SUUDİ ARABİSTAN’IN KAFKASYA VE ORTA ASYA’DA VAHHABİLİK POLİTİKASI

Yıl 2022, Cilt: 6 Sayı: 1, 89 - 102, 30.06.2022

Seyedmohammad Seyedı Asl

Öz

Sovyetler Birliği’nin çöküşünden sonra Orta Asya ve Kafkasya’da bir kimlik boşluğunun oluşması nedeniyle, bölgesel ve bölge dışı aktörler kimlik modellerini Orta Asya ve Kafkasya’ya kadar genişletmeye çalışmıştır. İran ve Türkiye, Orta Asya ve Kafkasya bölgesi ile olan tarihî ve kültürel bağları nedeniyle Orta Asya ve Kafkasya ülkeleriyle iletişim kurmak için daha uygun araçlar kullanan ülkeler arasında olmuştur. Bahsedilen ülkelerin aksine Suudi Arabistan, Orta Asya ve Kafkasya bölgesinde ikincil bir oyuncu olduğu için, birçok durumda sosyal alanlardan dışlanan ve Orta Asya ve Kafkasya’daki etkisini genişletmek için şiddet eylemlerine başvuran gruplarla ilişkilerini genişletmek zorunda kalmıştır. Bu grupların Sovyetler Birliği’nin dağılmasından sonraki yıllarda faaliyetleri esas olarak, Suudi Vahhabiliğinin entelektüel çevrelerinde kökleri aranması gereken algısal temellere dayanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Dış Politika, Mezhep, Suudi Arabistan, Kafkasya, Orta Asya, Vahhabilik

Kaynakça

• Abazov, Rafis. (2007). Culture and Customs of the Central Asian Republics, London: Greenwood Press.
• Afzali, R., Mirzadeh Koohshahi, M., Mahmoodi, A., Seyediasl, S. (2020). “A Geopolitical Approach Toward Deficit and Non- Growth of Democracy in The Middle East [Case Study: Iran and Saudi Arabia]”. Geopolitics Quarterly, 16(60): 234-263.
• Ahmadipour, Z., vd. (2012). “A Geopolitical Explanation for the Formation of Regional Organization in Geopolitical Area of Caspian-Central Asia”. Quarterly Horizons of Security, 4(13), 71-103.
• Akramova, D.(2009). Kırgızistan’da Din Eğitimi Sorunları ve Çözüm Arayışları, II. Uluslararası Sosyal Bilimciler Kongresi (22-24 Ekim 2008), Bişkek/ Kırgızistan, s.493-503.
• Al-Dakhıl, Khalid. (2009). “Wahhabism as an Ideology of State Formation”. Religion and Politics in Saudi Arabia: Wahhabism and the State, edited by Mohammed Ayoob, Hasan Kosebalaban, London: Lynne Rienner Publishers, 23-38.
• Al-Ibrahim, B. (2015). “ISIS, Wahhabism and Takfir”. Contemporary Arab Affairs, 8(3), 408-415.
• Alikhani, M. (2018). “Identity Orientation in Saudi Arabia's Foreign Policy and its Regional Implications”. International Studies Journal, 14(55), 181-210.
• Alrebh, A. F. (2017). “A Wahhabi Ethic in Saudi Arabia: Power, Authority, and Religion in a Muslim Society”. Sociology of Islam, 5(4), 278-302.
• Alsaif, T. (2013). “Relationship between State and Religion in Saudi Arabia: the Role of Wahabism in Governance”. Contemporary Arab Affairs, 6(3), 376-403.
• Arı, Tayyar. (2012). Geçmişten Günümüze ORTA DOĞU: Siyaset, Savaş ve Diplomasi, Bursa: Mkm Yayıncılık.
• Armanios, Febe. (December 2003). “The Islamic Traditions of Wahhabism and Salafiyya”, Congressional Research Service, Order Code RS21695.