TÜRKİYE’DE GÖÇÜN KADIN YAŞAMINA OLAN ETKİLERİNİN TOPLUMSAL CİNSİYET BAĞLAMINDA İNCELENMESİ

Yıl 2021, Cilt: 3 Sayı: 2, 89 - 101, 23.12.2021

Esra Tavukçu , Nevin Hotun Şahin

https://doi.org/10.51621/atakad.909228

Cited By: 2

Öz

Çalışmamızda mevcut literatüre dayanarak, göç sürecinden çoğu zaman olumsuz etkilenen bir grup olan kadınların, Türkiye’de göç nedeniyle yaşadıkları sorunları toplumsal cinsiyet bakış açısıyla değerlendirerek soruna dikkat çekilmesi amaçlanmıştır. Literatür taraması sonucunda incelenen 13 yayın çalışmaya dahil edilmiştir. Kadınların göç nedeniyle karşılaştıkları sorunlar; göçün aile yaşamına , sosyal yaşama, çalışma yaşamına, eğitim hayatına, genel sağlık ile üreme sağlığına etkileri alt başlıkları ile toplumsal cinsiyet bağlamında değerlendirilmiştir. Bulgulara göre göç ile birlikte kadınların yaşadıkları temel sorunlar, göç ettikleri ülkenin dilini bilmemeleri nedeniyle sosyal dışlanmaya maruz kalma, eğitimlerinin kesintiye uğraması, çalışma yaşamında toplumsal cinsiyet rollerine dayalı kayıt dışı, düşük ücretli, güvencesiz ve vasıfsız işlerde sigortasız olarak çalıştırılmalarıdır. Diğer temel sorunlar, hem iş yaşamlarında hem de olumsuz yaşam koşulları nedeniyle aile içerisinde istismarın farklı çeşitlerine maruz kalmaları, sosyal güvencelerinin bulunmaması nedeniyle de genel sağlık ve üreme sağlığı hizmetlerine erişimle ilgili sınırlılıklar yaşamaları olarak göze çarpmaktadır. Bu bağlamda göçmen kadınların ve kız çocuklarının göç ettikleri ülkenin dilini öğrenebilmeleri için gerekli düzenlemelerin yapılması ve eğitimlerinin devamlılığının sağlanması, göçmen kadınların çalışma yaşamında erkekler ile eşit statü, eşit ücret ve eşit sosyal haklara sahip olarak çalışabilmelerinin önünün açılması önem arz etmektedir. Maruz kaldıkları cinsel taciz ve tecavüze karşı cezai işlem uygulanması ve şiddete maruz kalan göçmen kadınlara koruma sağlanması, yaşadıkları kamplar ile barındıkları konutlara düzenli ziyaretler düzenlenerek gerekli sağlık hizmetinin sunulması ve sağlık hizmetlerine erişimin önündeki engellerin kaldırılması gerekmektedir.

Anahtar Kelimeler

Göç, Kadın, Toplumsal cinsiyet

Destekleyen Kurum

Yok

Proje Numarası

Yok

INVESTIGATION OF EFFECT OF MIGRATION IN GENDER CONTEXT OF WOMEN LIVING IN TURKEY

Öz

We aimed to draw attention to the problems experienced by women from migration in our country from a gender perspective. As a result of the literature review, 13 publications were included in the study. The problems were evaluated in the context of gender and the sub-headings of the effects of migration on family, social, educational and working life and also in terms of general and reproductive health. The main problems of immigrant women are being exposed to social exclusion because of language problems, interruption in education, unemployment, low paid, unsecured and unskilled jobs in working life based on gender roles. Other problems are that they are exposed to different types of abuse in the family due to both working life and negative living conditions, lack of social security, limitations on access to general and reproductive health services. It is important to make the necessary arrangements for the immigrant women and girls to learn the language of the country and to ensure the continuity of their education, to cover the way to work with equal status, equal pay and equal social rights as men. Protection of immigrant women who are subjected to gender violence, sexual harassment and rape is essential, regular visits to the camps and residences where they live and the provision of necessary health services and barriers to access to health services should be removed.

Anahtar Kelimeler

Gender, migration, women

Proje Numarası

Yok

Kaynakça

• AFAD. (2014). Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı. Türkiye’deki Suriyeli Kadınlar. Erişim tarihi: 18.11.2019.
• AFAD. (2017). Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı Türkiye'deki Suriyelilerin Demografik Görünümü, Yaşam Koşulları ve Gelecek Beklentilerine Yönelik Saha Araştırması_2017. (Erişim tarihi: 22.10.2021).
• Akhavan, S., Bildt, C., & Wamala, S. (2007). Work-related health factors for female immigrants in Sweden. Work, 28:135-143.
• Akıncı B, N. A. (2015). Uyum süreci üzerine bir değerlendirme: Göç ve toplumsal kabul.Göç araştırmaları dergisi, 1(2) 58-83.
• Akpınar, T. (2017). Türkiye’deki Suriyeli mülteci çocukların ve kadınların sosyal politika bağlamında yaşadıkları sorunlar. Balkan ve Yakın Doğu Sosyal Bilimler Dergisi, 3(03), 16-29.
• Aksu, H., & Sevil, Ü. (2010). Göç ve Kadın Sağlığı. Maltepe Üniversitesi Hemşirelik Bilim Ve Sanatı Dergisi, 2(3), 134-138.
• Arabacı, Z., Hasgül, E., & Serpen, A. (2016). Migrant women and migration's effect on women’s health in Turkey. Sosyal Politika Çalışmaları Dergisi, (36), 129-144.
• Arabacı, Z., Hasgül, E., & Serpen, A. (2016). Türkiye’de Kadın Göçmenlik Ve Göçün Kadın Sağlığı Üzerine Etkisi. Sosyal Politika Çalışmaları Dergisi, (36), 129-144.
• Aydoğan, S., & Metintaş, S. (2017). Türkiye’ye gelen dış göç ve sağlığa etkileri. Türk Dünyası Uygulama ve Araştırma Merkezi Halk Sağlığı Dergisi, 2 (2), 37-45.
• Bahadır, H. U. (2015). Tanımlayıcı bir alan araştırması:Suriye'li sığınmacı kadınların üreme sağlığı. 18. Ulusal HalkSağlığı Kongresi, Bildiri Kitabı, İzmir 2015 s:1008-1009.
• Balcılar, M. (2016). Türkiye’deki Suriyeli mültecilerin sağlık durumu araştırması Türkiye’de yaşayan suriyeli mültecilerdebulaşıcı olmayan hastalık risk faktörleri sıklığı, AFAD, T.C.Sağlık Bakanlığı, World Health Organisation.
• Balic, D., Rizvanovic, M., Sajko, M., & A, B. (2014). Age at natural menopause in refugee and domicile women who lived in Tuzla Canton in Bosnia and Herzegovina during and after the war. Menopause: The Journal of The North American Menopause Society.
• Barın, H. (2015). Türkiye’deki Suriyeli Kadınların Toplumsal Bağlamda Yaşadıkları Sorunlar ve Çözüm Önerileri. The Journal of Mıgratıon Studıes 1(2) 10-56.
• Baş, D., Arkant, C., Muqat, A., Arafa, M., Sipahi, T., & Eskiocak, M. (2015). Edirne'deki Suriyeli sığınmacıların durumu.18. Ulusal Halk Sağlığı Kongresi Kongre Kitabı, Konya, 5-9 Ekim, 214.
• Baş, M., Molu, B., Gör, A., Tuna, H., & Baş, İ. (2017). Göç eden ailelerin sosyo-kültürel ve ekonomik değişiminin kadın ve çocuk yaşamına etkisi. İnsan Ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 6(3), 1680-1693.
• Başterzi D, A. (2017). Mülteci, Sığınmacı ve Göçmen Kadınların Ruh Sağlığı. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar-Current Approaches in Psychiatry 2017; 9(4):379-387.
• Berger, R. (2004). Immigrant Women Tell Their Stories. New York: The Haworth Press.
• Beşer, A. (2012). Göç, kültür ve sağlık ilişkisi. Kültürlerarası Hemşirelik, Tıp Kitabevi, İstanbul, 57-71.
• Bhasin, K. (2003). Toplumsal Cinsiyet: Bize Yüklenen Roller. Kadav Yayınları, İstanbul.
• Bilican, G., & Ayan, S. (2016). İç göç ve kentleşme sürecinde kadının ekonomik yoksunluğu. Journal of International Social Research, (9) 46, 390-398.
• Chandra, P. (2011). Mental health issues related to migration in women. In Migration and mental health (Eds. D Bhugra, S Gupta):290-219. New York, Cambridge University Press.
• Cohen, J. H., & Sirkeci, İ. (. (2011). Cultures of Migration: The Global Nature of Contemporary Mobility. Austin.
• Coşkun, E. (2017). Türkiye'de Kağıtsız Göçmen Kadınlar ve Sosyal Hizmetler. Çalışma ve Toplum Dergisi, 54(3), 1299-1315.
• Çakmak, S. (2010). Değişen hayatların görünmez sahipleri: Göçmen kadınlar. Feminist Eleştiri Dergisi, 2, 50-64. (Erişim tarihi : 18.03.2017).
• Çaman, K., & Özvarış, Ş. (2010). Uluslararası göç ve kadın sağlığı. Sağlık ve Toplum, 20 (4), 3-13.
• Çelik, N., & Sevil, Ü. (2016). Göç ve kadın.Turkiye Klinikleri Journal of Obstetric-Women's Health and Diseases Nursing-Special Topics. 2(2 74-79.).
• Demirdizen, D. (2013). Türkiye'de Ev Hizmetlerinde Çalışan Göçmen Kadınlar: Yeni Düzenlemelerle Yarı Köle Emeğine Doğru mu?. Çalışma ve Toplum, 38(3), 325-346.
• Dias, S., Gama, A., Cargaleiro, H., & Martin, M. (2012). Healthworkers' attitudes toward ımmigrant patients: A cross-sectional survey in primary health care services. Human Resources for Health, 10: 14, 1-6.
• Doğanay, H., Şahin, F., & Özdemir, Ö. (2007). Feminist coğrafya ve kadın göçmenler. Doğu Coğrafya Dergisi, 12 (17), 7-16.
• Dökmen, Z. (2009). Toplumsal Cinsiyet: Sosyal Psikolojik Açıklamalar. Sistem Yayıncılık, İstanbul. El-Masri, R., Harvey, C., & R, G. (2013). Shifting Sands: Changing Gender Roles among Refugees in Lebanon. Oxford, Oxfam.
• Enstitüsü, H. Ü. (2006). Türkiye Göç ve Yerinden Olmuş Nüfus Araştırması. Hacettepe Üniversitesi Nüfus Etütleri Enstitüsü Ankara.
• Erdat, B. (2004). Toplumsal Cinsiyet Sorunları ve Kız Çocuklarının Okutulmaması. Pamukkale Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Yayınlanmamış Bitirme Tezi.
• Erdoğan, M., & A, G. (2018). Göç ve Kadın Ekseninde Trabzon’da ki Suriyeli-Afgan Kadınların Sosyo-Demografik Analizi. Turkish Studies Volume 13/18.
• Etiler, N., & K, L. (2010). Göçmenlerde Sağlık Sorunları: Ev Hizmetlerinde Bir Alan Araştırması Sosyal Haklar Ulusal Sempozyumu II Bildiriler, 93-118. Petro İş Yayını, İstanbul.
• Fıne, C. (2011). Toplumsal Cinsiyet Yanılsaması. Sel Yayıncılık, İstanbul. Göç Uyum Raporu.(2018). Türkiye Büyük Millet Meclisi İnsan Haklarını İnceleme Komisyonu MülteciHaklarıAltKomisyonu.https://www.tbmm.gov.tr/komisyon/insanhaklari/docs/2018/goc_ve_uyum_raporu.pdf.
• Gupta, J, A. D., Hemenway, D., Decker, M. R., & S. J. (2009). Premigration exposure to political violence and perpetration of intimate partner violence among immigrant men in Boston. Am J Public Health, 99:462-469.
• Gümüş, G., Kaya, A., Yılmaz, Ş., Özdemir, S., Başıbüyük, M., & Coşkun, A. (2017). Suriyeli mülteci kadınların üreme sağlığı sorunları. Kadın Sağlığı Hemşireliği Dergisi, 3(1):1-17.
• Hannoun, A., Nassar, A., Usta, I., & & Musa, A. (2007). Effect of war on the menstrual cycle. Obstetrics and Gynecology, 109 (4), 929-32.
• Hiott, A., & Grzywacz, J. ( 2008). Migrant farmworker stress: mental health implications. J Rural Health, 24, 32-39.
• Islam, M., & Gagnon, A. (2016). Use of reproductive health care services among urban migrant women in Bangladesh. BMC Women's Health, 16(15).
• Kalkan, O., Gülay, M., Vatan, İ., Engindeniz, F., Bakış, B., & Özyürek, M. (2014). Bursa ili osmangazi ilçesinde ikamet eden suriyeli göçmenlerin temel sağlık durumlarının değerlendirilmesi. 17. Ulusal Halk Sağlığı Kongresi Kitabı, s:457-458.
• Kamer. (2017). Kadın Merkezi Vakfı (KAMER). Sığınmacı Kadınlar Beş İl Raporu. Erişim:18.11.2019.http://www.kamer.org.tr/menuis/kamer_vakfi_siginmaci_kadinlar_5_il_raporu.pdf.
• Kaştan, Y. (2015). Türkiye’de göç yaşamış çocukların eğitim sürecinde karşılaşılan problemler, Uluslararası Sosyal ve Eğitim Bilimleri Dergisi, 2(4).
• Kaya, E. Z. (2018). Toplumsal Cinsiyet Özellikleri Yönünden Göç Aydın Avci İ,(ed).Göç ve Göçmen Sağlığı. 1. Baskı. Ankara:Türkiye Klinikleri; 2018. p.6-9.
• Kaya, M. (2015). Komşuda Misafirlik: Suriyeli Sığınmacılarca Kurulmuş Mülteci Derneklerinin Perspektifinden Türkiye’de Yaşamak, TheJournal of Academic Social Science Studies 2015; 39:263-79.
• Kaypak, Ş., & Bimay, M. (2016). Suriye savaşı nedeniyle yaşanan göçün ekonomik ve sosyokültürel etkileri: Batman örneği. Batman Üniversitesi Yaşam Bilimleri Dergisi, 6(1), 84-110.
• Kıllıan, C. (2002). Culture on The Weekend: Maghrebin Women’s Adaptation In France. International Journal of Sociology And Social Policy, 75-105.
• Kömürcü, R., & Çobanoğlu, A. (2011). Kadın sığınmacılar: uluslararası göçün sessiz tanıkları. Onlar Bizim Hemşehrimiz, Uluslararası Göç ve Hizmetleri..
• Kurtuldu, K, & Şahin, E. (2018). Göçün Kadın Yaşamı ve Sağlığı Üzerine Etkileri. Ordu Üniversitesi Hemşirelik Çalışmaları Dergisi.Aralık 2018; 1(1):37-46.
• Larsen, L. J. (2004). The Foreign-Born Population In The United States: Current Population Reports. US Census Bureau, Washington.
• Leininger, M., & McFarland, M. (2002). Transcultural Nursing: Concepts, Theories, Research and Practice, Third Edition, by the Mcgraw- Hill Companies, USA.
• Mazlumder. (2014). Kamp Dışında Yaşayan SuriyeliKadın Sığınmacılar Raporu. Erişim Tarihi: 02.12.2019.http://mazlumder.org/webimage/MAZLUMDERRAPORU.
• Mccann, P., Poot, J., & Sanderson, L. (2010). Migration, relationship capital and ınternational travel: Theory and evidence. Journal of Economic Geography, 10 (2), 361-87.
• Mejía, O., & Christopher, J. (2010). Acculturative stress, depression, and anxiety in migrant farmwork college students of Mexican heritage. International Journal of Stress Management, 17 (1), 1-20.
• Mohammadi, D. (2016). Help for Yazidi survivors of sexual violence. Lancet Psychiatry, 3:409-410. https://multeciler.org.tr/turkiyedeki-suriyeli-sayisi/22.102021.00:57
• Önal, A., & Keklik, B. (2016). Mülteci ve sığınmacıların sağlık hizmetlerine erişimde yaşadığı sorunlar: Isparta ilinde bir uygulama. Süleyman Demirel Üniversitesi Vizyoner Dergisi, 7 (15), 132-148.
• Parker, S. (2015). Hidden crisis: violence against Syrian female refugees. Lancet, 385:2341-2342.
• Parrado, E. A., P, F., & Flıppen, E. A. (2005). Migration And Gender Among Mexican Women. American Sociological Review, 606-632.
• Raıjman, R. S.-G. (2003). International Migration, Domestic Work And Care Work Undocumented Latina Migrants in Rael. Gender ve Society, 727-749.
• Rees, S., & Pease, B. (2007). Domestic violence in refugee families in Australia. J Immig Refug Stud, 5(2):1-19.
• Salisbury, P., Hall, L., Kulkus, S., Paw, M., & Tun, N. M. (2016). Family planning knowledge, attitudes and practices in refugee and migrant pregnant and post-partum women on the thailand- myanmar border – a mixed methods study. Reproductive Health, 13, 94.
• Sam, D. L. (2006). Acculturation of Immigrant Children Island Women. David L. SAM ve John W.BERRY içinde, Acculturation Psychology (s. 403-418). Cambridge University Press, Cambridge.
• Saygın, S., & Hasta, D. (2018). Göç, Kültürleşme ve Uyum. Psikiyatride Guncel Yaklasimlar.Current Approaches in Psychiatry, 10(3), 302-323.
• Süt, K. H. (2017). Suriye'den Göç Eden Kadınlar ve Üreme Sağlığı Sorunları.Sağlık ve Toplum. 27(1).
• Şahin , İ., & Düzgün , O. (2015). Türkiye’ye Gerçekleştirilen Ortadoğu Kaynaklı Zorunlu Göçlerin Sosyo-Ekonomik Etkileri: 1979-2014 Arası.Tesam Akademi Dergisi, 2(2), 167-195.
• Şeker, D., & G, U. (2016). Göç Sürecinde Kadın. Cbü Sosyal Bilimler Dergisi.14(1). Doi Number: 10.18026/cbusos.36200.
• Şen, A. B., & Vural, C. (2014). Suriye İç Savaşında Göç ve Kadın. Yaratıcı Drama Dergisi, 9(17), 29-40. Şen, M. (2014). Türkiye'de İç Göçlerin Neden ve Sonuç Kapsamında İncelenmesi. Çalışma ve Toplum, 40(1), 231-256.
• Şenol, D., & Dinç, A. (2016). Türkiye'nin Suriyeli çocuk gelinleri: sosyolojik bir değerlendirme. Üsküdar Üniversitesi Suriyeli Çocuklarla El Ele Uluslararası Göç ve Çocuk Sempozyumu. İstanbul. 17-18 Kasım.
• Şimşek, Doğan, F., Hilali, N., & & Özek, B. (2015). Bir il merkezinde yaşayan 15-49 yaş evli Suriyeli kadınlarda üreme sağlığı göstergeleri ve hizmet ihtiyacı. 18. Ulusal Halk Sağlığı Kongresi (Kongre Kitabı). Konya. 5-9 Ekim, 998-999.
• Taşçı, D. E., & Okçay, H. (2012). Etnik iletişim kadın sağlığını nasıl etkiliyor?, SDÜ Fen Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi. 25, 251-257.
• TDK. (2019). Türk Dil Kurumu sözlükleri. sozluk gov.tr. Erişim Tarihi: 18.11.2019.
• Topçu, S., & Beşer, A. (2006). Göç ve sağlık. Cumhuriyet Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, 10(3), 37-42.
• Topçu, S., & Beşer, A. (2011). Health promoting life-styles among immigrant and nonimmigrant women. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Elektronik Dergisi, 4 (2), 56-62.
• TTB. (2016). Savaş, Göç ve Sağlık, Türk Tabipleri Birliği Yayınları, Ankara.
• Tunç, A. Ş. (2015). Mülteci Davranişi ve Toplumsal Etkileri: Türkiye’deki Suriyelilere İlişkin Bir Değerlendirme Tesam Akademi Dergisi, 2(2), 29-63.
• Uçan, Ç. S. (2013). Küreselleşme, Göç ve Kadın Üzerine. Kadın Araştırmaları Dergisi.İstanbul 12(1).
• UNFPA. (2006). United Nations Population Fund) State of World Population, A Passage to Hope: Women and International Migration, New York.
• Usta, J., Masterson, A., & Farver, J. (2016). Violence against displaced Syrian women in Lebanon. J Interpers Violence, doi: 10.1177/0886260516670881.
• Yağmur, Y., & Aytekin, S. (2018). Mülteci kadınların üreme sağlığı sorunları. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Elektronik Dergisi, 11(1), 56-60.
• Yılmaz, A. (2014). Uluslararası Göç: Çeşitleri, Nedenleri ve Etkileri. Turkish Studies, 9(2), 1682-1704.