NURİ (KİLLİGİL) PAŞA’NIN TRABLUSGARP SAVAŞI HATIRALARI

Yıl 2012, Cilt: 1 Sayı: 1, 137 - 170, 18.03.2016

Serpil Sürmeli

Öz

Trablusgarp Savaşı’na dair yukarıdaki hatıralar, Enver Paşa’nın kardeşi Nuri (Killigil)
Paşa’ya aittir. Albay C.C.S. kısaltmasıyla ad ve soyadının ilk harflerini kullanmayı tercih
eden bir subay tarafından bizzat Nuri Paşa’nın kendisinden dinlenmek kaydıyla toplanıp,
1941’de yayına hazırlanmıştır.
Nuri Paşa’nın genç bir teğmen olarak katıldığı, Trablusgarp Savaşı’na ait hatıralar iki
öykü üzerine kuruludur. Biri İstanbul-Paris-Marsilya-Tunus üzerinden Trablusgarp’a
uzanan uzun ve zorlu bir yolculuk öyküsü, diğeri amcası Halil (Kut) Paşa’nın kumandası
altında bulunan Homs Merkez Cephesi Margab Karargâhı’nda geçen günlük yaşam
öyküsüdür.
Nuri Paşa 3,5 aylık bir süreyi kapsayan bu hatıralarında, Tunus’ta yaşadıklarını,
yolculuğu sırasında geçtiği şehir ve kasabaları, yerli mücahit ve kabileleri, yeni tipte
insanları, farklı adetleri, çöl ortasında canlı ve eğlenceli hadiseleri, ateş hattını ve askeri
yoklukları anlatmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Nuri (Killigil) Paşa, Halil (Kut) Paşa, Trablusgarp Savaşı, Homs Merkez Cephesi, Margab Karargâhı.

Kaynakça

• Balcı Sezai-Mustafa Balcıoğlu “İdealist Bir Mücadele Adamı Teşkilat-ı Mahsusa Başkanı Tunuslu Ali Başhamba I” Toplumsal Tarih, (Mayıs 2011) İstanbul
• Birinci Dünya Harbine Katılan Alay ve Daha Üst Kademedeki Komutanların Biyografileri, III, Genelkurmay Basımevi, Ankara, 2009
• Karaköse, Nejdet, Askeri, Siyasi ve Silah Sanayicisi Kişiliği İle Nuri Paşa (Killigil), (Yayınlanmamış Doktora Tezi) Dokuz Eylül Üniv. Atatürk İlkeleri ve İnkılâp Tarihi Enstitüsü, İzmir, 2010
• Şıvgın, Hale, Trablusgarp Savaşı ve 1911-1912 Türk-İtalyan İlişkileri-Trablusgarp Savaşı’nda Mustafa Kemal Atatürk’le İlgili Bazı Belgeler, Atatürk Araştırma Merkezi, Ankara, 1989
• Türk Parlamento Tarihi, Milli Mücadele ve TBMM I. Dönem 1919-1923, III, TBMM Vakfı Yayınları, Ankara, 1995
• Türk Parlamento Tarihi, TBMM IV. Dönem 1931-1935, II, TBMM Vakfı Yayınları, Ankara, 1996
• Türk Parlamento Tarihi, I. ve II. Meşrutiyet, II, TBMM Vakfı Yayınları, Ankara, 1998
• Tercüman-ı Hakikat
• Vatan
• Yakın Tarihimiz
• http//tr.wikipedia.org/wiki/Unter-den-Linden
• http//www.cansaati.org/topluluk/fomm/rifki-urga
• tr.wikipedia.org/wiki/Rahmi-Arslan
• web.deu.edu.tr/atatürkilkeleri/..c1.s3/Ahmet-mehmetefendioglu.pd...