ÖĞRETMENLERDE MAĞDURİYET VE KAYGI ARASINDAKİ İLİŞKİNİN İNCELENMESİ: HİLVAN ÖRNEĞİ

Yıl 2023, Cilt: 7 Sayı: 23, 65 - 72, 30.03.2023

Eyyüp Birlik Gökhan Genç Cemal Azkın

https://doi.org/10.31455/asya.1198599

Öz

Bu araştırmanın amacı öğretmenlerin geçmişte yaşadıkları mağduriyetlerin kaygı düzeylerini etkileyip etkilemediğini belirlemek, mağduriyet ve kaygı düzeyleri arasındaki ilişkiyi incelemektir. Bu çalışmada korelasyonel araştırma yöntemi kullanılmıştır. Çalışmanın evreni, Şanlıurfa ilinin Hilvan ilçesinde 2018-2019 eğitim öğretim yılı bahar döneminde ortaokul ve liselerde görev yapan 435 öğretmenden oluşmaktadır. Araştırmada uygun örnekleme yöntemi kullanılmıştır. Münferit gerekçelerle ulaşılamayan ve araştırmaya katılmak istemeyen öğretmenler araştırmaya dâhil edilmemiştir. Ayrıca ölçek formalarının bazı maddelerine cevap vermeyen öğretmenler de araştırmanın geçerlik ve güvenirliğini etkilememesi amacıyla araştırmaya dâhil edilmemiştir. Evrende bulunan 435 ortaokul ve lise öğretmeninden 361’i bu araştırmaya katılım sağlamıştır. Araştırmada veri toplama araçları olarak Çok Boyutlu Öğretmen Mağduriyet Ölçeği ve Beck Anksiyete Ölçeğinden elde edilen puanlar kullanılmıştır. Veri toplama araçlarından elde edilen veriler Pearson Momentler Çarpım Korelasyon analizi ile incelenmiştir. Araştırmada ortaya çıkan bulgulara göre Çok Boyutlu Öğretmen Mağduriyet Ölçeğinin Fiziksel Mağduriyet ve Sosyal Mağduriyet alt boyutları ile Beck Anksiyete Ölçeğinin Subjektif Kaygı, Somatik Semptomlar alt boyutları ve Beck Anksiyete Ölçeğinin toplam puanı arasında orta ve yüksek düzeyde pozitif yönlü ve anlamlı ilişki tespit edilmiştir. Beck Anksiyete Ölçeğinin Sübjektif Kaygı, Somatik Semptomlar alt boyutları ve ölçeğin toplam puanları ile Çok Boyutlu Öğretmen Mağduriyet Ölçeğinin Sözel Mağduriyet, Siber Mağduriyet, Cinsel Taciz, Kişisel Mülkiyet Suçları arasında anlamlı bir ilişki tespit edilememiştir.

Anahtar Kelimeler

Mağduriyet, Kaygı, Öğretmene Şiddet

INVESTIGATION OF THE RELATIONSHIP BETWEEN VICTIMIZATION AND ANXIETY LEVELS OF TEACHERS: THE EXAMPLE OF HİLVAN

Öz

The aim of this research is to determine whether the past victimization of teachers affects their anxiety levels and to examine the relationship between victimization and anxiety levels. Correlational research method was used in this study. The universe of the study consists of 435 teachers working in secondary and high schools in the spring term of 2018-2019 academic year in Hilvan district of Şanlıurfa province. Convenience sampling method was used in the study. Teachers who could not be reached for individual reasons and who did not want to participate in the research were not included in the research. In addition, teachers who did not respond to some items of the scale forms were not included in the study in order not to affect the validity and reliability of the research. 361 of 435 secondary and high school teachers in the universe participated in this research. Scores obtained from the Multidimensional Teacher Victimization Scale and Beck Anxiety Scale were used as data collection tools in the study. The data obtained from the data collection tools were analyzed with Pearson Product Moments Correlation analysis. According to the findings of the study, a moderate and high level of positive and significant correlation was found between the Physical Victimization and Social Victimization sub-dimensions of the Multidimensional Teacher Victimization Scale and the Subjective Anxiety, Somatic Symptoms of the Beck Anxiety Scale and the total score of the Beck Anxiety Inventory. No significant relationship was found between the Beck Anxiety Scale's Subjective Anxiety, Somatic Symptoms sub-dimensions and the total scores of the scale and Verbal Victimization, Cyber Victimization, Sexual Harassment, and Personal Property Crimes of the Multidimensional Teacher Victimization Scale.

Anahtar Kelimeler

Victimization, Anxiety, Violenceagainst Teacher

Kaynakça

• Alisinanoğlu, F. & Ulutaş, D. (2000). Çocuklarda Kaygı ve Bunu Etkileyen Etmenler. Milli Eğitim Dergisi, 0(145), 15-19.
• Beck, A. T., Epstein, N., Brown, G. & Steer, R. A. (1988). An Inventory For Measuring Clinical Anxiety: Psychometric Properties. Journal of Consulting ve Clinical Psychology, 0(56), 893-897.
• Birlik, E. (2021). Çok Boyutlu Öğretmen Mağduriyet Ölçeği’nin Türkçeye Uyarlanması. Asya Studies, 5(18), 97-108.
• Büyüköztürk, Ş. (1997). Araştırmaya Yönelik Kaygı Ölçeğinin Geliştirilmesi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 12(12), 453-464.
• Büyüköztürk, Ş. (2006). Sosyal Bilimler İçin Veri Analizi El Kitabı. Ankara: Pegem A Yayınları.
• Büyüköztürk, Ş., Çakmak, E. K., Akgün Ö. E., Karadeniz, Ş. & Demirel, F. (2017). Bilimsel Araştırma Yöntemi. Ankara: Pegem Akademi.
• Büyüköztürk, Ş., Çakmak, E. K., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş. & Demirel, F. (2009). Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Pegem Atıf İndeksi.
• Cumaoğlu, N. (2007). The Exposure of Primary School Teachers to Bullying: An Analysis of Various Variables. Social Behavior and Personality: An International Journal, 35(6), 789-802.
• Daniels, J. A., Bradley, M. C. & Hays, M. (2007). The Impact of School Violence on School Personnel: Implications For Psychologist. Professional Psychology: ResearchandPractice, 38(6), 652-659.
• Demir, M. K. (2011). Öğretmen Adaylarının Karşılaşmak İstemedikleri Davranışların Analizi. Buca Eğitim Fakültesi Dergisi, 0(31),68-84.
• Dinler, V. (2006). Mağdur Kavramına Çok Yönlü Yaklaşım; Suç Mağdurları. Ankara: Adalet Yayınevi.
• Espelage, D., Anderman, E. M., Brown, V. E., Jones, A., Lane, K. L., McMahon, S., Reddy, L. A., & Reynolds, C. R. (2013). Understanding and Preventing Violence Directed Against Teachers. American Psychologist, 68(2), 75-87.
• Furlong, M. & Gale, M. (2000). The School in School Violence: Definitions And Facts. Journal of Emotional and Behavioral Disorders, 8(2), 71-81.
• Ingersoll, R. (2001). Teacher Turnover and Teacher Shortages: An Organizational Analysis. American Educational Research Journal, 0(38),499–534.
• Johnson, D. W. & Johnson, R. T. (1995). Reducing School Violence Through Conflict Resolution. Virginia: ASCD Books.
• Karagüven, M. H. Ü. (1999). Açık Kaygı Ölçeğinin Geçerlik ve Güvenirliği ile İlgili Bir Çalışma. Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 11(11), 203-218.
• Kondrasuk, J. N., Greene, T. G., Waggoner, J., Jacqueline, E., Edwards K. & Nayak-Rhodes A. (2005). Violence Affecting School Employees. Education Faculty Publications and Presentations, 125(4), 638-647.
• Mcmahon, D., Martinez, A., Espelage, D., Rose, C., Reddy, L. A., Lane K. & Brown, V. (2014). Violence Directed Against Teachers: Results From a National Survey. Psychology in the Schools, 0(51), 753–766.
• Özdemir, S. M. (2012). An Investigation of Violence Against Teachers in Turkey. Journal of Instructional Psychology, 39(1), 51- 62.
• Özdere M. & Terzi Ç. (2018). Liselerde Öğretmene Yönelik Şiddetin Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi: Niğde İli Örneği. Eğitim Kuram ve Uygulama Araştırmaları Dergisi, 4(1), 68-88.
• Özdere, M. (2019). Öğretmenlere Yönelik Şiddetin Okul İklimi Açısından Değerlendirilmesi: Niğde İli Örneği. (Yayımlanmamış Doktora Tezi). (Danışman: Yrd. Doç. Dr. Çetin Terzi). Eskişehir: Anadolu Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Özkılıç, R. & Kartal, H. (2012). Teachers Bullied by Their Students: How Their Classes İnfluenced After Being Bullied? Procedia: Socialand Behavioral Sciences, 0(46), 3435–3439.
• Reddy, L. A., Espelage, D. L., Anderman, E. M., Kanrich, J. B., & McMahon, D. (2018). Addressing Violence Against Educators Through Measurement and Research. Aggression and Violent Behavior, 0(42), 9–28.
• Ulusoy, M., Şahin, N. H. & Erkmen, H. (1998). TurkishVersion of TheBeckAnxiety Inventory: PsychometricProperties. Journal of Cognitive Psychotherapy, 12(2), 163-172.
• Wet, C. (2010). Victims of Educator-Targeted Bullying: A Qualitati ve Study. South African Journal of Education, 0(30), 189-201.
• Wilson, C. M., Douglas, K. S. & Lyon, D. R. (2011). Violence Against Teachers: Prevalence and Concequences. Journal of Interpersonal Violence, 26(12), 2353-2371.
• Yaman, E. & Kocabaşoğlu, N. (2011). Zorbalığa Farklı Bir Bakış: Öğrencilerin Öğretmenlerine Zorbalık Yaptığı Bir Dikey Zorbalık Araştırması. İlköğretim Online, 10(2), 653-666.
• Yang, C., Jenkins, L., Fredrick, S. S., Chen, C., Xie, J. S. & Nickerson, A. B. (2019). Teacher Victimization by Students in China: A Multilevel Analysis. Aggressive Behavior, 45(2), 169-180.