Interactions of the Future: The Relationship Between Screenless Interfaces and User Experience Design

Yıl 2025, Sayı: 9, 1 - 8, 25.09.2025

Sevim Burçak Maraşlı , Ziyacan Bayar

https://doi.org/10.62425/at.1727769

Öz

Traditional screen-based interfaces are evolving into a new era due to rapid technological advancements and shifting user needs. At the core of this evolution lies Anderson's 1989 vision of computer technology becoming transparent and invisible to the user. Similarly, in the mid-1990s, Weiser laid the foundation for this transformation by arguing that the fundamentals of human-computer interaction should be reconsidered. He proposed that a “disappearing” or “invisible” form of computing offers a more natural and manageable mode of interaction between humans and machines. In the 2000s, Rosalind W. Picard contributed to this discourse by asserting that, if computers are to engage in natural interactions with humans, they must be equipped with the ability to recognize, understand, and even express emotions. She advocated for computers that not only respond to user commands but also proactively act based on the user’s emotional and physiological states.
These perspectives collectively form the foundation of the concept of Screenless Interfaces. With the proliferation of the Internet of Things (IoT) and the advancement of human-machine interaction, user experiences that do not require screens are gaining prominence. Screenless Interfaces engage users through alternative sensory inputs such as voice, touch, motion, and other perceptual modes. These interactions provide users with natural, responsive, and personalized experiences, opening new possibilities in the field of User Experience (UX) Design and fostering direct relationships between users and systems.
The aim of this study is to define the concept of Screenless Interfaces, which has become increasingly integrated into contemporary life, and to examine their impact on User Experience Design. To this end, a literature review is conducted to analyze the recent history of Screenless Interfaces and to explore their relationship with UX. Additionally, through the analysis of films and television series, the study discusses the innovative contributions and potential interface designs that Screenless Interfaces may offer to future interaction products. By presenting its findings, the study seeks to shed light on the concept and future of Screenless Interfaces, and to articulate their connection with User Experience Design.

Anahtar Kelimeler

Screenless Interface Design , Wearable Technologies , User Experience Design , Internet of Things

Etik Beyan

The authors declare that there is no conflict of interest.

Geleceğin Etkileşimleri: Ekransız Arayüzler ve Kullanıcı Deneyimi Tasarımı İlişkisi

Öz

Geleneksel Ekran Tabanlı Arayüzler, teknolojideki hızlı ilerlemeler ve kullanıcı ihtiyaçlarındaki değişikliklerle birlikte yeni bir döneme doğru evrilmektedir. Bu evrimin temelinde Anderson’un 1989 yılındaki bilgisayar teknolojisinin şeffaf ve kullanıcıya görünmez hale gelmesi görüşü vardır. Ayrıca 1990’lı yılların ortalarında insan-bilgisayar etkileşiminin temellerinin yeniden düşünülmesi gerektiğini ileri süren Weiser, bilgisayarın “görünmez” ya da “yok olan” formunun, insan-makine etkileşiminde daha doğal ve denetlenebilir olduğu görüşüyle bu mevcut evrimin temellerini atmaktadır. 2000’li yıllarda ise Rosalind W. Picard bilgisayarların bizimle doğal bir etkileşime girmesini istiyorsak, bilgisayarlara duyguları tanıma, anlama, hatta sahip olma ve ifade etme yeteneğini vermemiz gerektiğini ileri sürerek bilgisayarların yalnızca kullanıcıdan gelen komutlara yanıt vermekle kalmayıp; kullanıcının duygusal ve fizyolojik durumuna göre proaktif olarak eyleme geçmesini önerir. Tüm bu görüşler, Ekransız Arayüz kavramının zeminini oluşturmuştur. Nesnelerin İnterneti (IoT) kavramının yaygınlaşması, İnsan-Makine etkileşiminin gelişimi ile, ekran gereksinimi olmayan Kullanıcı Deneyimleri ön plana çıkmaktadır. Ekransız Arayüzler; ses, dokunma, hareket ve diğer duyusal girdi biçimlerini kullanarak kullanıcılarla etkileşime geçmektedir. Bu etkileşimler kullanıcılara; doğal, duyarlı, kişiselleştirilmiş deneyimler sağlayarak Kullanıcı Deneyimi Tasarımı alanında yeni imkânlar yaratmakta ve doğrudan bir ilişki kurmaktadır. Çalışmanın amacı güncel yaşamımıza dahil olan Ekransız Arayüz kavramını tanımlamak ve Ekransız Arayüzlerin Kullanıcı Deneyimi Tasarımı üzerindeki etkilerini araştırmaktır. Bu amaç doğrultusunda, Ekransız Arayüzlerin yakın geçmişi literatür taraması yöntemi ile analiz edilmekte ve Kullanıcı Deneyimi ile olan ilişkisi tartışılmaktadır. Ayrıca, dizi ve film analizleri ile Ekransız Arayüzlerin geleceğin etkileşim ürünlerine sunabileceği yenilikçi katkılar ve potansiyel arayüz tasarımları ele alınmaktadır. Çalışma, elde ettiği bulgular ile Ekransız Arayüz kavramına ve Ekransız Arayüzlerin geleceğine ışık tutarak Ekransız Arayüzlerin, Kullanıcı Deneyimi Tasarımı ile olan ilişkisini açıklamayı hedeflemektedir.

Anahtar Kelimeler

Ekransız Arayüz Tasarımı , Giyilebilir Teknolojiler , Kullanıcı Deneyimi Tasarımı , Nesnelerin İnterneti

Etik Beyan

Yazarlar, çıkar çatışması olmadığını beyan etmiştir.

Kaynakça

• Alben, L. (1996). Quality of experience: Defining the criteria for effective interaction design. Interactions, 3(3), 11–15.
• Aleksa, M., Schaub, A., Erdelean, I., Wittmann, S., Soteropoulos, A., & Fürdös, A. (2024). Impact analysis of Advanced Driver Assistance Systems (ADAS) regarding road safety – Computing reduction potentials. European Transport Research Review, 16(39). https://doi.org/10.1186/s12544-024-00654-0
• Anderson, J. (1989). Multimedia: About interface. Akt. Kasap, C. B. (2019). Etkileşim tasarımı ve arayüz tasarımı felsefesinin iletişim ve semiyotik açısından değerlendirilmesi. Sanat ve Tasarım Dergisi, 24, 209–233.
• Apple. (2023). Apple Vision Pro. https://www.apple.com/apple-vision-pro/
• Cipresso, P., Chicchi Giglioli, I., Alcañiz, M., & Riva, G. (2018). The past, present, and future of virtual and augmented reality research: A network and cluster analysis of the literature. Sec. Human-Media Interaction, 9. https://doi.org/10.3389/fpsyg.2018.02086
• Corbett, E., & Weber, A. (2016). What can I say?: Addressing user experience challenges of a mobile voice user interface for accessibility. Association for Computing Machinery, 72–82. https://doi.org/10.1145/2935334.2935386
• Cottle, K. (2017). Current patterns of ownership and usage of mobile technology in older adults. https://scholarsarchive.byu.edu/etd/6521
• Deepa A, D., & Devika, V. (2022). Ekransız ekranlar: Ortaya çıkan bilgisayar teknolojisi. Uluslararası Bilim, Teknoloji ve Mühendislik Dergisi, 10(6), 1162–1168. https://doi.org/10.22214/ijraset.2022.43963
• Gustafson, S., Bierwirth, D., & Baudisch, P. (2010). Imaginary interfaces: Spatial interaction with empty hands and without visual feedback. UIST ‘10: Proceedings of the 23rd Annual ACM Symposium on User Interface Software and Technology, 3–12. https://doi.org/10.1145/1866029.186603
• Hassenzahl, M. (2011). User experience and experience design. The Interaction Design Foundation. https://www.researchgate.net/publication/259823352_User_Experience_and_Experience_Design
• Hoy, M. (2018). Alexa, Siri, Cortana, and more: An introduction to voice assistants (M. B. Hoy, Ed.). Medical Reference Services Quarterly, 37(1), 81–88. https://doi.org/10.1080/02763869.2018.1404391
• Kılıç, H. (2017). Giyilebilir teknoloji ürünleri pazarı ve kullanım alanları. Aksaray Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 9(4), 99–112. http://aksarayiibd.aksaray.edu.tr/tr/pub/issue/35013/389593
• Kuniavsky, M. (2010). Smart things: Ubiquitous computing user experience design. Elsevier.
• Luger, E., & Sellen, A. (2016). “Like having a really bad PA”: The gulf between user expectation and experience of conversational agents. Proceedings of the 2016 CHI Conference on Human Factors in Computing Systems, 5286–5297. https://doi.org/10.1145/2858036.2858288
• Mark Weiser, J. S. (1996). The coming age of calm technology. Retrieved June 13, 2017, from http://www.ubiq.com/hypertext/weiser/acmfuture2endnote.htm
• Narter, Ç. (2019). Elektronik iletişim araçları etkileşim tasarımı alanında haptik arayüz ve kullanıcı gruplarında ürün okunabilirliği olgusu. Sanat ve Tasarım Çevrimiçi Dergisi, 7(2), 59–68.
• Norman, D. (2013). The design of everyday things (Revised and expanded edition).
• Norman, D., Henderson, A., & Miller, J. (1995). What you see, some of what’s in the future, and how we go about doing it: HI at Apple Computer. Conference Companion on Human Factors in Computing Systems. https://doi.org/10.1145/223355.223477
• Oviatt, Ş. (1999). Ten myths of multimodal interaction. Communications of the ACM, 42(11), 74–81. https://doi.org/10.1145/319382.319398
• Picard, R. (2000). Affective computing. MIT Press. Retrieved May 5, 2025, from https://ayanetwork.com/aya/ngolo/seizethetime/Affective%20computing%20by%20Rosalind%20W.%20Picar d%20%28z-lib.org%29.pdf
• Porcheron, M., Fischer, J., Reeves, S., & Sharples, S. (2018). Voice interfaces in everyday life. Association for Computing Machinery, 1–12. https://doi.org/10.1145/3173574.3174214
• Purington, A., Taft, J., Sannon, S., Bazarova, N., & Taylor, S. (2017). “Alexa is my new BFF”: Social roles, user satisfaction, and personification of the Amazon Echo. CHI EA ‘17: Proceedings of the 2017 CHI Conference Extended Abstracts on Human Factors in Computing Systems, 2853–2859. https://doi.org/10.1145/3027063.3053246
• Raj, D., & Ha-Brookshire, J. (2015). Exploration of knowledge creation processes and work environments in the wearable technology industry. International Textile and Apparel Association (ITAA) Annual Conference Proceedings, 137.
• Rakotomalala, F., Randriatsarafara, H., Manda Vy, R., & Richard, H. (2021). Voice user interface: Literature review, challenges and future directions. System Theory, Control and Computing Journal, 1(2), 65–89. https://doi.org/10.52846/stccj.2021.1.2.26
• Sağbaş, E., Ballı, S., & Yıldız, T. (2016). Giyilebilir akıllı cihazlar: Dünü, bugünü ve geleceği. XVIII. Akademik Bilişim Konferansı, 749–756. Aydın, Türkiye. https://ab.org.tr/ab16/bildiri/243.pdf
• Smyk, A. (2017). Sıfır UI: Ekran olmayan etkileşimler için tasarım. Düşünme Tasarımı. https://medium.com/thinking-design/zero-ui-designing-for-screenless-interactions-8b2215bc2d9f
• Sönmez Çakır, F., Aytekin, A., & Tüminçin, F. (2018). Nesnelerin interneti ve giyilebilir teknolojiler. Sosyal Araştırmalar ve Davranış Bilimleri Dergisi, 4(5), 84–95. https://dergipark.org.tr/tr/pub/sadab/issue/38842/452877
• Sutherland, I. (1958). A head-mounted three dimensional display. Proceedings of the December 9–11, 1968, Fall Joint Computer Conference, Part I, 757–764. https://doi.org/10.1145/1476589.1476686
• Wardhanie, A., & Rahmawati, E. (2022). Pengenalan dan penerapan user interface and user experience design for beginners. Batara Wisnu Journal Indonesian Journal of Community Services, 2(3), 536–544. https://doi.org/10.53363/bw.v2i3.129
• Yetmen, G. (2017). Giyilebilir teknoloji. Ulakbilge, 5(9). https://doi.org/10.7816/ulakbilge-05-09-13
• Yum, M. (2021). Kullanıcı deneyimi tasarımı ekseninde iletişim ve etkileşim değerinin belirlenmesi: ‘Bu forma bizim kampanyası. Online Journal of Art and Design, 9(3), 163–171. https://adjournal.net/articles/93/9313.pdf
• Yüksel, E. (2023). Dijital spor medyasında kullanıcı deneyimi ve kullanıcı deneyiminin unsurları çerçevesinde “The Athletic”. Yeni Medya Elektronik Dergisi, 7(3), 286.
• Image References
• Image 1. Akıllı Saatler https://tr.wikipedia.org/wiki/Ak%C4%B1ll%C4%B1_saat#/media/Dosya:Smartwatches.jpg adresinden 2024 tarihinde alınmıştır.
• Image 2. Ivan Sutherland‘in Demokles’in Kılıcı https://medium.com/@redhorizon/vr%C4%B1n-tarihi-f061581433d6 adresinden 2025 tarihinde alınmıştır.
• Image 3. Apple Vision Pro https://www.apple.com/apple-vision-pro/ adresinden 2024 tarihinde alınmıştır.
• Image 4. Apple Siri https://www.oggusto.com/teknoloji/siri-nedir-nasil-kullanilir-komutlari adresinden 2024 tarihinde alınmıştır.