Karayolu Sınır Kapılarında Mimari Pasif Güvenlik Düzenlemeleri

Yıl 2019, Cilt: 3 Sayı: 1, 13 - 30, 30.06.2019

Reha Oğuzhan Türel , Figen Beyhan

Öz

Kritik
altyapıların korunması terör saldırılarının artmasına paralel olarak ülkelerin
güvenlik gündemlerinde giderek daha fazla yer kaplayan bir konudur. Kritik
öneme sahip bir ulaşım altyapısı olan karayolu sınır kapılarına yönelik
muhtemel bir bombalı saldırı karşısında mimari pasif güvenlik düzenlemelerinin
rolünün ne olabileceği ise bu çalışmanın ana problemini oluşturmaktadır.
Çalışma dahilinde öncelikli olarak, mimari pasif güvenlik düzenlemelerine dair
bir tanım, kapsam ve amaç perspektifi oluşturulmaya çalışılmış, devamında,
kritik altyapıların ne olduğu ve korunmalarının neden önemli olduğuna dair
bilgiler verilmiş ve kritik öneme sahip bir ulaşım altyapısı olan karayolu
sınır kapılarının işleyiş prensipleri ve fiziki düzenine ilişkin genel bir
resim çizilmeye çalışılmıştır. Son olarak mimari pasif güvenlik
düzenlemelerinin karayolu sınır kapıları özelinde nasıl uygulanabileceği genel
hatları ile tartışılmıştır. Sonuç olarak, bu çalışma ile kritik öneme sahip bir
ulaşım altyapısı olan karayolu sınır kapılarında mimari pasif güvenlik
düzenlemelerinin nasıl uygulanabileceğine dair genel bir çerçeve oluşturulması
amaçlanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Kritik altyapıların korunması, Karayolu sınır kapıları, Pasif güvenlik, Mimari tasarım

ARCHITECTURAL PASSIVE SAFETY ARRANGEMENTS ON LANDPORTS OF ENTRY

Öz

In
parallel with increasing number of terror attacks, protection of critical
infrastructures claims more and more space in security agendas of countries of
the world. As they are part of the transportation infrastructure with critical
importance, main discussion of this study is the role of architectural passive
safety arrangements against a possible physical attack on the landports of
entry.

This
paper begins with creating a perspective on definition, scope and purpose of
architectural passive safety arrangements, and then it continues with the
information on the critical infrastructures, importance of their protection,
and a general picture of the operational principals and physical order of
landports of entry. Finally it is discussed how the architectural passive safety
arrangements can be applied to landports of entry.

In conclusion, this study aims to provide a
general framework on how to implement principles of architectural passive safety
arrangements to landports of entry, which is a critical infrastructure.

Anahtar Kelimeler

Critical infrastructure protection, Landport of entry, Passive Safety, Architectural Design

Kaynakça

• AFAD, 2014. T.C. Başbakanlık Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı. 2014-2023, Kritik Altyapıların Korunması, Yol Haritası Belgesi. https://www.afad.gov.tr/upload/Node/3910/xfiles/kritikaltyapi-son.pdf Erişim: 15.04.2019
• Cilvegözü Sınır Kapısı saldırısında Karar: 18’er kez ağırlaştırılmış müebbet. (2017). Cumhuriyet E-Gazete. http://www.cumhuriyet.com.tr/haber/turkiye/836806/Cilvegozu_Sinir_Kapisi_saldirisi_davasinda_karar__18_er_kez_agirlastirilmis_muebbet.html Erişim: 15.04.2019
• DHS, 2019. Department of Homeland Security. Critical Infrastructure Sectors. https://www.dhs.gov/critical-infrastructure-sectors Erişim: 15.04.2019
• Dış ticarette en çok deniz yolu kullanıldı. (2019). TRT Haber. www.trthaber.com/haber/ekonomi/dis-ticarette-en-cok-deniz-yolu-kullanildi-378681.html Erişim: 15.04.2019
• DPS, 2009. Canada Department of Public Safety. National Strategy for Critical Infrastructure. https://www.publicsafety.gc.ca/cnt/rsrcs/pblctns/srtg-crtcl-nfrstrctr/srtg-crtcl-nfrstrctr-eng.pdf Erişim: 15.04.2019
• FEMA, 2003a. U.S. Federal Emergency Management Agency. FEMA 427 Risk Management Series, Primer for Design of Commercial Buildings to Mitigate Terrorist Attacks. https://www.fema.gov/media-library/assets/documents/2171 Erişim: 15.04.2019
• FEMA, 2003b. U.S. Federal Emergency Management Agency. FEMA 426 Reference Manual to Mitigate Potential Terrorist Attacks Against Buildings. https://www.fema.gov/media-library-data/20130726-1455-20490-6222/fema426.pdf Erişim: 15.04.2019
• FEMA, 2011. U.S. Federal Emergency Management Agency. FEMA 426 BIPS 06 Reference Manual to Mitigate Potential Terrorist Attacks Against Buildings. https://www.dhs.gov/xlibrary/assets/st/st-bips-06.pdf Erişim: 15.04.2019
• GGM, 2019a. Türkiye Cumhuriyeti Ticaret Bakanlığı Gümrükler Genel Müdürlüğü. http://ggm.gtb.gov.tr/gumruk-idareleri/hudut-kapilari Erişim: 15.04.2019
• GGM, 2019b. Türkiye Cumhuriyeti Ticaret Bakanlığı Gümrükler Genel Müdürlüğü. https://ggm.gtb.gov.tr/ Erişim: 15.04.2019
• GSA, 2007. U.S. General Services Administration. The Site Security Design Guideline. https://www.gsa.gov/cdnstatic/GSA_Cover_Intro_8-8-07.pdf Erişim: 15.04.2019
• Gümrük kapılarında yeni dönem: Tek durak sistemi geliyor. (2018) Yeni Şafak. www.yenisafak.com/ekonomi/gumruk-kapilarinda-yeni-donem-tek-durak-sistemi-geliyor-3409942 Erişim: 15.04.2019
• GTİ, 2019. Gümrük ve Turizm İşletmeleri. http://www.gtias.com.tr Erişim: 15.04.2019
• Iğdır’da polis aracına 1 tonluk bombayla saldırı: 13 polis şehit. (2015). Hürriyet Gazetesi. http://www.hurriyet.com.tr/gundem/igdirda-polis-aracina-1-tonluk-bombayla-saldiri-13-polis-sehit-30013893 Erişim: 15.04.2019
• Keçeci, A. 2006. Türkiye’de Karayolu Taşımacılığı. Uluslararası Ekonomik Sorunlar Dergisi. Sayı 20. http://www.mfa.gov.tr/turkiye_de-karayolu-tasimaciligi-.tr.mfa Erişim: 15.04.2019
• KGM, 2019. Karayolları Genel Müdürlüğü. www.kgm.gov.tr/Sayfalar/KGM/SiteTr/Projeler/UluslararasiProjeler/uluslararasiYolGuzargahi.aspx Erişim: 15.04.2019
• RIBA, 2010. Royal Institute of British Architects. RIBA Guidance on Designing for Counter-Terrorism-global update 2010. https://www.frontierpitts.com/wp-content/uploads/Documents/RIBAguidanceoncounterterrorism.pdf Erişim: 15.04.2019
• START, 2018. Study of Terrorism and Responses to Terrorism. Global Terrorism in 2017. www.start.umd.edu/pubs/START_GTD_Overview2017_July2018.pdf Erişim: 15.04.2019
• Sınır kapısında patlama: 13 ölü. (2013). NTV Haber. www.ntv.com.tr/turkiye/sinir-kapisinda-patlama-13-olu,URkElAAxeUaa-5WtvKBPMQ Erişim: 15.04.2019
• Son dakika: Kilis sınırında bombalı saldırı. (2019). A Haber. https://www.ahaber.com.tr/gundem/2019/02/12/son-dakika-kilis-sinirinda-patlama Erişim: 15.04.2019
• Ünver, M., Canbay, C., Özkan, H. 2011. Kritik Altyapıların Korunması. Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu, Ankara, s.3-7. https://www.academia.edu/24841891/Kritik_Altyap%C4%B1lar%C4%B1n_Korunmas%C4%B1 Erişim: 15.04.2019
• WBDG, 2019. Whole Building Design Guide. Land Port of Entry. www.wbdg.org/building-types/land-port-entry-1 Erişim: 15.04.2019