19. yy’da Kırgızlar

Yıl 2018, Cilt: 2 Sayı: 2, 113 - 125, 18.04.2019

Ceenbek Alımbayev

Öz

XIX. y.y. Kırgız halkının siyasi, sosyo-ekonomik, kültürel hayatındaki önemli  dönemlerden birisidir. 1800-1917 yılları arasında Kırgızlar önce Hokand Hanlığı’nın daha sonra ise Rusya İmparatorluğunun egemenliğinde olup, iki devletin yönetiminde yaşayıp, sosyo-ekonomik ilişkileri gelişmiş, kendi egemenliğinde bir devlet kurmaya çalışmış, halkın, devletin birliği için uğraşan ünlü tarihi şahsiyetler tarih sahnesine çıkmıştır. Kırgız halkı kültürel gelişmenin yanında XX. yüzyı- lın başında ulusal trajediye dönüşen 1916 yılındaki milli kurtuluş ayaklanmasını da başından geçişmiştir.  

Anahtar Kelimeler

Kırgızistan, Kırgızlar, Hokand, Rusya, Türkistan

Kaynakça

• ALIMBAEV, J., (2015), Кokon handıgı jana Нüzüp miңbaşı, Bişkek.
• ANDREEV, İ.G., (1998), Оpisanie sredney ordı kirgiz-kaysakov, Almatı., s.279.
• BABADJANOV, B.М., (2010), Кokandskaya hanstvo: vlast , politika, relegiya,Tokio, Taşkent.
• BALİHANOV, Ç., (1985), Sobranie soç. В pyati tomah, T.3. Alma-Ata, 1985.
• BEYSEMBİEV, T., (1987), «Tarihi-Şahruhi» kak istoriçeskiy istoçnik, AlmaAta.
• BOOTEVA, B., (1995), Кırgızı mejdu Кokandom, Кitaem i Рossiiey, Bişkek.
• CAMGIRÇİNOV, B., (1959), Kırgızların Rus Egemenliğine Girişi, Moskova.
• FRUNZE, (1966), Djamgerçinov B. Оçerki politiçeskoy istorii Кirgizii, Х1Х v.
• FRUNZE, (1986), İstoriya Кirgizskoy SSР s drevneyşih vremen do naşih dney,2 tom.
• GAVRİLOV, M.F., (1927), Кlassovıy sostav “bukarı” gornoy Кirgizii, Sovremennıy aul Sredney Azii, Вıpusk 10., Taşkent.
• GAVRİLOV, M.F., (1927), Мanap-Sovremnnıy aul v Sredney Azii, Вıp.10, Taşkent.
• HALİVKİN, В., (1886) Кratkaya istoriya Кokandskogo hanstva, Кazan.
• JAMBERGERÇİNOV, B., (1959), Jamgerçinov Prisoedinenie kirgizii k Рossii,
• М.KENENSARİEV, T., (2009), Кırgızstandın XIXk.50-70jıldarındagı sayasiy önügüüsü,
• B. KONDRATEV, A.A., (1851), Svedeniya o Dikokamennıh kirgizah, dostavlennıe ot general-gubernatora Zapadnoy Sibiri, Zapiska imper, РGО. Кn.5, 1851, s.140– 153.
• OMURBEKOV, T.H., (2003), Оmurbekov T.Н. Uluu insandardın Кırgızstandın tarıhındagı rolu jana ordu (XIX kılımdın ortosu – XX kılımdın başı), Bişkek.
• SBORNİK, (1872), Рuskiy Turkestan, izdannıy po povodu politiçeskoy vıstavki, Вıp.III., SPb.
• SEMENOV, P.P., (1946), Puteşestvie v Tyan -Şan v 1856-1857 gg.-М.
• SOLTONOEV, B., (1993), Кızıl kırgız tarıhı, Tom.1., Bişkek.
• T., (2011), Кırgızdar, 7., Bişkek.
• T., (2016), Кırgızstandın tarıhı, Bayırkı mezgilden bügünkü küngö çeyin, 2., Bişkek.
• TİMKOVSKİY, E., (1824), Puteşestvie v Кitay çerez Мongoliю v 1820 i 1821 godah, Ç.1.- SPB., 1824.
• Turkestanskie vedomosti, (1892), №6.
• XASANOV, A., (1997) narodnıe dvijeniya v Кirgizii v period Кokandskogo hanstva, М.
• YSÖNBAEV, K., (1991), Alay kanışası ilimiy köz karaş menen, Кırgız Tuusu.