The Idealism of Nizam-ı Âlem as a Concept of Origin in the Effect of Modernism on the Turkish State Perception

Yıl 2020, Cilt: 4 Sayı: 2, 193 - 202, 30.12.2020

Muhammet Mağat

Öz

In this study, it is mentioned as a concept of nizam-ı alem’s origin which is thought to have an important place in the life of Turkish state and society and that the remembered and respected studies have not been fully explained it yet. It will be tried to make inferences about what this ideal, which is thought to be search, and how it is understood. As the operational code of the virtue-centered ideal Turkish state, the concept of nizam-ı alem will be discussed within the framework justice-order-sovereignty relationship. Institutionalized nizam-ı alem within the modernity and new conception of conquest, nizam-ı alem and Turkish nationalism, and finally sufism and nizam-ı alem analysed under headings. On the basis of the research findings, it will be tried to understand that how nizam-ı alem as a thinking of origination.

Anahtar Kelimeler

Nizam-ı alem, Ideal State, Operational code, Justice, Sovereignty, Legitimacy

MODERNİZMİN TÜRK DEVLET ALGISINA ETKİSİNDE BİR KÖKEN TASAVVURU OLARAK NİZAM-I ÂLEM ÜLKÜSÜ

Öz

Bu çalışmada, Türk devlet ve toplum hayatında önemli bir yer tuttuğu ve yapılan hatırlı çalışmaların henüz tam olarak açıklayamadığı düşünülen bir köken tasavvuru olarak nizam-ı âlem ülküsüne değinilmektedir. Çalışma içeriğinde, bir arayış olduğu düşünülen bu ülkünün ne olduğu ve nasıl anlaşıldığına dair çıkarımlar yapılmaya çalışılmıştır. Erdem merkezli ideal Türk devletinin operasyonel kodu olarak nizam-ı âlem ve adalet-düzen-egemenlik ilişkisi çerçevesinden nizam-ı âlem kavramı ele alınmıştır. Modernitede kurumsallaşan nizam-ı âlem ve yeni fetih anlayışı, nizam-ı âlem ve Türk milliyetçiliği ve son olarak, tasavvuf ve nizam-ı âlem başlıkları altında analizler yapılmıştır. Araştırma bulgularına dayanılarak modernizmin Türk devlet algısına etkileri yelpazesinde, nizam-ı âlemin nasıl bir köken tasavvuruna dair olduğu anlaşılmaya çalışılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Nizam-ı alem, İdeal devlet, Operasyonel kod, Adalet, Egemenlik, Meşruiyet

Kaynakça

• Referans1 T.B.M.M. Zabıt Ceridesi. (1339, Teşrinievvel 29). 2. Dönem. 3.
• Referans2 Altuntaş, H. ve Şahin, M. (2011). Bakara Suresi 11. Ayet. Kur'an-ı Kerim Meali (s. 4). içinde Ankara: Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları.
• Referans3 Atalay, O. (2019). Türk'e Tapmak: Seküler Din ve İki Savaş Arası Kemalizm. İstanbul: İletişim Yayınları.
• Referans4 Barkan, Ö. L. (1942). Kolonizatör Türk Dervişleri. Ankara: Hamle Yayınları.
• Referans5 Bayram, M. (2007). Anadolu Selçuklularında Devlet Yapısının Şekillenmesi. Cogito, 4(29), 61-74.
• Referans6 Çalen, M. K. (2017). Osmanlıcılık ve İslamcılık Karşısında Türkçülük. İstanbul: Ötüken Neşriyat .
• Referans7 Demir, G. (2019, 4 9). Osmanlının Kuruluşunda Dervişlerin Rolü. Türk Ocakları Genç Kalemler: https://www.turkocaklari.org.tr/genc-kalemler/osmanlinin-kurulusunda-dervislerin-rolu-9504 adresinden alınmıştır
• Referans8 Demirhan, A. (2019). Kuruluş Sarmalı'ndan Kurtulmak: Osmanlı ve Hakimiyet Telakkileri. İstanbul : Dergah Yayınları.
• Referans9 Döğüş, S. (2015). Osmanlı Beyliği Topraklarında Ahi Zaviyeleri ve Şeyh Ede Balı Meselesi. OTAM, 37, 61-86.
• Referans10 Engin, M. S. (1934). Milliyetçiliğin Felsefi Esasları. Ülkü(12), 414-415.
• Referans11 George, A. (1969). ''The Operational Code'': A Neglected Approach to the Study of Political Leaders and Decision-Making. International Studies Quarterly, 190-222.
• Referans12 Görgün, T. (2000). Osmanlı'da Nizam-ı Alem Fikri ve Kaynakları Üzerine Bazı Notlar. İslam Araştırmaları Dergisi, 13(2), 180-188.
• Referans13 Günay, M. (Yöneten). (2019). Diriliş Ertuğrul [Sinema Filmi].
• Referans14 Karakuş, G. (2018). Cumhuriyet'in Politik-Teolojisi: Türkiye'de Kurucu İdeolojinin Sivil Din İhdası. Ankara: Cedit Neşriyat.
• Referans15 Katzenstein, P. J. (1996). The Culture of National Security: Norms and Identity in World Politics. New York: Columbia University Press.
• Referans16 Keskintaş, O. (2016). Osmanlı Devleti Döneminde Yazılan Siyasetnamelerde Adalet, Ahlak ve Nizam Düşüncesi Üzerine Bir İnceleme. Yayınlanmamış Doktora Tezi, 120. Ankara: Ankara Ünivesitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Referans17 Köse, F. (2019). Dilaver Cebeci'nin Hikaye ve Şiirlerinde Milli Kültür Unsurları. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, 42. Tokat: Tokat Gaziosmanpaşa Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Referans18 Köseoğlu, N. (2013). Türk Olmak Ya da Olmamak. İstanbul: Ötüken Neşriyat.
• Referans19 Kuran, E. (1997). Fuad Köprülü'nün Milliyetçiliği. Türkiyat Araştırmaları Dergisi(3), 243.
• Referans20 Kutlu, A. ve Koç, F. (2017). Devlet Aklı Kavrmında "Devlet Adamı" Figürü. Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 72(2), 333-354.
• Referans21 Mağat, M. (2019). Türkiye ve Amerika Birleşik Devletleri'nin Ulusal Güvenlik Sistemlerinin İncelenmesi: Türkiye İçin Öneriler. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Ankara: Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Referans22 Özke, E. V. (2010). Osmanlı Siyasetname Geleneğinde Değişim. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, 73-75. Bursa: Bursa Uludağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Referans23 Özköse, K. (2018). Osmanlı Devletinin Kuruluşuna Zemin Hazırlayan Kan ve Kol Kuvvetleri "Dervişler". Somuncu Baba Dergisi(207).
• Referans24 Öztürk, Ö. (2017). Siyaset ve Tasavvuf: Osmanlı Siyasi Düşüncesinde Tasavvufun Tezahürleri. İstanbul: Dergah Yayınları.
• Referans25 Parla, J. (2012). Babalar ve Oğullar: Tanzimat Romanının Epistemolojik Temelleri. İstanbul: İletişim Yayınları.
• Referans26 Pierson, C. (2015). Modern Devlet. (N. Kutluğ, ve B. Erdoğan, Çev.) Ankara: Chiviyazıları Yayınevi.
• Referans27 Turan, O. (2005). Türk Cihan Hakimiyeti Mefkuresi Tarihi: Türk Dünya Nizâmının Millî, İslami ve İnsani Esasları. Ankara: Ötüken Neşriyat.
• Referans28 Uludağ, S. (1997). Hankah. TDV İslam Ansiklopedisi: http://islamansiklopedisi.org.tr/hankah#1 adresinden alınmıştır
• Referans29 Wittek, P. (2013). Osmanlı İmparatorluğu'nun Doğuşu. (F. Berktay, Çev.) İstanbul: Pencere Yayınları.
• Referans30 Yıldırım, K. E. ve Yıldırım, A. (2017). Türkiye'nin Yumuşak Güç Sembollerinden Türk İşbirliği Koordinasyon Ajansı ve Yurtdışı Türkler ve Akraba Topluluklar Başkanlığı'na Genel Bir Bakış. Karadeniz(33), 203-219.
• Referans31 Zürcher, E. J. (2010). The Young Turk Legacy and Nation Building: From the Ottoman Empire to Ataturk's Turkey. I. B. Tauris.