Demokrat Parti Dönemi Deniz Taşımacılığı Politikaları

Yıl 2022, Cilt: 11 Sayı: 2, 60 - 64, 30.12.2022

Ömer Faruk Güneğılmez

https://doi.org/10.5152/JA.2022.221144

Öz

XIX. yüzyıldan itibaren Türk deniz taşımacılığı alanında farklı kurumlar hizmet vermiştir. Bu kurumlar
çeşitli reformlarla yenilenmeye çalışılmış olsa da bir türlü istenilen başarı elde edilemedi. Milli
Mücadele’nin ardından deniz taşımacılığı sektörüne canlılık kazandırma için birçok idari yapılanmaya
gidildi ve kanuni düzenlemeler yapıldı. Cumhuriyet Dönemi’nde deniz vasıtalarını ihtiyaca
cevap verebilecek bir hale getirmek için önemli adımlar atıldı. Demokrat Parti’nin liberal politikaları
sonucunda devlete ait deniz taşımacılığı yapan işletmeler ve tersaneler, 1952 yılında kurulan
Denizcilik Bankası Türk Anonim Ortaklığı çatısında toplandı. Hisselerinin %49’unu halka arz
ederek, Türk denizciliğini hantal ve gelişmeyen yapısından kurtararak kar getiren bir kurum haline
getirmek amaçlandı. Bu dönemde çıkarılan kanunlar ile özel sektöre bağlı deniz taşımacılığının
da finansal açıdan rahatlaması sağlandı. Demokrat Parti, devletçi ve liberal ekonomik politikaları
birlikte yürüterek deniz taşımacılığı sektörünü geliştirmeyi ve modernize amaçladı.

Anahtar Kelimeler

Deniz taşımacılığı, ekonomik politika, liman, denizcilik, Demokrat Parti

Maritime Transport Policies of the Democratic Party Period

Öz

Since the 19th century, different institutions have served in the field of Turkish maritime transport.
Although these institutions were tried to be renewed with various reforms, the desired success
could not be achieved. After the National Struggle, many administrative structures were
made and legal regulations were made in order to revitalize the maritime transport sector. In
the Republican Era, important steps were taken to make sea vehicles capable of meeting the
needs. As a result of the liberal policies of the Democrat Party, state-owned maritime transport
enterprises and shipyards were gathered under the umbrella of Denizcilik Bankası Türk Anonim
Ortaklığı, which was established in 1952. By offering 49% of its shares to the public, it was aimed
to save the Turkish maritime industry from its cumbersome and underdeveloped structure and
turn it into a profitable institution. With the laws enacted in this period, maritime transportation
dependent on the private sector was also financially relieved. The Democratic Party aimed
to develop and modernize the maritime transport sector by carrying out statist and liberal economic
policies together.

Anahtar Kelimeler

Democrat Party, economic policy, maritime, maritime transport, port

Kaynakça

• Adak, M. (2022). Çaka Bey ve emirliği. Çizgi Kitabevi.
• BCA.4 90.1. 0.0.4 35.18 07.1.
• BCA.3 0.1.0 .0.10 8.680 .4.
• BCA.3 0.18. 1.2.1 28.10 .2.
• BCA.3 0.18. 1.2.1 28.14 .5.
• BCA.3 0.18. 1.2.1 39.46 .5.
• BCA.1.0.0.108.680.3.
• BCA.1.0.0.108.680.5.
• BCA.1 .0.0. 108.6 81.12 .
• BCA.1.0.0.74.471.12.
• BCA.1.0.108.680.1.
• BCA.1 8.1.2 .131. 23.15 .
• BCA.1 8.1.2 .134. 105.4 .
• Bostan, İ. (2008). Beylikten İmparatorluğa Osmanlı Denizciliği. Kitap Yayınevi.
• Bostan, İ., & Özbaran, S. (2009). Başlangıçtan XVII. yüzyılın sonuna kadar Türk Denizcilik tarihi. Deniz Kuvvetleri Komutanlığı Yayınları.
• Camcı, B., Zafer, C., & Yaman, Ş. (1994 ). Türk deniz ticareti ve Türkiye denizcilik işletmeleri tarihçesi II. Türkiye Denizcilik İşletmesi Kültür Yayınları.
• Gençoğlu, M. (2015). Batı bilgi ve teknolojisinin Osmanlıya aktarımı. Tarih Araştırmaları Dergisi, 34/58, 604–605.
• Güneğilmez, Ö. F. (2021). Türkiye’de denizcilik işletmelerinin kurumsallaşma süreci (1923–1952) [Basılmamış Yüksek Lisans Tezi].
• İrfan Neziroğlu, T. Y. (2013). TBMM, hüküm etler -prog ramla rı ve genel kurul görüşmeleri, II. TBMM Basımevi.
• Müderrisoğlu, A. (2007). Cumhuriyet’in kurulduğu yıl türkiye ekonomisi. Denizbank Yayınları.
• Nuri, A. (1926). Türkiye Seyr-i Sefâin İdaresi Tarihçesi. Ahmet İhsan Matbaası.
• T. C. Resmi Gazete, 5775, 1 Haziran 1951.
• T. C. Resmi Gazete, 5842, 16 Ağustos 1951.
• T. C. Resmi Gazete, 6237, 4 Şubat 1954.
• TBMM. (1951). Denizbank Türk Anonim Ortaklığı Kanunu Tasarısı ve Ulaştırma Komisyonu ile Karma Komisyon Raporları (vol. 1/224, s, 276).
• TBMMZC. (1951). Ankara, IX(9), 792–793.
• Tutel, E. (2006). Seyr-i Sefâin öncesi ve sonrası. İletişim Yayınları.