Öz
İskender
Pala’nın Şah ve Sultan tarihi
romanının konusu, Safevi şahı İsmail Şah ile Osmanlı padişahı Yavuz Sultan
Selim arasındaki mücadeledir. Roman, tarihi şahsiyet olan Şah İsmail ve Yavuz
Sultan Selim’i, Türk Devleti’nin bir birine düşman, intikam ateşi, zafer
hırsıyla yaşayan iki mağrur hükümdarını tüm gücü ve zaaflarıyla ele alır.
Birçok
konularla beraber Alevilik-Sünnilik çatışmasının da konu edildiği romanda iki
Müslüman ve Türk hükümdarın siyaset maskesi altındaki mücadelesinin asıl
sebebinin mezhep ayrılığı olduğuna ve bundan kaynaklanan karşılaşmanın günah
boyutuna vurgu yapılır. Romanda Sünni Osmanlı Yavuz Sultan Selim ile Şii
Kızılbaş Safevi Şah İsmail arasındaki mezhep çatışması ve bu çatışmanın doğurduğu
sonuçlar, hükmetmek uğruna her şeyi göze alan iki hükümdarın mücadelesi olarak
verilir. İskender Pala, iki Türk, iki Müslüman Devlet lideri arasındaki bu
mücadelenin her ikisinin hayatını nasıl değiştirdiğine, mezhep ayrılığının
doğurduğu acı sonuçlara edebi bir anlatımla ışık tutar. Yazar, görünürde iki
hükümdarın iktidar kavgası gibi görünen ama gerçeğinde kardeşin kardeşle savaşı
olan Çaldıran Savaşı’nın vahimlik boyutunu, kardeşin kardeş katili olduğu Hasan
ve Hüseyin üzerinden somutlaştırır. Pala, yanlış siyasetin doğurduğu ağır
sonuçları dokunaklı bir şekilde yorumlar.
Bu
çalışmada İskender Pala’nın Şah ve Sultan
romanında Safevi hükümdarı Şah İsmail ile Osmanlı padişahı Yavuz Sultan
Selim arasındaki siyaset maskesi adı altında yürütülen mezhep çatışması, çeşitli kaynaklardan da faydalanılarak
incelendi.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- Abdulla, Kamal (2007). 300 azerbaycanlı. Bakı: Mütercim Yayınları.
- Aktaş, Şerif (2005). Roman sanatı ve roman incelemesine giriş. Ankara: Akçağ Yayınları.
- Barthold, W. ve Köprülü, M.F. (2004). İslam medeniyeti tarihi. (3. Baskı) Ankara: Akçağ Yayınları.
- Budak, A., Bilir, Z.F., Özdemir, E., Bolay, B., Aksoy, D., Demir, E., Genberli, R. (2002). Türkler. Ankara.
- Fromm, Erich (1997). Yaşama sanatı. (A. Arıtan, Çev.) İstanbul: Arıtan Yayınevi.
- Küpeli, Özer (2014). Osmanlı-Safevi münasebetleri (1612-1639). İstanbul: Yeditepe Yayınevi.
- Levinas, Emmanuel (2006). Ölüm ve zaman. (N.Başer, Çev.) İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
- Pala, İskender (2018). Şah ve Sultan. İstanbul: Kapı Yayınları.
- Sümer, Faruk (1976). Safevi Devletinin kuruluşu ve gelişmesinde Anadolu Türklerinin rolü (Şah İsmail ile halefleri ve Anadolu Türkleri). Ankara: Güven Matbaası.
- Tekin, Mehmet (2017). Roman sanatı 1. Roman unsurları. İstanbul: Ötüken Neşriyatı.
Öz
The subject of Iskender Pala’s
historical novel “Shah and Sultan” is about the battle between the Safavid shah
Ismail Shah and Yavuz Sultan Selim Sultan of the Ottoman Empire. The novel
describes these two powerful historical figures as victory ambitious enemies,
with all their weaknesses and strength. The novel, where the conflict between
Alevism and Sunnis is also discussed, talks about the fact that growing tension
and conflict behind the political mask between these two Muslim and Turkish
historical figures, was actually the difference between the sects.
In the novel, the sectarian
conflict between the Sunni king Yavuz Sultan Selim- Sultan of Ottoman Empire
and the Shiite Kizilbash Safavid Shah Ismail, and the consequences of this
conflict are given as unnecessary struggle of two rulers who risk everything
for the sake of ruling. İskender Pala sheds light on how this struggle between
two Turks and Muslim State leaders changed both their lives and consequences of
sectarian separation. The author embodies the fatal dimension of the Chaldıran
War, which appears to be the power struggle of the two rulers, but in fact was
the war of the Two Brothers. Pala mentions the consequences of the wrong
policy.
We used various sources to analyze Iskender
Pala’s historical novel “Shah and Sultan” where the sectarian difference was
the main reason of the conflict.
Anahtar Kelimeler
Safevi Osmanlı Shiism Sunnism Separation of Religion Battle of Chaldiran
Kaynakça
- Abdulla, Kamal (2007). 300 azerbaycanlı. Bakı: Mütercim Yayınları.
- Aktaş, Şerif (2005). Roman sanatı ve roman incelemesine giriş. Ankara: Akçağ Yayınları.
- Barthold, W. ve Köprülü, M.F. (2004). İslam medeniyeti tarihi. (3. Baskı) Ankara: Akçağ Yayınları.
- Budak, A., Bilir, Z.F., Özdemir, E., Bolay, B., Aksoy, D., Demir, E., Genberli, R. (2002). Türkler. Ankara.
- Fromm, Erich (1997). Yaşama sanatı. (A. Arıtan, Çev.) İstanbul: Arıtan Yayınevi.
- Küpeli, Özer (2014). Osmanlı-Safevi münasebetleri (1612-1639). İstanbul: Yeditepe Yayınevi.
- Levinas, Emmanuel (2006). Ölüm ve zaman. (N.Başer, Çev.) İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
- Pala, İskender (2018). Şah ve Sultan. İstanbul: Kapı Yayınları.
- Sümer, Faruk (1976). Safevi Devletinin kuruluşu ve gelişmesinde Anadolu Türklerinin rolü (Şah İsmail ile halefleri ve Anadolu Türkleri). Ankara: Güven Matbaası.
- Tekin, Mehmet (2017). Roman sanatı 1. Roman unsurları. İstanbul: Ötüken Neşriyatı.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Konular | Eğitim Üzerine Çalışmalar |
| Bölüm | Araştırma Makaleleri |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 31 Aralık 2019 |
| Gönderilme Tarihi | 9 Aralık 2019 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2019 |
Asya Studies dergisinde yer alan eserler Creative Commons Atıf 4.0 Uluslararası Lisansı ile lisanslanmıştır.