin takip edildiği
çalışmada olgubilim(fenomenoloji) modeli yürütülmüş ve verilerin analizinde
fenomenolojik analiz kullanılmıştır. Elde edilen verilerin çözümlenmesi
sonucunda görüşmecilerin erkeklik ve kadınlık algılarının çoğunlukla geleneksel
toplumsal cinsiyet çizgisine denk düştüğü görülmüştür. Erkeklik; fiziksel
olarak güçlü olmakla, aile geçimini sağlamakla, heteroseksüellikle, duygularını
göstermemekle veya gösterememekle tanımlanmaktadır. İdeal erkek, ailesinin
maddi imkânlarını sağlayarak kimseye muhtaç etmeyen olarak ifade edilmektedir.
Sünnet ve babalık konusunda algı değişikliği yaşanmaktadır. Sünnet erkekliğin
kazanıldığı bir olgu olarak görülmemekte ve baba figürü çocuklar üzerinde
hâkimiyet kuran pasif bir varlık yerine çocukları üzerinde sorumluluk alan,
onlara yol gösterici olan aktif bir rol içinde tanımlanmaktadır. Kadınlığın
temel referansları; narin, kırılgan, duygusal ve fiziksel olarak güzel olmaktır.
Kadının en önemli rolleri annelik ve ev içi roller olarak ifade edilmektedir.
Kadınlık ciddi zorlukları içinde barındırdığından erkeklerin üyesi olmak
istemedikleri bir varoluştur. Bunun sebebi olarak ev içi işlerin kadınlara
yüklenmesi, şiddet ve tacizlere daha çok maruz kalmaları, özgürlük alanlarının
kısıtlı olması, toplumdaki eşitsiz cinsiyet algısı gösterilmektedir. Genel
olarak kadınlık algısı geleneksel toplumsal cinsiyet algısına denk düşmektedir.

Anahtar Kelimeler

Toplumsal Cinsiyet, Erkeklik Algısı, Kadınlık Algısı

MASCULINITY AND FEMININITY PERCEPTION IN GENDER PERSPECTIVE: A FIELD STUDY

Öz

The aim of this study is to reveal the
perceptions of masculinity and femininity of university graduate men and to
determine the points at which masculinity and femininity perceptions fall
outside the traditional gender line. In-depth interviews were conducted with 20
men from various professions in the 30-45 age range within the scope of this
basic objective. Phenomenology model was carried out in the study which
followed the qualitative method and phenomenological analysis was used in the
analysis of the data. As a result of the analysis of the obtained data, it was
seen that the perceptions of masculinity and femininity of the interviewees
mostly corresponded to the traditional gender line. Masculinity is defined by
being physically strong, maintaining a family, heterosexuality, not showing or
being unable to show feelings. The ideal man is defined as not needing anyone
by providing the financial means of his family. There is a change in perception
about circumcision and paternity. Circumcision is not seen as a phenomenon in
which masculinity is gained, and the father figure is defined in an active role
that guides and takes responsibility for his children, rather than as a passive
entity that dominates the children. The main references to femininity are to be
delicate, fragile, emotionally and physically beautiful. The most important
roles of women are expressed as motherhood and domestic roles. Femininity is an
existence that men do not want to be a member of because it has serious
difficulties. This is due to
the burden of domestic work on women, more exposure to violence and harassment,
limited areas of freedom, and unequal gender perception in society. In general,
the perception of femininity corresponds to the traditional perception of
gender.

Anahtar Kelimeler

Gender, Masculinity Perception, Femininity Perception

Kaynakça

• Atay, T. (2004). “Erkeklik” en çok erkeği ezer!”. Toplum ve Bilim Dergisi, 101.
• Batı, U. (2006). “Tüketilen kadın bedeni: kadın bedeninin parfüm reklâmlarındaki görünümünün gösterge bilimsel çözümlemesi”. Kadın Çalışmaları Dergisi, 2(1), 78-89.
• Bora, A. ve Üstün, İ. (2005). Sıcak aile ortamı: demokratikleşme sürecinde kadın ve erkekler. İstanbul: Tesev Yayınları.
• Bozok, M. (2011). Soru ve cevaplarla erkeklikler. İstanbul: Altan Basım.
• Cohen, D. (1995). Erkek olmak.Yavuz Alogan (çev.). İstanbul: Alan Yayıncılık.
• Connell, R. W. (1998). Toplumsal cinsiyet ve iktidar, toplum, kişi ve cinsel politika.Cem Soydemir (çev.), İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Demez, G. (2005). Değişen Erkek İmgesi: Kabadayıdan Sanal Delikanlıya, Babil Yayınları, İstanbul.
• Demren, Ç. (2001), Erkeklik, Ataerkillik ve İkidar İlişkileri. A. Akın (der.). Toplumsal cinsiyet, sağlık ve kadın. (s. 33-44). Ankara: Hacettepe Üniversitesi Yayınları.
• Entwistle, J. (2012). Cinsiyet/toplumsal cinsiyet - temel sosyolojik dikotomiler. İ. Çapçıoğlu (çev.). Ankara: Birleşik Yayınevi.
• Hacısoftaoğlu, İ. ve Bulgu, N. (2015). “Yedi dağın ötesindeki çocuklar: Güreşte erkeklik ve şiddet”. B. Yarar (ed.). Şiddetin cinsiyetli yüzleri.(113-140). İstanbul: Bilgi Üniversitesi Yayınları.
• Marshall, G. (1999). Sosyoloji sözlüğü. Osman Akınhay ve Derya Kömürcü (çev.). Ankara: Bilim ve Sanat Yayınları.
• Öngen, B. ve Aytaç, S. (2013). “Üniversite öğrencilerinin toplumsal cinsiyet rollerine ilişkin tutumları ve yaşam değerleri ilişkisi”. Sosyoloji Konferansları. 1-18.
• Özbay, C. (2013). “Türkiye’de hegemonik erkekliği aramak”. Doğu- Batı: 63. s. 185-203.
• Özkan, B. ve Gündoğdu, A. E. (2011). “Toplumsal cinsiyet bağlamında türkçede atasözleri ve deyimler”. Turkish Studies- International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic. 1133-1147.
• Sancar, S. (2009).Erkeklik: imkânsız iktidar – ailede, piyasada ve sokakta erkekler.İstanbul: Metis Yayınları.
• Scott, J. W. (2007). Toplumsal cinsiyet: faydalı bir tarihsel analiz kategorisi. Aykut Tunç Kılıç (çev.) İstanbul: Agora Kitaplığı.
• Segal, L. (1992). Ağır çekim değişen erkeklikler değişen erkekler. Volkan Ersoy (çev.). İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Selek, P. (2008). Sürüne sürüne erkek olmak. İstanbul: İletişim Yayınları.
• Wharton, A. S. (2006). The sociology of gender: an ıntroduction to theory and research. Blackwell: Publishing.
• Zeybekoğlu, Ö. (2009). Toplumsal cinsiyet bağlamında erkeklik olgusu.Yüksek lisans tezi, Akdeniz Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Antalya.