GÖNÜLLÜLERİN FAALİYETLERE KATILIM NEDENLERİ VE MOTİVASYONEL FAKTÖRLERİN ANALİZİ: GENÇLİK MERKEZLERİ ÖRNEĞİ

Yıl 2019, Cilt: 21 Sayı: 3, 117 - 127, 24.09.2019

Mustafa Yılmaz , Kürşad Sertbaş Huseyin Gumus

Öz

Bu çalışma; gençlik merkezlerinde gerçekleştirilen faaliyetlere
gönüllülerin katılım nedenlerini incelemek ve faaliyetlerde yer almalarını
sağlayan motivasyonel faktörleri belirlemek amacıyla gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın
örneklemini, Gençlik ve Spor Bakanlığı’na bağlı olarak faaliyet gösteren 182
gençlik merkezinde gerçekleştirilen Gençlik ve Spor Bakanlığı projeleri ve
yerel projelerin düzenlenmesi aşamasında yer alan 458 gönüllü oluşturmuştur.
Çalışmada Strigas ve Jackson (2001) 
tarafından geliştirilen ve 40 sorudan oluşan, Sertbaş’ın (2006) Türkçeye
uyarlamış olduğu MSSV (Motivational Scale for Sport Volunteers) “Spor Gönüllüleri
Motivasyon Ölçeği”, araştırmacı tarafından geliştirilen “Gönüllülerin
Faaliyetlere Katılım Nedenleri Anketi” ve kişisel bilgi formundan oluşan anket kullanılmıştır.
Elde edilen veriler SPSS 20.0 programında analiz edilmiştir. Analiz kapsamında,
frekans tabloları, güvenirlik ve geçerlilik analizi, Kaiser-Meyer-Olkin
örneklem yeterliliği ölçütü, Bartlett testi, bağımsız örneklem t testi analizi
ve Pearson korelasyon testinden faydalanılmıştır. Çalışma sonucunda en yüksek
ortalamalı motivasyonel faktör “Egoizm Faktörü”,  en az ortalamalı motivasyonel faktör ise “Boş
Zaman Aktivitesi Faktörü” olmuştur. Gençlik merkezinde gerçekleştirilen faaliyetlere
gönüllülerin en yüksek ortalamalı katılım nedeni “Yeni yetenekler kazanmak ya
da var olanları geliştirmek için” (:4,65),
en düşük ortalama ise  “Yeni arkadaşlar
edinmek için” (:3,82)
olarak belirlenmiştir. Araştırma sonucunda cinsiyet ile materyal etkenler,
amaç, egoizm ve boş zaman aktivitesi alt faktörlerine ilişkin motivasyon
düzeyleri bakımından anlamlı bir fark olmadığı belirlenmiştir (p> 0,05).  Cinsiyet ile dış etken alt faktörüne ilişkin
motivasyon düzeyleri bakımından anlamlı bir farklılık olduğu tespit edilmiştir (p<
0,05). Korelasyon analizi sonucunda, Materyal etkenler alt faktörü, dış etken
alt faktörü, amaç alt faktörü, egoizm alt faktörü ve boş zaman aktivitesi alt
faktörlerinin birbirleri arasında anlamlı ilişki bulunmaktadır (p< 0,05).

Anahtar Kelimeler

Gençlik Merkezi, Gönüllü, Gönüllülük, Motivasyonel Faktörler

Kaynakça

• Akatay, A., Yelkikalan, N. (2007) Toplum Kuruluşlarında Gönüllülük ve İnsan Kaynakları Yönetimi. Bursa: Ekin Basım Yayın Dağıtım.
• Birleşmiş Milletler Gönüllüleri (UNV). (2011). Dünyada Gönüllülüğün Durumu Raporu. http://www.unv.org/fileadmin/docdb/pdf/2011/SWVR/Turkish/SWVR2011_%5BTur%5D_full.pdf,
• Birleşmiş Milletler Gönüllüleri Programı Türkiye ve Gençlik Servisleri Merkezi. (2013). Türkiye’de Gönüllülük. Ankara. http://www.tr.undp.org/content/dam/turkey/docs/Publications/mdgs/Turkiyedegonulluluk.pdf, Erişim Tarihi: 05.01.2015
• Carter, P. (2002). Sports Volunteering in England in 2002 A Summary Report. http://www.sportengland.org/media/40052/valuing-volunteering-in-sport-in-england-summary-report.pdf erişim tarihi:20.1.2015
• Erdoğan, E. (2012). Gönüllülük Araştırmaları. Türkiye Eğitim Gönüllüleri Vakfı. http://www.tegv.org/i/Assets/pdf/Arastirmalar/TEGVGonullulukArastirmalari.pdf
• Farrel, J.M., Margaret, E.J. & Twynam, G.D. (1998). Volunteer Motivation, Satisfaction and Management at an Elite sport Competition. Journal of Sport Management, 1998;12 (288-289).
• Genç, A. (2011). İl Toplum Kuruluşlarında Gönüllü Olma Güdüleri: Türk Kızılayı Eskişehir Şubesi Gönüllüleri Üzerine Bir Araştırma. Yüksek Lisans Tezi Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Gumus, H., & Isik, O. (2018). The Relationship of Physical Activity Level, Leisure Motivation and Quality of Life in Candidate Teachers. International Journal of Progressive Education, 14(5), 22-32.
• Gumus, H., Honca, A. A., & Cetinkaya, T. (2019). Perceived Social Support in Recreational Activity Participation: A Study on Students. Higher Education Studies, 9(1), 151-158.
• Gümüș, H., Ayna, Ç., & Yıldırım, İ. (2018). Reviewing attitudes of women towards leisure activities in terms of different variables. Turkish Journal of Sport and Exercise, 20(3), 224-229.
• Honça, A. & Çetinkaya, T. (2017). Perception of Participation Constraints to Recreational Activities: A case of University Students. International Journal of Recreation and Sports Science, 1 (1), 30-37.
• http://www.dernekler.gov.tr/tr/default.aspx, Erişim tarihi:11.11.2014
• Kara, K. E. (2011). Unıversıade 2011 Erzurum Kış Oyunlarındaki Gönüllülerin Katılma Motivasyonları ve Oyunlar Sonrası Beklenti ve Memnuniyetlerinin Değerlendirilmesi. Doktora Tezi. İstanbul: Marmara Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü.
• Koç, M. C., Ayar, H., Gümüş, H. & Çimen, K. (2019). Leisure motivation and leisure satisfaction: A practice on open water swimming competitions. OPUS–International Journal of Society Researches, 13 (19). DOI: 10.26466/opus.596597.
• Kubat, R., & Şentürk, A. (2018). Physical education teachers organizational trust and organizational investigation of awareness levels. International Journal of Recreation and Sports Science, 2 (1), 53-67.
• Lasby, D. (2000). The Volunteer Spirit in Canada:Motivation and Barriers. http://www.imaginecanada.ca/sites/default/files/www/en/giving/reports/volunteer_spirit.pdf Erişim.Tarihi:15.01.2015
• Mirsafian, H., & Mohamadinejad A. (2012). Sport volunteerism: A study on volunteering motivations in university students. Journal of Human Sport and Exercise [online] Vol:7 http://www.redalyc.org/pdf/3010/301023534009.pdf Erişim Tarihi: 01.12.2014
• Resmi Gazete. (2003). Gençlik Merkezleri Yönetmeliği. Tarih: 13.07.2003 Resmi Gazete Sayısı: 25167. http://www.mevzuat.gov.tr/Metin.Aspx?MevzuatKod=7.5.4137&MevzuatIliski=0&sourceXmlSearch=GEN%C3%87L%C4%B0K Erişim tarihi:21.01.2014
• Sertbaş, K. (2006). Unıversıade 2005 İzmir Oyunlarında Görevli Gönüllü İnsan Kaynaklarının, Organizasyona Katılım Nedenleri ve Motivasyonel Faktörlerin Analizi. Doktora Tezi. Kocaeli: Kocaeli Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü.
• Strigas, A, & Jackson E.N. (2003). Motivating Volunteers To Serve And Succeed: Design And Results Of A Pilot Study That Explores Demographics And Motivational Factors In Sport Volunteerism. International Sports Journal Article.
• T.C. Gençlik ve Spor Bakanlığı. (2013). Ulusal Gençlik ve Spor Politikası Belgesi. Ankara.
• Yurttagüler, L., & Akyüz, A. (2006). Gönüllülerle İşbirliği. Bilgi Üniversitesi Sivil Toplum Eğitim ve Araştırma Birimi. İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları STK Çalışmaları Eğitim Dizisi Kitapları