ERZURUM KENTİ’NDE ALLOTMENT GARDEN (KİŞİYE TAHSİSLİ BAHÇE) TASARIMI ÖNERİSİ

Yıl 2018, Cilt: 2 Sayı: 2, 21 - 33, 25.12.2018

NESLİHAN Demircan İşik Sezen

Öz

Allotment
Gardens (Kişiye Tahsisli Bahçeler), yaklaşık 200 yıl önce başta Avrupa ülkeleri
olmak üzere dünya ülkelerinin kentlerinde yaygın olan bir bahçe anlayışıdır.
Avrupa’da sanayileşme döneminde birçok aile, fabrikalarda işçi olarak çalışmak
için köylerden kentlere göçmüştür. AG, insanların yoksul koşullardan
kurtarılması için oluşturulmuş, üretim yapmaları ve bu ürünleri gıda ihtiyacını
karşılamaları amacı ile hükümet veya belediyeler tarafından tahsis edilmiş
arazi parselleridir.

AG’lerin
günümüzde de başta Almanya olmak üzere birçok Avrupa ülkesinde örnekleri
bulunmaktadır. AG’ler bitki üretilen alanlar değil rekreasyon alanı ve sosyal
toplanma mekanı olarak tasarlanmaktadır. AG kavramı ilk ortaya çıktığı
dönemlerde ekonomik gelir ve destek kaygısı taşırken günümüzde, kentlerde
konut, eğitim kurumu, sanayi kuruluşu gibi diğer kurulması gereken yerleşimlere
olan arsa ihtiyacından dolayı kullanım amacından uzaklaşıp sayı olarak da
azalmaktadır. Kentlerimizde hızla artan nüfus karşısında konut alanlarında
meydana gelen düzensiz ve çarpık kentleşmeye çözüm olarak karşımıza çıkan
kentsel dönüşüm uygulamalarında AG uygulamalarının gecekondu bölgelerinde
yerinde, koruma ve yeniden canlandırma çalışmalarında alternatif yeşil alan
kullanımı olarak değerlendirilebileceği düşünülmektedir.

Bu
çalışmada; Türkiye’de Erzurum Kenti’nde, özellikle yoksul ailelerin yaşadığı
mahallelere yakın tarıma uygun devlete ait imarda yeşil alan olarak görülen bir
arazide AG tasarımı önerisinde bulunularak sadece ailelere ekonomik anlamda
destek sağlamak değil, kentsel dönüşüm çalışmalarında kentsel yeşil alan
miktarı artırmak amaçlanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Kentsel dönüşüm, Allotment Garden, Yeşil alan kullanımı, Gecekondu alanları

SUGGESTION FOR THE ALLOTMENT GARDEN DESIGN IN ERZURUM

Öz

Allotment Gardens (AG) are the products of an
approach having emerged and expanded nearly 200 years ago in the cities of
especially European and then other world countries. AGs are the plots
constituted and allotted by central governments to the urban poor to make
agricultural production to improve their economic status and fight poverty by
using their products to meet food demands.

When it first appeared, AG concept bore the concerns
of economic income while it is now faraway from its original purposes and in
decreasing trend from the aspect of land size and the number due to the land
need for in cities. It is thought that in urban transformation works proposed
as the solution for distorted urbanization in housing zones depending on
rapidly increasing human population. AG practices can be evaluated as
alternative open green spaces in slum in situ conservation and restoration
applications areas.

It was aimed in the present study to suggest an
AG design on a land property decided to be green space in development plan of
Erzurum city, Turkey belonging to government thought to be suitable for the
poor in and around the area to make agricultural production. Such a design can
not only provide economic support to families but also increase the size of
green spaces in scope of urban transformation studies.

Anahtar Kelimeler

Urban transformation, Allotment Gardens, Green space use, Slum land, Design suggestion

Kaynakça

• . KAYNAKLARAnonim 2016a. Tarihi Yedikule Bostanları. http://yedikulebostanlari.tumblr.com/Anonim 2016 b. T.C. Kültür Ve Turizm Bakanlığı Kültür Varlıkları Ve Müzeler Genel Müdürlüğü, Diyarbakır Kalesi ve Hevsel Bahçeleri. http://www.kulturvarliklari.gov.tr/TR,44403/diyarbakir-kalesive-hevsel-bahceleri-diyarbakir.htmlGröning, G, Schmitt, V.1975. Entwicklung von Zielvorstellungen zur Eingliederung Stadtischer Kleingarten. Das Garte- namt,24,9.Erduran, F., Kabaş, S., Ayhan, Ç., Kelkit, A., 2008. Çanakkale Kentinde Hobi Bahçesi Amaçlı Kullanılan Alanların Peyzaj Mimarlığı Açısından Değerlendirilmesi. Çanakkale Kenti Çevre Sorunları Sempozyumu. Koca, A. 2014. İstanbul’un Yaşayan İki Bostanı Neden Yok Edilmek İsteniyor? Yapı 386, 58-63. Kılıç, H., 1995, İzmir Kenti Örneğinde Kent Küçük Bahçeleri Planlama Olanakları Üzerine Araştırmalar, Yüksek lisans Tezi, Ege Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Peyzaj Mimarlığı Ana Bilim Dalı, Ege Üniversitesi Basımevi, İzmir, p. 102 (Yayınlanmamış).Özkan, B., Kaplan, A., Aslan, N., Kılıç, H., 1996. Ülkemizde Kent Küçük Bahçe Parklarının Gelişimi Üzerine Bir Araştırma. Ekoloji Çevre Dergisi, sayı:18.Richter, G. 1981.Handbuch Stadtgrün, München, Wien, Zürich. Sezen, I. (2016). Allotment Gardens in European Garden Art, Their Importance for Urban Landscape and Allotment Garden Concept among Turkish Cities’. 53rd International Conference on Food and Agricultural Engineering (ICFAE)Bangkok, Thailand 11st-15th May, 2016