ÖĞRETMENLERİN ÇOKKÜLTÜRLÜ EĞİTİME İLİŞKİN GÖRÜŞ, DENEYİM VE UYGULAMALARI

Yıl 2023, Cilt: 7 Sayı: 24, 27 - 42, 03.07.2023

İshak Kozikoğlu , Gizem Dilek

https://doi.org/10.31455/asya.1266444

Cited By: 1

Öz

Çokkültürlü eğitim, öğrenme ortamlarında dil, din, etnisite, kültür, inanç, cinsiyet, engellilik durumu gibi bireysel farklılıkların dikkate alınarak ve yaşatılarak eğitim süreçlerinin düzenlenmesini gerekli kılan bir yaklaşım olarak ön plana çıkmaktadır. Bu çalışmada, öğretmenlerin çokkültürlü eğitime yönelik görüş, deneyim ve uygulamalarının araştırılması amaçlanmaktadır. Araştırma Kayseri, Burdur, Hakkâri ve Van illerinde görev yapan 28 öğretmenle gerçekleştirilmiştir. Çalışma grubunun belirlenmesinde maksimum çeşitlilik örnekleme yöntemi ve veri toplamak amacıyla araştırmacılar tarafından geliştirilen yarı yapılandırılmış görüşme formu kullanılmıştır. Verilerin analizinde betimsel analiz ve içerik analizi teknikleri kullanılmıştır. Araştırma sonuçlarına göre öğretmenlerin çokkültürlü eğitime yönelik algıları farklı kültür, din, dil ve ırk kavramları üzerinde yoğunlaşmaktadır. Tüm öğretmenler çokkültürlü eğitimi öğrenciler açısından faydalı bulduklarını ve öğretmenlerin büyük bir çoğunluğu sınıf ortamında farklı kültürlerin varlığını tercih ettiklerini belirtmişlerdir. Çalışmaya katılan öğretmenlerin büyük bir çoğunluğu çokkültürlü eğitimi gerekli görmektedir. Öğretmenlerin çoğu öğrenciyi tanımak için en önemli yolu aileler ile iletişim kurmak olarak görmektedir. Çalışmaya katılan öğretmenlerin neredeyse tamamı mevcut eğitim sisteminin kültürel farklılıklara sahip öğrencilerin ihtiyaçlarını karşılamada yeterli olmadığını düşünmektedirler. Mevcut sistemin yetersiz ve eksik yanlarının giderilebilmesi için önerilerde bulunan öğretmenler en çok eğitimin tektipçi bakış açısından uzaklaşması, tüm öğrencileri ve ihtiyaçlarını kapsayacak yönde geliştirilmesi gerektiğinden bahsetmişlerdir. Öğretmenler eğitim programlarının, ders kitaplarının kültürel farklılıklara sahip öğrencilerin ihtiyaçlarını karşılamada yetersiz kaldığı, hâkim kültürün ağırlıkta olduğu farklılıkların ihmal edildiği bir eğitim sisteminin yeterli olmayacağı yönünde görüş belirtmişlerdir.

Anahtar Kelimeler

Çokkültürlü Eğitim, Çokkültürlülük, Öğretmenler

TEACHERS' VIEWS, EXPERIENCES AND PRACTICES ON MULTICULTURAL EDUCATION

Öz

Multicultural education comes to the forefront as an approach that requires the organization of educational processes by taking into account and keeping individual differences such as language, religion, ethnicity, culture, belief, gender, disability status alive in learning environments. In this study, it is aimed to investigate the opinions, experiences and practices of teachers towards multicultural education. The research was carried out with 28 teachers working in the provinces of Kayseri, Burdur, Hakkâri and Van. Maximum variation sampling method was used to determine the study group and semi-structured interview form was developed by the researchers to collect data. Descriptive analysis and content analysis techniques were used in the analysis of the data. According to the results of the research, teachers' perceptions of multicultural education focus on the concepts of different culture, religion, language and race. All teachers stated that they found multicultural education beneficial for students and most of the teachers preferred the presence of different cultures in the classroom environment. Most of the teachers participating in the study consider multicultural education necessary. Most of the teachers see the most important way to get to know the student is to communicate with the families. Almost all of the teachers participating in the study think that the current education system is not sufficient to meet the needs of students with cultural differences. The teachers who made suggestions to overcome the inadequacies and deficiencies of the current system mostly mentioned that education should move away from the uniform perspective and should be developed in a way that covers all students and their needs. Teachers stated that education programs and textbooks are insufficient to meet the needs of students with cultural differences, and an education system in which the dominant culture is dominant and the differences are neglected will not be sufficient.

Anahtar Kelimeler

Multicultural Education, Multiculturism, Teachers

Kaynakça

• Acar Çiftçi, Y. & Aydın, H. (2014). Türkiye'de Çokkültürlü Eğitimin Gerekliliği Üzerine Bir Çalışma. Journal of Social Sciences/Sosyal Bilimler Dergisi, 0(33), 197-218.
• Akyol, C. & Kızıltan, Ö. (2019). Öğretmen Adaylarının Kültür Kavramına İlişkin Metaforları. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 39(2), 937-961.
• Aslan, M. & Kozikoğlu, İ. (2017). Öğretmenlerin Çokkültürlü Eğitime Yönelik Tutumları: Van İli Örneği. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 0(31), 729-737.
• Aslan, S. (2017). Sosyal Bilgiler Öğretmenlerinin Çok Kültürlü Eğitim ile İlgili Görüşlerinin İncelenmesi. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 18(2), 231-253.
• Aydın, H. & Kaya, İ. (2014). Çoğulculuk Çokkültürlü Eğitim ve Çokdilli Eğitim. Ankara: Anı Yayıncılık.
• Aydın, H. (2013). Dünyada ve Türkiye’de Çokkültürlü Eğitim Tartışmaları ve Uygulamaları. Ankara: Nobel Yayıncılık.
• Başarır, F., Sarı, M. & Çetin, A. (2014). Öğretmenlerin Çok Kültürlü Eğitim Algılarının İncelenmesi. Pegem Eğitim ve Öğretim Dergisi, 4(2), 91-110.
• Başbay, A. & Bektaş, Y. (2009). Çokkültürlülük Bağlamında Öğretim Ortamı ve Öğretmen Yeterlikleri. Eğitim ve Bilim Dergisi, 34(152), 30-43.
• Bulut, C. & Başbay, A. (2014). Öğretmenlerin Çok Kültürlü Yeterlik Algılarının İncelenmesi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 23(3), 957-978.
• Büyüköztürk, Ş., Çakmak, E. K., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş. & Demirel, F. (2009). Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi.
• Christensen, L. B., Johnson, R. B. & Turner, L. A. (2015). Araştıma Yöntemleri Desen ve Analiz. (Çeviren: A. Aypay) Ankara: Anı Yayıncılık.
• Cırık, İ. (2008). Çok Kültürlü Eğitim ve Yansımaları. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 0(34), 27-40.
• Demircioğlu, E. & Özdemir, M. (2014). Pedagojik Formasyon Öğrencilerinin Çok Kültürlü Eğitime Yönelik Tutumlarının Bazı Değişkenlere Göre İncelenmesi. Ege Eğitim Dergisi, 15(1), 211-232.
• Gay, G. (1994). A Synthesis of Scholarship in Multicultural Education. 12 Kasım 2020 tarihinde https://eric.ed.gov/?id=ED378287 adresinden 12.11. 2020 tarihinde erişildi.
• Gay, G. (2014). Kültürel Değerlere Duyarlı Eğitim: Teori, Araştırma ve Uygulama. (H. Aydın, Çev.) Ankara: Anı Yayıncılık.
• Kılıç, E. & Polat, İ. (2013). Türkiye’de Çokkültürlü Eğitim ve Çokkültürlü Eğitimde Öğretmen Yeterlikleri. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 10 (1), 352-372.
• Miles, M, B. & Huberman, A. M. (1994). Qualitative Data Analysis: An Expanded Sourcebook. (2nd ed). Thousand Oaks, CA: Sage.
• Özdemir, M. & Dil, K. (2013). Öğretmenlerin Çokkültürlü Eğitime Yönelik Tutumları: Çankırı İli Örneği. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 46(2), 215-232.
• Sharma, S. (2005). Multicultural Education: Teachers Perceptions And Preparation. Journal of College Teaching & Learning, 2(5), 53-64.
• Taştekin, E., Bozkurt Yükçü, Ş., İzoğlu, A., Güngör, İ., Işık Uslu, A. & Demircioğlu, H. (2016). Okul Öncesi Öğretmenlerinin Çokkültürlü Eğitime Yönelik Tutumlarının ve Algılarının İncelenmesi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Eğitim Araştırmaları Dergisi, 2(1), 1-20.
• Ünlü, İ. & Örten, H. (2013). Öğretmen Adaylarının Çokkültürlülük ve Çokkültürlü Eğitime Yönelik Algılarının İncelenmesi. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 0(21), 287-302.
• Yazıcı, S., Başol, G. & Toprak, G. (2009). Öğretmenlerin Çokkültürlü Eğitim Tutumları: Bir Güvenirlik ve Geçerlik Çalışması. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 37(37), 229-242.
• Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2013). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Yılmaz, F. & Altun Yılmaz, S. (2012). Çokkültürlülük Projesi: E Twinning Uygulamalarına İlişkin Öğrenci Görüşleri. Dicle Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 4(8), 120- 132.