SİYASETTE CİNSİYET EŞİTSİZLİĞİ

Yıl 2019, Cilt: 2 Sayı: 8, 21 - 32, 30.06.2019

Meltem Ünal Erzen

https://doi.org/10.31455/asya.533867

Cited By: 4

Öz

Bu
makalede kadınlara yönelik cinsiyet eşitsizliği siyaset perspektifinden
değerlendirilmiştir.  Kadınların toplumsal ve sosyal hayatın hemen hemen her
alanında ikincil pozisyonda olmaları, siyasi arenada da yetersiz temsil
edilmeleri sonucunu da beraberinde getirmiştir.

Demokrasinin gereklerinden biri olan eşit temsil ve katılımın
yaşama geçirilememesi, bir kadın erkek eşitsizliği sorunu olmasının ötesinde,
aynı zamanda bir demokrasi sorunu olarak karşımıza çıkmaktadır. Karar alma
süreçlerinde nüfusun yarısının temsil edilmemesi, alınan kararların demokratik
ve çoğulcu bir anlayışta olmadığının göstergesidir. Bu bakımdan hem demokratik
yaşamın güçlendirilmesi hem de cinsiyete dayalı eşitsizliklerin kaldırılmasında
daha etkin olunabilmesi için kadınların siyasette eşit oranda veya kritik eşik
olarak kabul edilen oranlarda yer
almaları gerekmektedir. Günümüzde birçok alanda
çalışma koşulları açısından iyileştirmeler yapılsa da nüfusun %50’sini
oluşturan kadınların siyasette temsili türlü nedenlerle yeterli olmamaktadır.

Çeşitli araştırmalarda kadın temsillerinin yeterli olmaması,
pek çok nedene dayandırılmış olmasına rağmen asıl neden erkek egemen
toplumların ataerkil yapısından kaynaklanmaktadır.

Dünya Ekonomik Forumu (WEF) tarafından her yıl
açıklanan Küresel Cinsiyet Eşitsizliği Raporu'nun 2018 yılındaki açıklaması,
siyaset, ekonomi ve eğitim gibi alanlarda kadın haklarının durumuna ilişkin
tablo, eşitsizliği açıkça ortaya koymaktadır. Rapora göre,
araştırmanın yapıldığı 149 ülkenin 88'inde maaş ve siyasi temsildeki eşitsizliğin
giderilmesi gibi konularda ilerleme kaydedildiği ortaya atılmış olmasına
karşın, cinsiyet eşitsizliğine dair genel görünüm olumsuzluğunu korumaktadır.

Raporda,
her alanda küresel cinsiyet eşitsizliğinin giderilmesinin 100 yıldan uzun zaman
alacağı belirtilmekte ve bazı belli başlı durumlarla kıyaslandığında aslında
100 yıl oldukça iyimser bir zaman tahmini olarak kalmaktadır.

Türkiye’de
ise; 2015 yılında kabul edilen Siyasal Partiler Yasası ile siyasal yaşamımıza
katılmış olan en önemli değişikliklerden biri de partilerin hem genel hem de
yerel seçim adaylarını belirlerken her cinsiyetten kritik eşik kabul edilen en
az %30 aday belirlemeleri gerekliliğini ortaya koyan maddelerdir. Cinsiyet
kotası olarak adlandırılan bu uygulama, ülkemizde çeşitli siyasi partiler ya da
örgütler tarafından tüzükleri gereği veya gönüllülük esasına
dayalı uygulanmış olmakla birlikte bu şekilde bir yasal zorunluluk haline
yakın geçmişte gelmiştir.

Ancak
uygulamaya bakıldığında, kritik eşik şartlarının yerine getirilmediğini,
kadınların temsil oranlarının düşük düzeylerde kaldığı görülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Cinsiyet Eşitsizliği, Kota, Avrupa Parlamentosunda Kadın, Siyasal Katılım, Siyasi Kültür

GENDER INEQUALITY POLITICS

Öz

In this article, gender inequality against women
has been discussed from a political perspective. Insufficient representation of
women in the political arena has been brought about by the fact that women are
secondary almost in all parts of social life.

Not being able to realize equal representation
and participation, which is a requirement of true democracy, causes not only an
inequality between men and women but also a fundamental problem of democracy.
The non-representation of half the population in the decision-making process
demonstrates that the decisions made are neither pluralistic nor democratic.
Thus, women need to be represented equally or at least above critical
thresholds in the political stage, in order to strengthen the democratic life
and to put an end to gender inequality.

Regardless of some improvements in the
conditions of work, representation of women in politics, who make up half the
population, is not enough for various reasons.

Even though several studies have concluded that
the problem of underrepresentation is due to many factors, the true cause can
be said to be the patriarchal structure in the male-dominated societies.

The most recent Global Gender Inequality Report,
published annually by World Economic Forum (WEF), clearly demonstrates the
graveness of inequality with a table showing the women's rights in areas like
politics, economy and education. According to the report, even though 88
countries from 149 in which the study was conducted has shown progress in
salaries and equality at political representation, the overall situation is
still haunting in gender inequality.

The report adds that it would take more than a
century to solve gender inequality on a global scale, and a hundred years seems
optimistic in some areas.

A requirement to meet a 30% threshold in general
and local elections for both genders has been implemented by the new Political
Parties Act (2015) in Turkey. This so-called gender quota system has been
effectuated either voluntarily or through the internal constitution of the
political parties and organizations therefore becoming a recent legal
requirement.

However, when the application of this
requirement is closely examined, it can be seen that the critical thresholds
are not met and therefore representation of women are still too low.

Anahtar Kelimeler

Gender Inequality, Quota, Women in European Parliament, Political Culture, Political Participation

Kaynakça

• Altındal, (2009). Y. Erkeksi Siyasetin ‘Erk’siz Dublörleri. Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. Y.2009, ss. 351-367.
• Caul, M. (1999). “Women’s Representation İn Parliament: The Role Of Party İdeology”. Party Politics, 5(1), ss. 79 – 98.
• Çağlar, N. (2011). “Kadının Siyasal Yaşama Katılımı Ve Kota Uygulamaları.” Süleyman Demirel Üniversitesi. Vizyoner Dergisi. Y.2011, C3, S.4, s:56-79.
• Euronews. (2015). Dünya'da En Çok Hangi Ülke Parlamentosunda Kadın Milletvekili Var? https://tr.euronews.com/2015/03/22/ulke-ulke-kadin-parlamenter-sayisi. Erişim Tarihi: 25.02.2019.
• Equality and Diversity Unit – Directorate-General for Personnel (2018). Women in the EuropeanParliament, March 2018. http://www.europarl.europa.eu/RegData/publications/2018/0001/P8_PUB%282018%290001_EN.pdf . Erişim Tarihi: 08/02/2019.
• Gökçimen, S. (2008). “Ülkemizde Kadınların Siyasal Hayata Katılım Mücadelesi.” Yasama Dergisi. S.10. Eylül-Ekim-Kasım-Aralık 2008. ss: 5-59.
• Habermas, J. (1997). Kamusallığın Yapısal Dönüşümü. (Çeviren: T. Bora ve M. Sancar), İstanbul: İletişim Yayınları.
• IDEA ve Stockholm University. (2009). Gender Quatas Database. https://www.idea.int/data-tools/data/gender-quotas/quotas. Erişim Tarihi: 27.02.2019.
• Infoplease. (2019). When and where did women earn the right to vote?. https://www.infoplease.com/us/gender-sexuality/womens-suffrage. Erişim Tarihi: 08/02/2019
• Inglehart, R., and Norris, P. (2003). Rising Tide Gender Equality and Culture Change Around the World. Cambridge: Cambridge University Press.
• Inter Parliamentary Union. (2005). Women in Politics 1945 – 2005. http://www.ipu.org/ PDF/publications/wmn45-05_en.pdf . Erişim Tarihi: 02.02.2019.
• Kalaycıoğlu, E. (1998). Karşılaştırmalı Siyasal Katılma, Siyasal Eylemlerin Kökenleri Üzerine Bir İnceleme, İstanbul: İstanbul Üniversitesi Siyasal Bilimler Fakültesi Yayınları.
• Kapani, M. (2009). Politika Bilimine Giriş. Ankara: Bilgi Yayınevi.
• Kışlalı, A.T. (1998). Siyasal Sistemler. Ankara: İmge Kitabevi.
• Matland, R. E. (2003). Women’s Representation İn Post-Communist Europe, İn: R. E. Matland & K. A. Montgomery (Eds) Women’s Access To Political Power İn Post-Communist Europe, Pp. 321–342. Oxford: Oxford University Press.
• Sancar, S. (2008). “Türkiye‟de Kadınların Siyasal Kararlara Eşit Katılımı”, Toplum ve Demokrasi, 2 (4), Eylül-Aralık, s. 173-184.
• Sayın, A. (2008). “Avrupa Birliği’nin Kadın-Erkek Eşitliği Politikalarına Feminist Perspektiften Bakış”, Toplum ve Demokrasi, 2 (4), Eylül-Aralık, 2008, s. 1-14.
• Sitembölükbaşı, Ş. (2007). “Kadınların Siyasal Hayata Etkin Katılımının Bir Aracı Olarak Seçimlerde Kota Uygulamaları.” Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi. Vizyoner Dergisi. Y. 2007, C.12, S.1, ss. 13-36
• Sumbas, A. (2015). “Kadının Politik Temsil Meselesi Üzerine Bir Tartışma.” İ.Ü. Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi. No: 53. (Ekim 2015). ss.103-121.
• Squires, J., and Wickham-Jones, M. (2001). Women in Parliament: A Comparative Analysis. Manchester: Equal Opportunities Commission.
• Phillips, A. (2012). Demokrasinin Cinsiyeti (Çeviren: Alev Türker), İstanbul: Metis Yayınları.
• Paxton, P., and Kunovich, S. (2003). “Women’s Political Representation: The Importance of Ideology.” Social Forces, 82, ss. 87–114.