MİLLİ MÜCADELE DÖNEMİ MUSTAFA KEMAL PAŞA VE KÂZIM KARABEKİR PAŞA’NIN AZERBAYCAN VE BOLŞEVİKLİK HAKKINDAKİ GÖRÜŞLERİ

Yıl 2018, Cilt: 7 Sayı: 2, 17 - 30, 27.12.2018

Hayat Şamiyeva

Öz

Mustafa Kemal Paşa ile Kazım Karabekir Paşa Milli Mücadele döneminin iki önemli ismidir. Bunun en önemli sebebi, Milli Mücadele’nin bu iki önder sayesinde başarılı olmasıdır. Bu iki büyük komutan Milli Mücadele döneminde sadece Türkiye Türklüğü ile ilgilenmemişlerdir. Aynı zamanda Azerbaycan’a da ilgi göstermişler ve burada yaşayan Türklerle de iletişim haline geçmişlerdir. Onların ilgisini çeken diğer bir konu da Bolşeviklik olmuştur. Bu bakımdan Mustafa Kemal Paşa ve Kazım Karabekir Paşa’nın da Azerbaycan ve Bolşeviklik hakkındaki görüşleri önemlidir. Bu amaçla makalede bu iki önemli şahsiyetin gözüyle Azerbaycan ve Bolşeviklik konusu araştırılmaya çalışıldı. 

Anahtar Kelimeler

Azerbaycan, Bolşevizm, Mustafa Kemal Paşa

MUSTAFA KEMAL PASHA AND KÂZIM KARABEKIR PASHA'S OPINIONS ABOUT AZERBAIJAN AND BOLSHEVISM IN THE PERIOD OF NATIONAL STRUGGLE

Öz

Mustafa Kemal Pasha and Kazim Karabekir Pasha are
two important names of the National Struggle period. The most important reason
for this is that the National Struggle is successful thanks to these two
leaders. These two great commanders just haven’t to deal with Turkey
Turkishness during the National Struggle. At the same time, they have shown
interest in Azerbaijan and have also been in contact with the Turks living
here. Another issue that attracted them was Bolshevism. In this respect,
Mustafa Kemal Pasha and Kazim Karabekir Pasha's views on Azerbaijan and
Bolshevism are important. In this regard, we tried to investigate this matter
in our research “Azerbaijan and Bolshevism
with the eyes of Mustafa Kemal Pasha and Kazım Karabekir Pasha”.

Anahtar Kelimeler

Azerbaijan, Bolshevism, Mustafa Kemal Pasha

Kaynakça

• AKAL, Emel, Milli Mücadele Başlangıcında Mustafa Kemal, İttihat Terakki ve Bolşevizm, İstanbul, 2012.
• ARIBURNU, Kemal, Sivas Kongresi, Ankara, 1997.
• ATATÜRK, Mustafa Kemal, Nutuk, I, Ankara, 1995.
• AYDEMİR, Şevket Süreyya, Makedonya’dan Orta Asya’ya Enver Paşa, III, İstanbul, 1985.
• BAYKARA, Hüseyin, Azerbaycan İstiklal Mücadelesi Tarihi, İstanbul, 1975.
• KARABEKİR, Kazım, İstiklal Harbimiz, İstanbul, 1988.
• M. Tayyip Gökbilgin, Milli Mücadele Başlarken, I, Ankara, 1959.
• MEHMETZADE, Mirza Bala, Milli Azerbaycan Hareketi, Ankara, 1991.
• Milli Egemenlik Belgeleri, Ankara, 2015.
• MÜDERRİSOĞLU, Alptekin, Kurtuluş Savaşı’nın Mali Kaynakları, Ankara, 2013.
• ÖZÇELİK Muammer, Milli Mücadele’de Amerikan Mandası Meselesi ve General Harbord Heyeti, (Basılmamış Yüksek Lisans Tezi) Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Türkiye Cumhuriyeti Tarihi Bilim Dalı, Kayseri (Haziran-2011).
• T.C. Genelkurmay Harp Tarihi Başkanlığı Yayınları, Türk İstiklâl Harbine Katılan Tümen ve Daha Üst Kademelerdeki Komutanların Biyografileri, Ankara, 1972.
• TANSEL, Selahattin, Mondros’tan Mudanya’ya Kadar, I, Ankara, 1977.
• TUNAYA, Tarık Zafer, Türkiye’de Siyasal Partiler, II, İstanbul, 1999.
• Türk İstiklal Harbi, I, Genelkurmay, Ankara, 1967.
• TÜRKMEN, Zekeriya, Mütareke Döneminde Ordunun Durumu ve Yeniden Yapılanması (1918-1920), Ankara, 2001.
• ZÜRCHER, Eric Jan, Milli Mücadele’de İttihatçılık, İstanbul, 1987.
• AYIŞIĞI, Metin, “Ahmet İzzet Paşa”, Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, XXIII, Ankara, 2013, s.563-564.
• MALKOÇ, Eminalp, “Doğu-Batı Ekseninde Bir Osmanlı Aydını: Ahmet Rıza, Yaşamı ve Düşünce Dünyası”, Yakın Dönem Türkiye Araştırmaları, İstanbul Üniversitesi Atatürk İlkeleri ve İnkılâp Tarihi Enstitüsü Dergisi, VI/11, 2007, s. 93-162.
• http://www.ait.hacettepe.edu.tr/egitim/ait203204/I8.pdf Erişim Tarihi: 11.11.2018
• https://www.tbmm.gov.tr/TBMM_Album/Cilt1/index.html Erişim Tarihi: 11.11.2018
• https://www.tbmm.gov.tr/TBMM_Album/Cilt1/index.html Erişim Tarihi: 11.11.2018
• https://www.geni.com/people/Field-Marshal-George-Francis-Milne-1st-Baron-Milne-GCB-GCMG-DSO/6000000016548186349 Erişim Tarihi: 11.10.2018
• https://www.tbmm.gov.tr/TBMM_Album/Cilt1/index.html Erişim Tarihi: 11.10.2018
• https://www.britannica.com/biography/Anton-Ivanovich-Denikin Erişim Tarihi: 11.10.2018