Söz Varlığındaki Ödünçlemeler Üzerine Bir İnceleme: Rusça-Türkçe Dil Çiftinde

Yıl 2024, Cilt: 28 Sayı: 4, 544 - 556, 30.12.2024

Muhammed Taşkesenligil , Evindar Baki

https://doi.org/10.53487/atasobed.1472566

Öz

Dil bilimcilere göre, aynı veya farklı dillerde konuşan toplulukların bireyleri arasında gerçekleşen sözlü iletişim sonucunda dil etkileşimleri ortaya çıkmıştır. Bu yöndeki etkileşimler, dillerin söz varlıkları üzerinde büyük etkiler bırakmaktadır. Dil bilimde bu disiplin alanı, belirli tarihi veya sosyal koşullar altında iki veya daha fazla dil arasında gerçekleşen etkileşimin tarihi süreçlerini ve sonuçlarını incelemektedir. Tarihi süreç içerisinde Rus ve Türk halkları arasında kültürel, coğrafi, politik, askeri, ticari, dini vb. etkileşimler yaşanmıştır. Bu doğrultuda Rus ve Türk halklarının günlük hayattaki ih-tiyaçlarını karşılamak için dili her alanda kullanmaları, Rusça ve Türkçenin birbirlerine birçok ödünç kelime vermelerine neden olmuştur. Bu çerçevede, çalışmada farklı dil ailelerinden olan Rusça ve Türkçenin söz varlıklarına giren ödünç kelimeler analiz edilerek, etkileşimin boyutuna söz varlığı düzeyinde açıklık getirilmektedir. Çalışmanın amacı; önemli dil bilimcilerden olan E.N Şipova, M. Fasmer ve G. Karaağaç gibi dil bilimcilerin etimolojik sözlüklerinde ortak kullandıkları ödünç kelimelerin incelenmesi yöntemiyle Rusça ve Türkçe’nin söz varlığında yapılan ödünçlemeler üzerine yararlı bir çalışma sunmaktır.

Anahtar Kelimeler

Söz varlığı, Ödünçleme, Dil etkileşimi, Dil bilim, Etimoloji

Kaynakça

• Ahmanova, O. S. (2004). Slovar lingvistiçeskiy terminov. Moskva: URSS. Ahundova, P. (2016). Dil ilişkileri ve alıntı sözler üzerine. Gazi Türkiyat, 18, 205-211. Akalın, Ş. H. (2010). Sözcükbilimi ve sözlükçülük. Türk Dili, 698, 162-169. Aksan, D. (1979). Her yönüyle dil, ana çizgileriyle dilbilim 1. Türk Dil Kurumu. Aksan, D. (2004). Türkçenin Söz varlığı [Elektronik Sürüm]. Engin. Aktaş, R. (2022). Türk-Rus ilişkileri bağlamında Rusya’da Türkoloji’nin tarihsel gelişimi. Avrasya Uluslararası Araştırmalar, 10 (31), 313-330. Arslantosun, B. (2021). “Language and a spectrum of related dimensions” [Dil ve ilgili bir dizi boyut]. International Journal of Educational Spectrum, 3 (1), 80-91. Atasoy, İ. O., & Ercan, G. S. (2022). Dil ve toplum: Dillerarası etkileşim ve ilgili kavramlar. Kesit akademi dergisi. 8 (31), 565- 586.