ANAEROBİK EGZERSİZ SONRASI OLUŞAN YORGUNLUĞUN SPORCULARIN ZİHİNSEL DAYANIKLILIK DÜZEYLERİNE AKUT ETKİSİ

Yıl 2019, Cilt: 21 Sayı: 3, 23 - 33, 24.09.2019

Ferhat Güleroğlu Hüseyin Eroğlu

Öz

Bu araştırmanın amacı anaerobik egzersiz sonucu oluşan
yorgunluğun sporcuların zihinsel dayanıklılık düzeylerine akut etkisini
belirlemekti. Araştırma öntest-sontest kontrol guruplu deneysel modele göre
yapıldı. Bu doğrultuda; kontrol gurubu yaş ortalaması 21.1±1.2 yıl, boy
uzunluğu 171.4±8.2 cm, vücut ağırlığı 65.4±9.6 kg ve sportif deneyim süresi
8.4±1.7 yıl olan 22 (11 kadın-11 erkek) sporcudan oluşturulurken; deney gurubu 21.3±0.9
yıl, boy uzunluğu 172.7±6.8 cm, vücut ağırlığı 67.9±9.2 kg ve sportif deneyim
süresi 8.3±1.6 yıl olan 22 (11 kadın-11 erkek) sporcudan oluşturuldu.

                Sporculara
anaerobik egzersiz olarak Running Anaerobik Sprint Test uygulandı. Yorgunluk düzeyi
kalp atım hızına göre belirlendi. Kalp atım hızı Polar Marka FT7M model kalp
atım hızı ölçer ile belirlendi. Zihinsel Dayanıklılık Madrigal, Hamill ve Gill
(2013) tarafından geliştirilen ve Türkçe geçerlik ve güvenirlik çalışması
Erdoğan (2016) tarafından yapılan Zihinsel Dayanıklılık Ölçeği ile tespit
edildi.

                Verilerin
çözümlenmesi Windows için SPSS 15.0 istatistik paket programında yapıldı.

Yorgunluğun sporcuların zihinsel dayanıklılık düzeylerine
akut etkisi deneysel tasarıma uygun olarak bağımsız örneklem t-testi ile
belirlendi. Anlamlılık p<0.01 olarak kabul edildi. İstatistiksel analize
göre; maksimal şiddetli anaerobik egzersiz sonrası oluşan yorgunlukta sporcuların
zihinsel dayanıklılık düzeylerinde (p<0.01) ortalama %11,1±6,5 puanlık
anlamlı birazalma tespit edildi.

                Sonuç
olarak; anaerobik egzersiz sonrası oluşan yorgunluğun sporcuların zihinsel
dayanıklılık düzeylerini akut olarak azaltabileceği söylenebilir.

Anahtar Kelimeler

Zihinsel Dayanıklılık

Kaynakça

• Konter E. (2003). Spor Psikolojisi Uygulamalarında Yanılgılar ve Gerçekler.,1. Basım, Ankara, Dokuz Eylül Yayınları.
• Altintaş A, Akalan C. (2008). Zihinsel antrenman ve yüksek performans. Spormetre Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 6(1): 39-43.
• Konter E. (1998). Psikolojik Hazırlığın Teori ve Pratiği.,1. Basım, Ankara, Bağırgan Yayınevi.
• Tavacıoğlu L. (1999). Spor psikolojisi-bilişsel değerlendirmeler., 1. Basım, Ankara, Bağırgan Yayınevi.
• Syer J, Connolly C. (1998). Sporcular İçin Zihinsel Antrenman Rehberi., Ankara, Bağırgan Yayınevi.
• Ercan HY.,(2013). Spor ve egzersiz psikolojisi.,2. Baskı, Ankara, Nobel Akademik Yayıncılık.
• Konter E. (2006). Spor Psikolojisi El Kitabı.,1. Baskı, Ankara, Nobel Akademik Yayıncılık.
• Loehr JE. (1986). Mental toughness training for sports:Achieving athletic excellence., Lexington, USA, Stephen Greene Press.
• Werner AC, Gottheil E., (1966). Personality development and participation in college athletics: Research quarterly. American Association for Health, Physical Education and Recreation, 37(1):126-131.
• Kroll W., (1967).Sixteen Personality factor profiles of collegiate wrestlers: Research quarterly. American Association for Health, Physical Education and Recreation, 38(1):49-57.
• Madrigal L, Hamill S, Gill DL., (2013).Mind over matter: The development of the Mental Toughness Scale (MTS). The Sport Psychologist, 27:62-77.
• Erdoğan N.,(2016). Zihinsel Dayanıklılık Ölçeği (ZDÖ): Türkçe'ye uyarlama, geçerlik ve güvenirlik çalışması. International Journal of Science Culture and Sport, 4:652-664.
• Kamar A.,(2008). Sporda Yetenek Beceri ve Performans Testleri., 2. Baskı, Ankara, Nobel Basımevi.
• William CB, Gene MA.,(2013).Egzersiz Fizyolojisi Laboratuvar El Kitabı. (Çev: Özer MK.), Ankara, Nobel Akademik Yayıncılık.
• Alpar R.,(2010). Spor, sağlık ve eğitim bilimlerinden örneklerle uygulamalı istatistik ve geçerlikgüvenirlik., 2. Baskı, Ankara, Detay Yayıncılık.
• Büyüköztürk Ş, Çakmak EK, Akgün ÖE, Karadeniz Ş, Demirel F.,(2013). Bilimsel AraştırmaYöntemleri.,15. Baskı, Ankara, Pegem Akademi.
• Özütürker S. Özer BK., (2016). Erzincan Üniversitesi öğrencilerinin beslenme alışkanlıkları ve antropometrik özelliklerinin değerlendirilmesi. Erzincan Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 9:63-74.
• Yaprak Y, Aslan A, Taşer H., (2008). Üniversite öğrencilerinde Vo2 maks, kalp debisi, akciğer fonsiyonu ve antropometrik değişkenler arasında ilişkilerin incelenmesi. Atatürk Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 10(1):12-20.
• Eliöz M, Tülin A, Ajlan S, Yamak B., (2015). Sporcu ve sedanterlerde q açısı ile bazı fiziksel özellikler arasındaki ilişkinin incelenmesi. Spor Ve Performans Araştırmaları Dergisi, 6(1):58-65.
• Arabacı R, Kuter FÖ, Doğan A., (2008). Sosyal fizik kaygı ve bazı fiziksel uygunluk özellikler arasındaki ilişkinin araştırılması. Sport Sciences, 3(4):185-193.
• Kalaycı M.,(2015).Postürün stabiliteye ve mobiliteye etkisi. Yüksek Lisans Tezi, Kahramanmaraş, Sütçü İmam Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Beden Eğitimi veAna Bilim Dalı.
• Crust L, Swann C., (2011).Comparing two measures of mental toughness. Personality and Individual Differences. Journal of Sport Psychology in Action, 50: 217-221.
• Carter, L.,(2013).Running in the zone: Mental toughness, imagery, and flow in first time marathon runners. Phd. Thesis. A Dissertation Submitted to the Temple University, Philadelphia, USA.