Thomas Hobbes’da Bireysel Hak Ve Özgürlükler

Yıl 2024, Cilt: 28 Sayı: 1, 12 - 22, 25.03.2024

Özgür Nihat Dönmez Osman Elmalı

https://doi.org/10.53487/atasobed.1454521

Öz

Mutlak monarşi ile yönetilen toplumlarda bireysel hak ve özgürlüklerin olmadığı yönünde bir kanı hâkimdir. Bu çalışmada Thomas Hobbes'un siyaset felsefesinde bireysel temel hak ve özgürlüklerin olup olmadığı ve kapsamı araştırılmıştır. Mutlak ve sınırsız güce sahip egemen, Hobbes için her ne kadar önemli ise de Hobbes’un bireylere tanıdığı hak ve özgürlükler de oldukça dikkat çekicidir. Yaşama hakkı başta olmak üzere yasaların üstünlüğü, özel mülkiyet hakkı, hak arama hürriyeti, adil yargılanma hakkı, din ve vicdan hürriyeti gibi temel hak ve özgürlüklerin günümüz insan hakları ilkeleriyle büyük ölçüde uyumlu olduğu kanaatine varılmıştır. Ancak Hobbes’un bireylere tanıdığı özgürlükler pozitif hukuk çerçevesinde yasaklanmayan alanda ifa edilebilir. Mutlak egemen kamu yararı için hak ve özgürlükleri her zaman kısıtlama hakkına sahip olsa da bu engelleme şartlar oluşmadan yapılmaz. Bireysel iyilik devletin iyiliğini tercih etmektir ve devlet güçlü kaldığı sürece bireyler özgürdür.

Anahtar Kelimeler

Thomas Hobbes, siyaset felsefesi, temel haklar, bireysel özgürlükler

Kaynakça

• Ağaoğulları, M. A., Zabcı, Ç. Z., Ergün, R. (2009). Kral Devletten Ulus Devlete (2. Baskı). Ankara: imge Kitapevi.
• Ağaoğulları, M.A, Akal, C.B, Kökler, L. (1994). Kral Devlet ya da Ölümlü Tanrı (1. Baskı). İmge Kitapevi.
• Cevizci A. (2001). 17. yy Felsefe Tarihi (2. Baskı). Bursa: Asa Kitapevi.
• Copleston, F. (1991). İngiliz Görgücülüğü. (Çev.: Aziz Yardımlı). 5(ab), İstanbul: Idea Yayınları. (1959).
• Durkheim, E. (2012). Hobbes Üzerine. (Çev.: Melike Odabaş). İstanbul: Alfa Yayınları. (2011).
• Ebenstein, W. (2009). Siyasi Felsefenin Büyük Düşünürleri. (Çev.: İsmet Özel). İstanbul: Şule Yayınları. (1962).
• Gökberk, M. (1993). Felsefe Tarihi (2. Baskı). İstanbul: Remzi Kitapevi.
• Göze, A. (1989). Siyasal Düşünceler ve Yönetimler (5. Baskı). İstanbul: Beta Basım Yayım Dağıtım A.Ş.
• Hobbes, T. (2014). Elenta Philosophica De Cive. Yurtdaşlık Felsefesinin Temelleri. (Çev.: Z. Deniz Zarakolu). (2. Baskı). İstanbul: Belge Yayınları.
• Hobbes, T. (1841). “Three Discourses: Human Nature, De Corpore Politico, Of Liberty and Necesity”. (Ed.: Sir William Malesworth). English Works of Thomas Hobbes of Malmesbury, Vol 4, London: John Bohn. (1640).
• Hobbes, T. (1998). Leviathan. (Ed.: C.A. Gaskin). Oxford: Oxford University Press. World Classic. (1651).
• Kutluay, F. (2020). Siyasal Otorite ve Rıza, John Locke İncelemesi. (1. Baskı). İstanbul: Divan Kitap.
• Özden, H. Ö, Aktaş, Z. (2017). “Thomas Hobbes’un Varlık Anlayışı”. I. Uluslararası Türklerin Dünyası Sosyal Bilimler Sempozyumu Bildiri Kitabı, Türk Dünyası Enstitüsü, 2017, Ankara.
• Özden H. Ö., Elmalı O. (2014). Yeniçağ Felsefe Tarihi (2. Baskı). İstanbul: Arı Sanat Yayınevi.
• Martinich, A.P. (1999). Hobbes, A Biography. Cambridge: Cambridge University Press.
• Ross, M. G. (2009). Starting With Hobbes. (1sh Ed.). London: Continuum Int. Publishing Group.
• Sarıca, M. (1983). Siyasal Tarih (2. Baskı), İstanbul: Ar Basım Yayın.
• Skinner, Q. (2018). Hobbes ve Cumhuriyetçi Özgürlük. (Çev.: A. Emre Zeybekoğlu). Ankara: Dost Kitabevi. 2008.
• Tannenbaum D.G. ve Schults D. (2013). Siyasi Düşünce Tarihi. (Çev.: Fatih Demirci). (8. Baskı). Ankara: Adres Yayınları. (1998).
• Zarakolu, C. D. (2013). Thomas Hobbes’un Siyaset Felsefesi. İstanbul: Belge Uluslararası Yayıncılık.
• Zelyüt, S. (2010). Dört Adalı - Hobbes- Locke- Berkeley- Hume (2. Baskı). Ankara: Doğu Batı Yayınları.