Ecofeminism and Ziya Gökalp's Fairy Tale, Kuğular (The Swans)

Yıl 2024, Cilt: 8 Sayı: 30, 217 - 226, 29.12.2024

Faruk Dündar

https://doi.org/10.31455/asya.1583959

Öz

This study examines the fairy tale “Kuğular” (The Swans) included in Ziya Gökalp's literary work "Altın Işık" (Golden Light) from an ecofeminist perspective. Ecofeminism is a school of thought that emphasizes how patriarchal and capitalist systems oppress and exploit both women and nature in similar ways. In this study, how this fairy tale reflects the relationship between women and nature and how it addresses resistance against patriarchal oppression has been analysed. The research was conducted using document analysis, one of the qualitative research methods. The themes, characters, and symbols in the fairy tale were evaluated from an ecofeminist perspective. During the analysis process, the relationship between nature and women in the fairy tale, criticism of patriarchal structures, and themes of sacrifice and resistance were emphasized. The findings obtained show that the fairy tale contains ecofeminist themes and emphasizes the strong bond between women and nature. Through the character of Nilüfer, the strong relationship that women establish with nature and the importance of this relationship in resistance against patriarchal oppression have been revealed. Nature is presented in the fairy tale not only as a backdrop but also as Nilüfer's sanctuary, supporter, and source of transformation. Nilüfer's taking refuge in nature and saving both herself and her brothers thanks to the transformative power of nature reflect the fundamental elements of ecofeminist thought. The fairy tale also critically deals with the oppression that patriarchal structures apply to women and the invisibility of women in society. Nilüfer's silence and self-sacrifice come to the forefront as symbols of her resistance and determination. By standing against society's pressures with her silence, Nilüfer rejects the roles and expectations imposed by patriarchal structures. At the end of the fairy tale, the joint action of nature and woman overcoming patriarchal oppression reflects the themes of solidarity and transformation in ecofeminist thought. In conclusion, the "Kuğular" (The Swans) fairy tale underscores the power and importance of women's and nature's joint resistance against patriarchal oppression by reflecting the fundamental principles of ecofeminist thought.

Anahtar Kelimeler

Ziya Gökalp, Altın Işık (Golden Light), Kuğular (The Swans), Ecofeminism

Ekofeminizm ve Ziya Gökalp'in Kuğular Masalı

Öz

Bu çalışma, Ziya Gökalp'in Altın Işık adlı eserinde yer alan Kuğular masalını ekofeminist bir bakış açısıyla incelemiştir. Ekofeminizm, ataerkil ve kapitalist sistemlerin hem kadınları hem de doğayı benzer şekillerde baskı altına aldığını ve sömürdüğünü vurgulayan bir düşünce akımıdır. Bu çalışmada, bu masalın kadın ile doğa arasındaki ilişkiyi nasıl yansıttığı ve patriarkal baskıya karşı direnişi nasıl ele aldığı analiz edilmiştir. Araştırma, nitel araştırma yöntemlerinden doküman analizi kullanılarak gerçekleştirilmiştir. Masalda yer alan temalar, karakterler ve semboller ekofeminist perspektifle değerlendirilmiştir. Analiz sürecinde, masaldaki doğa ve kadın ilişkisi, patriarkal yapıların eleştirisi, fedakârlık ve direniş temaları üzerinde durulmuştur. Elde edilen bulgular, masalın ekofeminist temaları barındırdığını ve kadın ile doğa arasındaki güçlü bağı vurguladığını göstermektedir. Nilüfer karakteri aracılığıyla, kadının doğayla kurduğu güçlü ilişki ve bu ilişkinin patriarkal baskıya karşı direnişteki önemi ortaya konulmuştur. Doğa, masalda yalnızca bir arka plan değil, aynı zamanda Nilüfer'in sığınağı, destekçisi ve dönüşümünün kaynağı olarak sunulmuştur. Nilüfer'in doğaya sığınması, doğanın dönüştürücü gücü sayesinde hem kendini hem de kardeşlerini kurtarması, ekofeminist düşüncenin temel unsurlarını yansıtmaktadır. Masal ayrıca, patriarkal yapıların kadına uyguladığı baskıyı ve kadının toplum içindeki görünmezliğini eleştirel bir şekilde işlemektedir. Nilüfer'in sessizliği ve fedakârlığı, onun direnişinin ve kararlılığının sembolü olarak öne çıkmaktadır. Sessizliğiyle toplumun baskılarına karşı duran Nilüfer, patriarkal yapıların dayattığı rol ve beklentileri reddetmektedir. Masalın sonunda, doğanın ve kadının birlikte hareket ederek patriarkal baskıyı yenmesi, ekofeminist düşüncenin dayanışma ve dönüşüm temalarını yansıtmaktadır. Sonuç olarak, Kuğular masalı, ekofeminist düşüncenin temel prensiplerini yansıtarak, kadın ve doğanın patriarkal baskıya karşı ortak direnişinin gücünü ve önemini vurgulamaktadır.

Anahtar Kelimeler

Ziya Gökalp, Altın Işık, Kuğular, Ekofeminizm

Kaynakça

• Eker, C., & Yıldırım, K. (2017). Değerler eğitimi açısından Ziya Gökalp’e ait “Altın Işık” adlı eserin incelenmesi. Karaelmas Eğitim Bilimleri Dergisi, 5(1), 30-38.
• Gökalp, Z. (2021). Kuğular. Ö. Yağcı (Haz.), Altın ışık (s. 30-35). Bilgi Yayınevi.
• Işık, H. (2023). Türk tarihindeki mitoloji, masal ve hikâyelerin Cumhuriyet döneminde derlenmesi ve günümüzde yaşatılması üzerine bir değerlendirme. Gazi Akademik Bakış, 17(33), 229-249. https://doi.org/10.19060/gav.1405871
• Karakuş, N., & Ökten, C. E. (2018). Söylem geliştirme: “Türk çocuğunun kitabı Altın Işık”. Journal of History School, XXXVII(2), 681-703. https://doi.org/10.14225/Joh1489
• King, Y. (1989). The ecology of feminism and the feminism of ecology. J. Plant (Ed.), Healing the wounds: The promise of ecofeminism (s. 18-28). New Society Publishers.
• Merchant, C. (1980). The death of nature: Women, ecology, and the scientific revolution. Harper & Row.
• Merchant, C. (1996). Earthcare: Women and the environment. Routledge.
• Murphy, P. (1995). Literature, nature, and other: Ecofeminist critiques. State University of New York Press.
• Parla, T. (2021). The social and political thought of Ziya Gökalp, 1876–1924. Brill.
• Plumwood, V. (1993). Feminism and the mastery of nature. Routledge.
• Salleh, A. (1997). Ecofeminism as politics: Nature, Marx and the postmodern. Zed Books.
• Shiva, V. (1988). Staying alive: Women, ecology and development. Zed Books.
• Sınar Uğurlu, A. (2009). “İdeolog”-şair Ziya Gökalp’in kaleminden masallar. Turkish Studies, 4(1), 1025-1040. http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.572
• Somuncuoğlu Özot, G. (2020). Altın Işık masallarındaki kadın tipinin kültürel bellek ve feminist söylem bağlamında incelenmesi. Milli Folklor, 16(126), 40-51.
• Tekşan, K., & Çelenk, B. (2018). Altun Işık ve Kızılelma kitaplarındaki masalların çocuk edebiyatı açısından değerlendirilmesi. Ordu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi, 8(2), 327-338.
• Warren, K. J. (1990). The power and the promise of ecological feminism. Environmental Ethics, 12(2), 125-146.
• Yıldırım, F. (2019). Türk çocuk edebiyatının doğuşu: Millî edebiyat döneminde çocuklar için yazılan kitaplar. International Journal of Social and Humanities Sciences Research (JSHSR), 6(46), 4009-4022. https://doi.org/10.26450/jshsr.1590
• Zavotçu, G. (2012). Ziya Gökalp'in manzûmeleri ve Ala Geyik hakkında. Turkish Studies, 7(4), 1-16, 601-609. http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.4177