Adaptation of Family Leisure Activity Profile into Turkish: Validity and Reliability Analysis

Yıl 2025, Cilt: 36 Sayı: 1, 77 - 91

Beyza Merve Akgül , Tebessüm Ayyıldız Durhan , Ferhat Kılıçarslan

https://doi.org/10.17123/atad.1504006

Öz

Examining how families spend their leisure time and the effects of these activities on family dynamics is an important need for research in this field. The aim of this study is to adapt the Family Leisure Time Activity Profile Scale developed by Zabriskie and McCormick (2001), which allows the examination of families’ leisure time habits in terms of type, duration and frequency, into Turkish and to introduce it to the Turkish literature by conducting validity and reliability analyses. Accordingly, data were collected from 261 individuals with nuclear families living in Ankara for confirmatory factor analysis (CFA) and 81 individuals for retest analyses. In the scale adaptation process, language equivalence, content validity and construct validity analyses were conducted. Reliability analyses were conducted using Cronbach’s Alpha coefficient and retest method. As a result of the analyses, it was determined that the Turkish adapted version of the Family Leisure Time Activity Profile Scale was culturally appropriate and met the validity and reliability criteria. The scale was determined to be an effective tool for examining the leisure time utilization processes of families in the Turkish family structure.

Anahtar Kelimeler

Family recreation, Leisure, Activity profile

Aile Boş Zaman Aktivite Profili Ölçeği’nin Türkçeye Uyarlanması: Geçerlilik ve Güvenirlik Analizi

Öz

Ailelerin boş zamanlarını nasıl değerlendirdiği ve bu etkinliklerin aile dinamiklerine olan etkilerinin incelenmesi, bu alandaki araştırmalar için önemli bir ihtiyaçtır. Bu çalışmanın amacı, ailelerin boş zaman değerlendirme alışkanlıklarının tür, süre ve sıklık açısından incelenmesine olanak tanıyan Zabriskie ve McCormick (2001) tarafından geliştirilen Aile Boş Zaman Aktivite Profili Ölçeği’nin Türkçeye uyarlanması ve geçerlilik ile güvenirlik analizlerinin yapılarak Türkçe alan yazına kazandırılmasıdır. Bu doğrultuda, doğrulayıcı faktör analizi (DFA) için Ankara’da yaşayan ve çekirdek ailesi olan 261 bireyden, tekrar test analizleri için ise 81 bireyden veri toplanmıştır. Ölçek uyarlama sürecinde dil eşdeğerliği, kapsam geçerliği ve yapı geçerliğine yönelik analizler yapılmıştır. Güvenirlik analizleri Cronbach’s Alpha katsayısı ve tekrar test yöntemiyle gerçekleştirilmiştir. Analizler sonucunda, Aile Boş Zaman Aktivite Profili Ölçeği’nin Türkçeye uyarlanmış versiyonunun kültürel olarak uygun olduğu ve geçerlilik ile güvenirlik kriterlerini karşıladığı tespit edilmiştir. Ölçeğin, Türk aile yapısında ailelerin boş zaman değerlendirme süreçlerini incelemek için etkili bir araç olduğu belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Aile rekreasyonu, Boş zaman, Aktivite profili

Etik Beyan

Mevcut araştırma Gazi Üniversitesi Rektörlüğü Etik Komisyonu'nun 03.0.2023 tarih ve 17 sayılı toplantısında görüşülmüş olup E-77082166-604.01.02-764312 onay sayısı ile etik açıdan uygun olduğuna karar verilmiştir.

Kaynakça

• Agate, J. R., Zabriskie, R. B., Agate, S. T. ve Poff, R. (2009). Family Leisure Satisfaction and Satisfaction with Family Life, Journal of Leisure Research, 41 (2): 205-223.
• Agate, S. T., Zabriskie, R. B. ve Eggett, D. L. (2007). Praying, Playing, and Successful Families: An Examination of Family Religiosity, Family Leisure, and Family Functioning, Marriage & Family Review, 42 (2): 51-75.
• Altunışık, R., Coşkun, R., Bayraktaroğlu, S. ve Yıldırım, E. (2010). Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri: SPSS Uygulamalı, Sakarya: Sakarya Yayıncılık.
• Aslan, N. (2009). An Examination of Family Leisure and Family Satisfaction Among Traditional Turkish Families, Journal of Leisure Research, 41 (2): 157-176.
• Baumgartner, H. ve Homburg, C. (1996). Applications of Structural Equation Modeling in Marketing and Consumer Research: A Review, International Journal of Research in Marketing, 13 (2): 139-161.
• Bentler, P. M. (1980). Multivariate Analysis with Latent Variables: Causal Modeling, Annual Review of Psychology, 31: 419-456.
• Bowen, M. (1966). The Use Of Family Theory in Clinical Practice, Comprehensive Psychiatry, 7 (5): 345-74.
• Brislin, R. W. (1986). The Wording and Translation of Research Instruments. In W. J. Lonner ve J. W. Berry (Eds.), Field Methods In Cross-Cultural Research (ss. 137–164). Los Angeles: Sage Yayınları.
• Dodd, D., Zabriskie, R., Widmer, M. ve Eggett, D. (2009). Contributions of Family Leisure to Family Functioning Among Families That Include Children with Developmental Disabilities, Journal of Leisure Research, 41 (2): 261-286.
• Fişek, G. O. ve Scherler, H. R. (1996). Toplumsal Değişim ve Eşler: Cinsiyet Senaryolarının Sınırlarını Genişletme Amaçlı Bir Terapi Yaklaşımı, Türk Psikoloji Dergisi, 11 (36): 1-11.
• Fişek, N. (1982). Sağlık Hizmetleri ve İşçi Sağlığı Ailelerinin Sağlık Sorunları. Modern Yönetim Semineri, Türk-İş Yayınları, 15 (13): 13-30.
• Freeman, P. ve Zabriskie, R. (2003). Leisure And Family Functioning in Adoptive Families: Implications for Therapeutic Recreation, Therapeutic Recreation Journal, 37 (1): 73-93.
• George, D. ve Mallery, P. (2010). SPSS For Windows Step By Step: A Simple Guide And Reference, 17.0 update. Boston: Allyn & Bacon.
• Haşıloğlu, S. B., Baran, T. ve Aydın, O. (2015). Pazarlama Araştırmalarındaki Potansiyel Problemlere Yönelik Bir Araştırma: Kolayda Örnekleme ve Sıklık İfadeli Ölçek Maddeleri, Pamukkale İşletme ve Bilişim Yönetimi Dergisi, 2 (1): 19-28.
• Hooper, D. ve Mullen, M. R. (2008). Structural Equation Modelling: Guidelines For Determining Model Fit, Electronic Journal of Business Research Methods, 6 (1): 53-60.
• Holman, T. B. ve Epperson, A. (1984). Family And Leisure: A Review of the Literature with Research Recommendations. Journal of Leisure Research, 16 (4): 277-294.
• Hornberger, L. B, Zabriskie, R. B ve Freeman, P. (2010) Contributions of Family Leisure to Family Functioning Among Single-Parent Families, Leisure Sciences: An Interdisciplinary Journal, 32 (2): 143-161.
• Johnson H. A, Zabriskie R. B. ve Hill B. (2006) The Contribution of Couple Leisure Involvement, Leisure Time, and Leisure Satisfaction to Marital Satisfaction, Marriage & Family Review, 40 (1): 69-91.
• Kara, F. M. (2022). Serbest Zaman, Aile Rekreasyonu ve Değişen Baba Rolleri. Babalar ve Kızları Çok Disiplinli Bir Yaklaşım, Ege Üniversitesi Yayınları Kadın Sorunları Uygulama ve Araştırma Merkezi, 12: 75-92.
• Karagöz, Y. (2019). SPSS AMOS Meta Uygulamalı İstatistiksel Analizler, Ankara: Nobel Yayıncılık.
• Kline, R. B. (2011). Principles And Practice of Structural Equation Modeling. New York: The Guilford Press.
• Kulaksızoğlu, A., Dilmaç, B., Ekşi, H. ve Otrar, M. (2003). Uyum Ölçeği-Üniversite Formu’nun Dilsel Eşdeğerlik, Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması, Eğitim Bilimleri ve Uygulama, 2 (3): 49-64.
• Lee, B., Graefe, A. ve Burns, R. (2008). Family Recreation: A Study of Visitors Who Travel with Children, World Leisure Journal, 50: 259- 267.
• Mactavish, J. ve Schleien, S. (2004). Re-Injecting Spontaneity And Balance in Family Life: Parents' Perspectives on Recreation in Families That Include Children With Developmental Disability, Journal of Intellectual Disability Research, 48 (2): 123-141.
• Melton, K. (2014). Advancing Measurement Of Family Leisure (Basılmamış Doktora Tezi). Texas: A&M University Recreation Park and Tourism Sciences.
• Melton, K. (2017). Family Activity Model: Crossroads of Activity Environment and Family Interactions in Family Leisure, Leisure Sciences, 39 (5): 457-473.
• Melton, K., Ellis, G. ve Zabriskie, R. (2016). Assessing Alternative Techniques for Scaling The Family Leisure Activity Profile: Recommendations For Future Family Leisure Measurement, Leisure Sciences, 38 (2): 179-198.
• Melton, K. ve Ellis, G. D. (2019). Measurement Of Time Involvement in Family Activities: Alternative Scaling Procedures for the Family Leisure Activity Profile, Leisure Sciences, 41 (6): 535-541.
• Olson, D. H. (2000). Circumplex Model of Marital and Family Systems, Journal of Family Therapy, 22 (2): 144- 167.
• Pomfret, G. ve Varley, P. (2019). Families at leisure outdoors: Well-being through adventure. Leisure Studies, 38 (4): 494-508.
• Shaw, S. (2008). Family Leisure And Changing Ideologies of Parenthood, Sociology Compass, 2 (2): 688-703.
• Shaw, S. M. ve Dawson, D. (2001). Purposive Leisure: Examining Parental Discourses on Family Activities. Leisure Sciences, 23: 217-231.
• Tavşancıl, E. (2018). Tutumların Ölçülmesi ve SPSS ile Veri Analizi. Ankara: Nobel Yayıncılık.
• Townsend, J. A., Van Puymbroeck, M. ve Zabriskie, R. B. (2017). The Core and Balance Model of Family Leisure Functioning: A Systematic Review, Leisure Sciences, 39 (5): 52-72.
• Ward, P. ve Zabriskie, R. (2011). Positive Youth Development Within A Family Leisure Context: Youth Perspectives of Family Outcomes, New Directions for Youth Development, 2011 (130): 29-42.
• West, P. C. ve Merriam Jr, L. C. (2009). Outdoor Recreation and Family Cohesiveness: A Research Approach, Journal of Leisure Research, 41 (3): 351-359.
• Williamson, M. C. (2013). The Contribution Of Family Leisure To Family Functioning And Family Satisfaction Among Urban Russian Families (Basılmamış Yüksek Lisans Tezi). Utah: Brigham Young University Marriott School of Management; Recreation Management.
• Zabriskie, R. B. (2000). An Examination of Family And Leisure Behavior Among Families With Middle-School-Aged Children. Indiana University.
• Zabriskie, R. B. (2001). Family Recreation: How Can We Make A Difference?, Parks & Recreation, 36: 30-42.
• Zabriskie, R. B., Aslan, N. ve Williamson, M. (2018). Turkish Family Life: A Study of Family Leisure, Family Functioning, and Family Satisfaction, Journal of Leisure Research, 49 (1): 8-27.
• Zabriskie, R. B. ve Freeman, P. (2004). Contributions of Family Leisure to Family Functioning Among Transracial Adoptive Families, Adoption Quarterly, 7 (3): 49-77.
• Zabriskie, R. B. ve McCormick, B. P. (2001). The Influences Of Family Leisure Patterns On Perceptions Of Family Functioning. Family Relations, 50 (3): 281-289.
• Zabriskie, R. B. ve McCormick, B. P. (2003). Parent and Child Perspectives of Family Leisure Involvement and Satisfaction with Family Life. Journal of Leisure Research, 35 (2): 163-189.