YAKUP NASIRLI’YA (1899-1958) GÖRE TÜRKMENİSTAN’DA MİLLİ MATBUAT

Yıl 2020, Cilt: 4 Sayı: 1, 45 - 50, 30.06.2020

Tahir Aşirov Osman Arıcan

Öz

1899-1958 yılları arasında yaşamış olan aydın Yakup Nasırlı, 1929 tarihinde Sovyet Türkmenistanı’nda matbuat üzerine “Turkmenovedeniye” (Türkmen Araştırmaları) dergisinde “Natspeçat v Turkmenistane: Kratkiy oçerk istorii periodiçeskoy peçati” (Türkmenistan’da Ulusal Basın: Süreli Yayınlar Tarihinin Kısa Bir Özeti) adlı bir makale kaleme almıştır. Nasırlı yazısında, o dönemde Sovyet Türkmenistanı’nda yayımlanan “Sadayı Pukara”, “Daŋ Yıldızı”, “Kızıl Yıldız”, “Türkmenistan”, “Dayhan”, “Yaş Kommunist”, “Zâhmet”, “Tokmak”, “Türkmen İli”, “Bolşevik”, “Pioner”, “Türkmen Medeniyeti” ve “Kızıl Yol” olmak üzere yedi gazete ile altı dergiden bahsetmektedir. Yazar, Türkmenistan’da çıkarılan gazeteler, dergiler hakkında genel bilgi sunmaktadır. Nasırlı’nın yazısında, adı geçen gazeteler ve dergiler, Türkmenistan açısından önemli yayınlardır. Çalışma, Sovyet Türkmenistanı’nda süreli yayınların gün yüzüne çıkması açısından önem arz eder. Bu açıdan Nasırlı “Türkmenistan’da Ulusal Basın: Süreli Yayınlar Tarihinin Kısa Bir Özeti” adlı yazısıyla, fikir ve anlayış bakımdan ‘milliliği’ yansıtan Türkistan matbuatının bilinmesini ister. Yakup Nasırlı’nın “Türkmen Araştırmaları” dergisindeki söz konusu makalesinin, Sovyet Türkmenistanı’nda süreli yayınların ortaya konması açısından değerli bir çalışma olduğu söylenebilir.

Anahtar Kelimeler

Nasırlı, Matbuat, Türkmenistan’da Matbuat

Kaynakça

• ANNAGURDOV, M. D. (1962). Sovet Türkmenistanın Metbugat Tarıhından Oçerkler (Kitap 2). Aşkabat: Türkmenistan Devlet Neşriyatı. AŞİROV, T, ARICAN, O. (2019a). “Y. M. Faktoroviç’e Göre Sovyet Türkmenistanı’nda Süreli Yayınlar”. Akademik Tarih ve Araştırmalar Dergisi, (1), 98-108. AŞİROV, T, ARICAN, O. (2019b). “Türkmen Basın Tarihinde “Tokmak” Dergisi”. Oğuz-Türkmen Araştırmaları Dergisi, 3 (2) , 121-131. AŞİROV, T. (2019). “Ependi (haz. Y. Nasırlı) Türkmendövletneşr, Aşgabat – 1941. s. 172”. Uluslararası Halkbilimi Araştırmaları Dergisi, 2 (2), 162-169. YEPİSKOPOSOV, G. L. (ed) (1970). Gazetı SSSR, 1917—1960: Bibliogr. spravoçnik. Moskva: Kniga. ILYASOV, K. ve Goçmıradov, H. (1990). Dövrün Aynası (“Sovet Türkmenistanı” gazeti 70 yaşadı). Aşkabat: Türkmenistan yay. İLYASOV, A. (1964). “Zakaspiskaya Tuzemnaya Gazeta” Kakˌ İstoçnik İzuçeniya İstorii Duhovnoy Kulturı Turkmenskogo Naroda”, Türkmenistan SSR İlimlar Akademiyasının Habarları: Cemiyetçilik İlimlerin Seriyası, Aşkabat, (4), s.3-9. JUMAYEV, K., E. İŞANGULIYEV (ed.) (1980). Türkmen Edebiyatının Tarıhı, (Cilt V. Kitap 1). Aşkabat: Ilım. KULMUHAMMEDOV, A. (1927). “Türkistan möçberinde milli metbuğat”. Türkmenistan, Aşkabat. NASIRLI, Y. (1929). “Natspeçat v Turkmenistane: Kratkiy oçerk istorii periodiçeskoy peçati”. Turkmenovedeniye. Aşkabat. (5), 15-18. SAMOYLOVİÇ, A. (1925). “Jurnal “Türkmen İli” (“Turkmenskiy Narod”). Vostok. Jurnal literaturı, nauki i iskusstva. Kniga pyataya. M. Pb: Vsemirnaya literatura.